شوێنێکە دە کیلۆمەترێک لە سولەیمانییەوە دوورە، جۆگایەکی لە سەرچنارەوە بۆ دێ.

دەموت دوو چاوی خۆمە ئەگەر (بەکرەجۆ) یی ئەشک
نەبوایە تیژ و بێ ثەمەر و گەرم و سوێر و سوور

بەڵام.

ئاخ لەگەڵ ئێمە (حەبیبە) سەر و پەیوەندی نییە
نەیشەکەر قەددە، بەڵا بەندی هەیە، قەندی نییە

سپێتی قەراخی دەفتەری شیعر.

وەرە سەیری خیابان و بەیاضی دەفتەری نالیی
کە صەف صەف، مەصرەعی بەرجەستە، ڕیزی سەروی مەوزوونە

سپیەتیی. کاغەز.

خوصووصەن هیندووی خەططی بەیاضی ڕوویی (مەحموود) م،
لە موڵکی (ڕۆم) ەدا ئیستەش (خەلیفە) ی شاری (بەغدا) یە

قسە و گفتوگۆ.

طەڵعەتی ئایەتی جان. مەظهەری ئیعجازی بەیان:
لەبی دورج و، دەهەنی سیڕڕ و، کەلامی عەلەنە

دەرکەوت.

له دوگمەی سوخمه دوێنێ نوێژی شێوان
بەیانی دا سفیدەی باغی سێوان

خانوو. ماڵ.

شەعائیر یەک بەیەک مەسرووری سیڕڕی غەیبی لاڕەیبیی
مەساعیی سەربەسەر مەشکووری دەرکی بەیتی باریی بێ!

البیت التعلیق، کۆنەماڵ، کەعبە. ئیشارەتە بە ئایەتی (اِنَّ اوَّلَ بَیْتِ وَضع لِلنَّاسِ لَلَّذی بِبکُ’َ مُبارَکاً).

ساقیی! وەرە، مەیخانەیی دڵ کۆنە ڕەحیقیی
گەر مایلی طەوفی حەرەم و بەیتی عەتیقیی!

ماڵی ئاوەدان. به ماڵی کەعبەیش ئەڵێن. شوێنێکیشە له ئاسمان.

خەراباتی دڵی « نالیی » مەفەرموو: خاڵییە، نایەم!
به مەرگی تۆ قەسەم، چاوم! به ذیکرت بەیتی مەعموورە..

خەرمان.

میضماری شەهسەوارییی تۆیە کە صەف صەفە
کۆگایی حاصیلاتتە بەیدایی بەیدەرە

ڕێگا پیشاندەری ڕێ. سەربازی شەترەنج، لە (پیادە) وە کراوە بە عەرەبی.

ماتەم، وەکو زولفەینی سییەهـ ، گرتی سەراپات
پۆشی لە ڕوخت تەعبییەیی بەیدەق و شامات

بەیضاء، سپیی.

بەیضێکی شوتورمورغیی کەوا تازە کرابێ
وەک بەیضەیی بەیضا بە ضیاوو بە سەنا بێ

تەفسیرێکە ناوی (انوار التنزیل و اسرار التاویل)ە ئەبوو سەعید ناصیروددین عەبدوڵڵای کوڕی عومەری بەیضاویی دایناوە کە لە (٦٨٥ی. ک – ١٢٨٥،١٢٨٦ی. ز) دا مردووە.

لە قورئاندا بە (ما اُخْفِی لَهُمْ) مەکتووم و مەختوومە
بەیان نابێ بە تەفسیری دوصەد (کەششاف) و (بەیضاویی)

بەیضەیێکی، هێلکەیەکی.

بەیضێکی شوتورمورغیی کەوا تازە کرابێ
وەک بەیضەیی بەیضا بە ضیاوو بە سەنا بێ

پەردەی بووک.

بەیضێکی شوتورمورغیی کەوا تازە کرابێ
وەک بەیضەیی بەیضا بە ضیاوو بە سەنا بێ

ئەوەی ژیانی هەمیشەییە.

بۆ ماچی دەمی ڕەنگە لە عیشوەی خەمی ئەبرۆی
جۆیایی بەقا خۆی لە دەمی تێغی فەنا دا

ئەو خاکەی تۆ بەسەریا ئەڕۆی.

خاکی بەری پێت هەم گڵ و هەم گوڵ بە سوروشکم
وەقتی غەم و شادی ئەوە کردوومە بەسەردا

غەز و بەز، پیو و چەوریی.

بو غضت له ضە عیفان چییە قوربان، وەکو قەصصاب
بەو خەزز و بەزی ڕیشوەتە، ئەی هێزە، قەڵەو بە!

زووڵفی ئاڵۆز و پرژ و بڵاو. لەوەوە هاتووە کە (بەهلوول) بە شێت و بەرەڵڵا ناوبانگی دەکردووە.

پەرچەمی سونبولیی و، قەددی  (قضيب البان) یی
زوڵف بەهلوولیی و، خەط زەنگیی و، وەجهی حەسەنە

وتەیەک ئەوەندە جوان بێ وەک سیحر خەڵک سەرسام بکا.

« نالیی » نییەتی سیحری بەیان، حیکمەتی شیعرە
ئەمما نییەتی قووەتی دڵ، قودرەتی ئینشا