وشەدان

سەرچاوە: نالی

دانایی

زانایی.

هەر کەسێ ئیظهاری دانایی بکات و مەقصەدی
خود پەسەندی بێ، یەقین ئیظهاری نادانی دەکا

سەرچاوە: نالی

دانش

زانین.

ئەهلێکی وای هەیە کە هەموو ئەهلی دانشن
هەم ناظیمی عوقوودن و هەم ناظیری ئوموور

سەرچاوە: نالی

دانکەندن

کینایەیه لە دەسبەردار بوون.

هەر یارێ کە ماڵانگەڕ و بێگانەیە « نالیی »
کەندوومە ددانی طەمەعی بۆس و کەناریی

سەرچاوە: نالی

دانگ

بەشێک لە شتێک. کینایەیە لە کەمیی.

شاهێنی دو چاوت کە نیگا و مەیلی بە دانگە
کێشانی بە قوللابی دلاوێزی بژانگە

سەرچاوە: نالی

دانیی

نزیک.

ئەی مەطڵەعی ئەنواری هەموو قاصیی و دانیی ،، شەمسی صەمەدانیی
وەک ذەڕڕەیی بێ جیلوە نە مەوجوود و نە مەعدووم ،، جۆیایی بەراتم

سەرچاوە: نالی

دانە

دەنک.

پڕدانەیە، ئەمما نەوەکوو دانەیی چەڵتووک
بەحرم وتووە، نەک وەکو گۆلی مەرەزانە

سەرچاوە: نالی

دانە

ئەو گەنمەی لەبەر داوا دائەکرێ تا چۆلەکە بێتە سەری و ببێ بە تەڵەوە و ببێ بە تەڵەوە.

صۆفیی لە فەقر و فاقە وەکو فاقە فاقی دا
تەسبیحی دام و دانەیە، ڕیشی دو فاقی فاق

سەرچاوە: نالی

داوە شەعر

تاڵەموو.

« نالیی » بە داوە شەعری دەقیقی خەیاڵی شیعر
بۆ ئەو کەسەی کە شاعیرە صەد داوی نایەوە

سەرچاوە: نالی

داکەوێتن

داکەوێ.

چەندە خۆشە دابنیشین دوو بە دوو ئەمن و گوڵم
داکەوێتن موددەعی لەو خوارە هەروەک دەستی کەر

سەرچاوە: نالی

دایە

دایک.

دایەی زەمین کە حامیلی ئەبنایی مەحشەرە
هەر تۆوێکی تیا کە ئەمانەت بو، دایەوە

سەرچاوە: نالی

شەش دانگ

بێ کەم و کورتی. *

بن زک و جەبهەت سپیی، کلک ئێستر و دامەن سیا
یەککە تاز و سێ بڕ و، دوو باد و شەش دانگ و درێژ

سەرچاوە: نالی

قەرار داوە

داناوە.

دو جادوو ماری مەغزی ئادەمی خواری قەرار داوە
لەسەر شانی، وەکوو ضەححاک و، ناوی ناوە زولفەینی

سەرچاوە: نالی

چاکی دامەن

چاکی داوێن.

« نالیی » یو سینەیی بێ کینەیی چاکم، ئەمما
چاکی دامەن تەڕم و وشکە سەرابی عەمەلم

سەرچاوە: نالی

گیر و دار

وشەیەکی فارسییە بەمەعنا بگرە و ڕاگرە. ئیستا بەمەعنا هەرا و کێشە بەکاردێت.

ئیلتیقای پۆڵا و ئاسن هەر نیزاعە و گیر و دار
جەمعی ماء و نار و زەند و زەندەوو، مەرخ و عەفار

سەرچاوە: نالی

خڕیدار

کڕیار.

گەر ئەشرەف و مەحبووبە، یووسف کوڕی یەعقووبە
کچ بوو بە خڕیداری یەعنی کە زولەیخا کچ

سەرچاوە: نالی

ئیمداد

یارمەتیی.

ئیمدادی فەتحی بابی زوبانم بە فەضڵی تۆ
زوو بێ، کە ئەووەلین گوزەری پرد و مەعبەرە

سەرچاوە: نالی

ئەدات

زاراوەیەکی زانستی نەحوە. هۆ. (هینی) پیاو.

لە نەحو و صەرفی ئەداتێ مەپرسە ئەی موعریب
کە ڕەفع و نەصب و جەڕ و جەزمە ئالەتی تەقریر

سەرچاوە: نالی

ئەصداف

جەمعی صەدەفە. صەدەف گیاندارێکی بچوکی ئاوییە لە قاپڵۆغێکایە پێی ئەڵێن صەدەف و بەناوبانگترین جۆری، جۆرێکە پێی ئەڵێن صەدەفی مرواریی، مایەیەک لە گیانی خۆیا پەروەردە ئەکا وردە وردە ڕەق ئەبێ، ئەوە ئەو مایەیە کە پێی ئەڵێن مرواریی.

