تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: نالی
عەماریی
کەژاوە.

چ میعمارانە بۆ تەعمیری کەعبەی دڵ دەچێتە حەج!
خودا یار و مەدەدکار و نیگەهداری عەماریی بێ!
سەرچاوە: نالی
غارات
تاڵان.

بۆ فەوتی صەدف حەیفە بڕێژی دورەری ئەشک
ضاییع مەکە دوڕ دانە بە غارات و خەسارات
سەرچاوە: نالی
غارەت
تاڵان.

موژگانی سییەهـ مەستی وەکوو چاوی (حەبیبه)
غارەت که بکه ن، دێن و دەچن، ڕۆح بڕفێنن
سەرچاوە: نالی
غارەتگەر
تاڵانکەر.

غلیمانه، گوتم، خاڵی لەطیفت که له سەر دا
ئەم قیبله برۆیانه که غارتگەری دینن
سەرچاوە: نالی
فاریغ
بۆش.

نییه دیدەیی چ مەردوم، نییە مەردومی چ دیدە
لە فرووغی خەددی فاریغ، لە خەیاڵی خاڵی خاڵیی
سەرچاوە: نالی
قاروون
دەوڵەمەندێکی جوولەکە بووە لە خۆی بایی بووە، خوایش غەزەبی لێ گرتووە دارایی و سامانی بردووە بە ناخی زەویدا.

قاروونە فەلەک، موستەحەقی گرتن و خەسفە
زیو و زەڕی شەمس و قەمەرە، دیرهەمی کەوکەب
سەرچاوە: نالی
قەناره
دارێکە قولاپی ئاسنی پێوەیە قەساب گۆشتی پیا هەڵئەواسن.

گەردنکەچی زوڵفی بووی، سا دڵ مەدە بەر موژگان
وا خۆت لە تەناف داوە، ئیتر لە قەنارەت چیی!
سەرچاوە: نالی
ماری ئەژدەر
ئەژدەها، بەگوێری ئەفسانەی کۆن جۆرە مارێکی ئێجگار گەورەیە ئاگر لە دەمیەوە دەرئەچێ.

لایەک (زەبانییە) لە لەسەروکاری نارە، نار
(هل من مزید) زوبانیە وەک ماری ئەژدەرە
سەرچاوە: نالی
مرواریی ئەشک
فرمێسکی وەک دەنکی مرواریی سپیی.

مروارییی ئەشکم وەکو یاقووتی، ڕەوانە
ساقیی! بدە لەو لەعلە شەرابێکی عەقیقیی..
سەرچاوە: نالی
مەعاریف
زانست.

لە (دار العلم) ی تەحصیلی مەعاریف
وەکوو « نالیی » جەهوول و بێ خەبەر مام
سەرچاوە: نالی
مەعنا ئارایی
مەعنا ڕازاندنەوە.

نووکی خامەی من کە بێتە مەعنائاراییی کەمال
خەط بە خەط ئیظهاری نەقشی صوورەتی (مانی) دەکا
سەرچاوە: نالی
ناروەر
ئەو ئافرەتەی مەمکەکانی وەک هەناریان لێ هاتبێ [ لە لاپەڕی ٤١٢ و ٤١٣یشدا وشە و مەعنای وشەی (نارەوەر) بەپێێ ئێرە ڕاست بکەنەوە. ،

وەک گوڵی ئاتەشیی، خەمڵیوە بە بەرگی چەمەنیی
قامەتی نارەبەرە، ناروەرە، نارەوەنە
سەرچاوە: نالی
نارەبەر
ئەوەی بەرەکەی هەنار بێ.

وەک گوڵی ئاتەشیی، خەمڵیوە بە بەرگی چەمەنیی
قامەتی نارەبەرە، ناروەرە، نارەوەنە
سەرچاوە: نالی
نارەوەن
درەختێکی بەرز و گەورەی لق و پۆپ چڕی گەلا وردە، لە حەوشی زۆر لە تەکیە و خانەقاکانا هەیە بۆ سێبەر، بەری نییە.

دەسبەندیانە دێن و دەچن سەرو و نارەوەن،
یا حەڵقەیانە صۆفییی ملخوار و مەندەبوور؟
سەرچاوە: نالی
نارەوەن
لە کوردیدا درەختێکی ساق ئەستوورە، لە بەرزیی و نزمیدا مام ناوەندییە، لق و پۆپ و گەڵای زۆری لێ ئەبێتەوە، هیچ جۆرە بەرێکی نییە. بەم مەعنایە بۆ ئەم شوێنە دەست نادا. لە فارسیدا بە مەعنای داری هەناریش هاتووە. ئەم مەعنایە بۆ ئێرە ئەگونجێ. دووریش نییە وشەکە بەهەڵە نووسرابێتەوە و (نارەبەن) بێ کەواتە درەختی هەنار.

قامه تی سەروی، ئەگەر بێبەرە بۆ چ نارەوەنه؟!
تۆ بێ زوڵفی ئەگەر دووکەڵه، بۆچ ناری بەرە! ؟
سەرچاوە: نالی
نارەوەن
درەختێکی دار سەخت و، گەڵا ددانەدارە، بەر لە پشکووتنی گەڵای، گوڵەکانی ئەوەرێن.

وەک گوڵی ئاتەشیی، خەمڵیوە بە بەرگی چەمەنیی
قامەتی نارەبەرە، ناروەرە، نارەوەنە
سەرچاوە: نالی
نیگارش
نووسین و نەخشکردن.

بۆ مەشقی عیشقی زوڵفی نیگار و نیگارشی
« نالیی » لە خامەدا بووەتە شاهی طوڕڕەنووس
سەرچاوە: نالی
نیگارین
وێنە لەسەر کراو.

دیدەم هەمو شۆراوە بە شۆراوی سوروشکم
لەم لەوحە نیگارینە نە عەین و نە ئەثەر ما
سەرچاوە: نالی
نەظارەت
وەزیری.

چاوت لە برۆ یەعنی لەژێر طاقی نەظارەت
بێ پەردە عەیان دێتە تەکەللوم بە ئیشارەت