تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
شیرینی نوێ
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 14
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Demand for money
خواست
لەسەر
پارە
. چەمكێكی كورتە كە
لە
لایەن
ئابووریناسانەوە
بۆ
ڕوونكردنەوەی
ئەوە
كە
بۆچی
تاك و كومپانیاكان پارەیان
دەوێت
،
بە
كار دەهێنرێت و
لای
خۆیان
هەڵی
دەگرن.
لە
پاڵنەرە سەرەكییەكانی هەڵگرتنی
پارە
بریتین
لە
(1)
خواست
لەبەر
مامەڵەكردن، ئاماژەیە
بەوە
كە خەڵك پارەیان
پێویستە
بۆ
كڕینی شمەك و، (2)
خواستی
بۆ
دارەت
، كە پێوەندیی
بەو
حەزەوە
هەیە
كە
بۆ
ویستنی دارەتێكی
زۆر
نەخت
و
بێ
ڕیسك
هەیە
.
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Equilibrium (for a business firm)
هاوسەنگی (كۆمپانیا
یان
یەكەیەكی ئابووری).
بە
سەرنجدان
بەو
گرفت
و بەربەستانەی كە
لەوانەیە
تووشی
بێت،
ئەو
دۆخە
یان
ئەو
ئاستەی
بەرهەمە كە قازانجی كۆمپانیا دەگاتە بەرزترین
ئاست
،
بۆیە
هیچ
مەیلێك
بۆ
گۆڕانی
بەرهەم
یان
نرخ
نابێت.
لە
تیۆریی ستاندەری كۆمپانیادا،
ئەمە
واتە
كۆمپانیا
ئەو
ئاستەی
بەرهەم
هەڵدەبژێرێ كە داهاتی سنوورەكی ڕێك یەكسان بێت
بە
تێچوونی سنوورەكی.
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Equilibrium (for the individual consumer)
هاوسەنگی (تاكی بەكاربەر).
ئەو
دۆخەیە كە كەڵك و رەزامەندیی بەكاربەر
زۆر
دەبێت،
بۆ
نموونە
، هەڵبژاردنی دەستەچینەیك (سەبەتەیەك)
لە
شمەك كە بەپێی داهاتی بەكاربەر و نرخەكانیان زیاترین كەڵك و
ڕەزامەندی
بۆ
بەكاربەر هەبێت.
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Transactions demand for money
خواستی
پارە
بۆ
مامەڵەكردن. سەیری
خواست
لەسەر
پارە
بكەن.
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
What, how, and for whom
چی
،
چۆن
و
بۆ
كێ.
سێ
كێشەی بنەڕەتیی
هەر
ڕێكخستن
یان
ڕێكخراوێكی ئابوورین.
چی
و
چەند
لە
شمەك و خزمەتگوزاریی
وڵات
بەپێی
سەرچاو
و ئینپووتە سنووردارەكانی
بەرهەم
بهێنرێت.
بە
چ شێوەیەك و
بە
چ تەكنیكێك
هەر
شمەكێك
بەرهەم
بهێنرێت،
واتە
چۆن
بەرهەم
بهێنرێت.
بۆ
كێ ئاماژەیە
بە
چۆنیەتی
دابەشكردنی شمەكی بەكاربردن بەسەر تاكەكانی كۆمەڵگەدا.
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Foreign exchange
دراوی
بیانی
. دراوی (
یان
ئامڕازە داراییەكانی
تری
) جیاوازیی وڵاتانە كە وڵاتێك
لە
بەرامبەر
شمەك
یان
خزمەتگوزاریدا دەیداتە وڵاتانی
تر
.
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Foreign exchange market
بازاڕی
دراوگۆڕینەوەی
بیانی
(
یان
هەر
بازاڕی
دراوگۆڕینەوە).
ئەو
بازاڕەیە كە دراوی
جیاوازی
وڵاتانی تێدا ئاڵوێر دەكرێت.
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Foreign exchange rate
نرخی دراوگۆڕینەوە.
ئەو
نرخەیە كە وڵاتێك دراوەكەی
بە
دراوی وڵاتانی
تر
دەگۆڕێتەوە.
بۆ
نموونە
،
ئەگەر
10 پێزۆی مەكسیك
بە
1 دۆلاری
ئەمەریکا
بكڕی،
ئەوا
نرخی دراوگۆڕینەوە
بۆ
پێزۆ دەبێتە 10.
ئەگەر
وڵاتێك نرخی دراوگۆڕینەوەكەی
دیاری
بكات و
هەوڵ
بدات
ئەو
نرخە
ڕابگرێت،
ئەوا
سیستەمی دراوگۆڕینەوەی
جێگیری
هەیە
.
ئەگەر
نرخی دراوگۆڕینەوە
بە
هۆی
خواست
و خستنەڕووی بازاڕەوە
دیاری
بكرێت،
ئەوا
پێی
دەڵێن
نرخی دراوگۆڕینەوەی
نەرم
.
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Labor force
هێزی كار.
لە
ئاماری فەرمیی U.S.دا
بەو
كەسانە دەگوترێت كە تەمەنیان
لە
16
ساڵ
دەست
پێ
دەكات
بۆ
خەڵكی بەتەمەن (
بۆ
سەرەوەی 16
ساڵ
)، چ
ئەوانەی
كار دەكەن و چ
ئەوانەی
بێكارن.
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Labor-force participation rate
ڕێژەی
بەشداری
هێزی كار. ڕێژەی
ئەو
كەسانەی دەكەونە
ناو
هێزی كارەوە
لە
بەرامبەر
گشت
دانیشتوانی 16
ساڵ
و سەرەوەی 16 ساڵدا.
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Net foreign investment
پوختەی وەبەرهێنانی
بیانی
. بریتییە
لە
پاشەكەوتی وڵاتێكی دەرەكی كە
تا
ڕادەیەكی
زۆر
یەكسانە
بە
پوختەی
هاوردە
.
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Not in the labor force
لە
دەرەوەی هێزی كار.
ئەو
بەشەی دانیشتوانی
تەمەن
گەورەساڵە
کە
نە
كار دەكەن و
نە
بە
دوای كاریشدا دەگەڕێن.
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Asymmetric information
زانیاریی ناتەریب.
ئەو
دۆخەیە كە لایەنێك
لە
مامەڵكردندا زانیاریی باشتری
لە
لایەنەكەی
تر
هەیە
.
زۆر
جار
ئەمە
دەبێتە
هۆی
كەمایەسیی
بازاڕ
،
یان
نەبوونی
هیچ
بازاڕێك.
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Economic of information
ئابووریی
زانیاری
. شرۆڤەكردنی
ئەو
دۆخانەی ئابوورییە كە تێیدا
زانیاری
وەك شمەكە. چونكە بەرهەمهێنانی
زانیاری
تێچوونێكی زۆریی تێدەچێت،
بەڵام
بەرهەمهێنانەوەی هەرزانە.
بازاڕ
لە
ڕووی
بازاڕی
شمەك و خزمەتگوزاریی زانیارییەكانەوە وەك
داهێنان
، چاپكردن و بڵاوكردنەوە و، نەرمئامێردا،
زۆر
كەموكورتیی (كەمایەسی)
هەیە
.