ئەی ئاهووی نادیدە بە تەئثیری مەهیبیی
یا گەوهەری ئەصدافیی و یاقووتی دورووجیی

سەرچاوە: نالی

اَبدان

جەمعی بەدەنه واتە لەش.

تَری عِینَۀَ اْاﻸب‍دانِ مِنْ (خاکٌ خُول ِ) ـهِ
تَری مَنْدَلَ اْﻷوْراقِ مِنْ تُوزُ گَرْدِهِ

سەرچاوە: نالی

باری خودایا

خودای باریی، خودای دروستکەری دنیا! سەبەبکار

دووری له من خستەوە بێ سەبەبێ یاری من
باری خودایا که تۆ، بگری سەبەبکاری من!

سەرچاوە: نالی

بامیداد

سبەینان.

ئەی میهری میهرەبان وەرە سەر بامی بامیداد
دا مەهڕووان ببن بە هیلالی شەوی میحاق

سەرچاوە: نالی

بەداو

سەر بە گۆبەند و دەم بە بیانوو.

زوڵفت بە قەدتدا کە پەرێشان و بڵاوە،
ئەمڕۆ لە منی شیفتە ئاڵۆز و بە داوە

سەرچاوە: نالی

تەدارەک

فریاکەوتن. ئامادە.

بەقییەی عومری ضایع گەر مورادت پێ تەدارەک بێ
حەیاتی مەککەت و مەوتی مەدینەت جەبری نوقصانە

سەرچاوە: نالی

تەعداد

ژمارەکردن.

ئەهلی تەعدادی مەحاسین نووسییان
خاڵ یەک و، زوڵفی دووان، هەردوو سییان

سەرچاوە: نالی

خاریقی عادات

ئەو کردارانەی لە توانای هەمووکەسدا نین و خواوەند بەهرەی لێهاتنیان تەنها بە هەندێ کەسی هەڵبژاردەی خۆی ئەدا.

« نالیی » یەک و ئەو کەس کە تەماعی غەزەلی بیست
مەعلوومی بووە زۆر و کەمیی خاریقی عادات

سەرچاوە: نالی

خوددام

جەمعی خادیمە واتە، نۆکەر.

چ حوجرە؟ حوجرەیی عولیا، کەوا نەعلەینی خوددامی
دوڕی تاجی سەری قو ط ب و وەلییو و شاه و سوڵطانە!

سەرچاوە: نالی

دندان

ددان.

دندان گوهەر و لەب شەکەر و، پەنجە بلوورن
نازک بەدەن و، موو کەمەر و، سیم سرینن

سەرچاوە: نالی

دوڕدانە

دەنکی مرواری. فرمێسک.

بۆ فەوتی صەدف حەیفە بڕێژی دورەری ئەشک
ضاییع مەکە دوڕ دانە بە غارات و خەسارات

سەرچاوە: نالی

دڵدار

داری دڵ. خاوەن دڵ.

نەو نیهالی قەدی تۆ عەرعەرە، دڵخواهی منه
ڕاستە دڵدارە، وەلێ حەیفە کەوا بێ ثەمەرە!

سەرچاوە: نالی

زەنەخدان

چاڵایی سەر چەناکە.

شەفیری چاڵی شۆری هەر دەڵێی لەعلی نمەکپاشە
حەفیری چاهی وشکی هەر دەڵێی چاهی زەنەخدانە

سەرچاوە: نالی

سوخەندان

قسەزان.

موخەصصەس بوو، مورەخخەص بوو بە ئەسرارێ کە تەقریری
ئەجەلل و ئەعظەم و ئەعلا لە تەعبیری سوخەندانە

سەرچاوە: نالی

سەودازەدە

ئەوەی دەردی عەشق لێی دابێ.

سەودازەدەکەی زوڵفت، ئەزهاری لەکن پەشمە
دوور لەو گوڵە بێ خارە، گوڵزاری لەکن پەشمە

سەرچاوە: نالی

شیوی ئاودار

شیوێکە لە ڕۆژاوای باکووری سولەیمانییەوە بەلای سەرچناردا.

ئێستەش سوروشکی عیشقی هەیە (شیوی ئاودار) ،
یاخۆ بووە بە صۆفیی وشکی لە حەق بە دوور؟!

سەرچاوە: نالی

شەوگەردان

جەمعی شەوگەردە واتە ئەوەی بە شەو بگەڕێ لە مانگ و ئەستێرە و بنیادەم و هەرچیی تر.

لە دووریی تۆیە ئەی خورشیدی پڕتەو بەخشی شەوگەردان
کە « نالیی » وا لە حاڵاتی میحاقی ماهی نەودایە..

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان