تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 60
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەفره ژیلکه
[[بهفر/١ئه/2+ژیل+که «ئم:بچووکی» ]]
«نت.»، جوورێک بەفره، کلووی
ورده
، له حاڵەتی
نێوان
بەفر
و
تەرزه
دایه. تێبــ.ینی:کەرتی «
ژیل
»
لەم
وشەدا
یه
،
به
لای
منەوه
هەر
«ژیله» ی بن لەهجەی «
لوڕی
»
یه
که
به
مانای تەرزەی
ورد
هاتووه «تم:
لوڕی
»، ل-77» بەفرەڵووکه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
١- ئیللا
[[؟]]
(نا.)، (مک.)
باری
هەڵکەوتنی (جگ)ە
لە
یەکێ
لەو
یارییانەی
بە
میچ
دەکرێن. تێبــ.- جگەکە
لەسەر
پشت
دەکەوێ و لا زەقەکەی
لە
سەرەوە
دەبێ
. *
سۆفی
(
لە
یارییەکی ترا).
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
٢- ئیللا/ن
[[=عا.: ئیللا]]
(
بن
.)
بۆ
دیاری
کردنی
فەرق
و
جیاوازی
،
بێجگە
لە
....
بەفر
هەموو
لایەکی گرتۆتەوە
ئیللا
سلەیمانی
نەبێ
.
ئیللا
بە
قسەی
خۆی
نەبێ
بە
قسەی
کەس
ناکا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاجیل
«فر.»، «نا.»، «
کئیر
.»
بادام
و
بستە
و
فندق
و
ناو
کە
کوولەکە
و
نۆک
و
ئەو
جۆرە شتانە
کە
بۆ
خواردن
و
ترووکاندن
بۆ
ئەدرێن. *
چەرەز
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیزڕائیل
[[محر. عیبری]]
١-
ئەو
فریشتەیەی
گیانی
ئادەمیزاد
دەکێشێ. ٢- (مج.) آ) پیاوی
بەسام
،
ئەو
کەسەی یەکێک
یا
زیاتر
لێی
بترسن. ب)
ئەو
کەسەی
لەبەر
دڵی
کەسێ
یا
کەسانێ ناخۆشەویست و
دزێو
بێ
.
وەک
ئیزڕائیل
ببینم
وایە
،
هەر
دەڵەی ئیزڕائیلە. تێبــ.-
ئەوی
ڕاست
بێ
ئەو
خوێندەوارانەی دەنگی (ع)یان
لە
زمانی کوردیدا
بە
دڵ
نییە
،
ئەم
وشەیان
بەم
دەردە بردووە
دەنا
خەڵکی
لادێ
هەر
(عیزڕائیل)
دەڵێن
*عیزڕائییل. مەڵکەمۆت.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیسمی فاعیل
[[عا.]]
ناوێکە نیشاندەدا
کە
کەسێ
کارێ
دەکا
یا
حاڵێکی
تایبەتی
هەیە
.
بکوژ
،
ببڕ
،
بخۆر
، خوێنەر،
جووتێر
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکیل
(نا.)، ١- (مک.)
پارچە
تەختەیەکی
شێوە
سێ
سووچی درێژۆکەیە،
بە
تاقە
بزمارێک
لە
لای
سەر
و
خواری
پەنجەرە
دادەکوترا
بۆ
ئەوەی
نەهێڵێ بکرێتەوە. *
شەیتانۆکە
٢- (سن.)
پێوەند
یا
هەر
شتێکی
تر
کە
دەست
و
قاچی
وڵاغی پێ دەبەستنەوە. ٣- (مج.)، (سن)
فەرمان
،
حوکم
،
دەسەڵات
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیشکیل کردن
(مست. مت.)، (سن.) ١-
پاشبەند
و
پێشبەند
کردنی وڵاغی
بەرزە
.
بەم
گوریسە ماینەکە
ئیشکیل
کە
با ڕانەکا. ٢- بەستنەوەی دەستێک و
قاچی
وڵاغ
بۆ
هەر
مەبەستێ
بێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئینجیل
[[یۆنانی]]
(نا.) کتێبــ.ی
ئاسمانی
عیسا
پێغەمبەرە و
چوار
بەشە: ئینجلی لۆقا، ئینجیلی
مەتی
، ئینجیلی مەڕقۆس، ئینجیلی یووحەننا و زانایانی
دینی
ئیسلام
باسی
یەکێکی
تریش
دەکەن
کە
ئینجیلی (بەڕنابا)یە.
هەر
چوار
بەشەکەی
لە
مەهاباد
بە
موکریانی
کراوە
بە
کوردی
و
هەروەها
بە
لەهجەی
باکووری
و جنووبی زمانی کوردیش
هەیە
. تێبــ.-
ئەم
وشەیە
لە
( ئیڤانگێلیۆن)ی یۆنانی
ڕا
بە
مەعنای (
مزگێنی
، خەبەری
خۆش
)
کراوە
بە
عەرەبی.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئێسکی فیل
(نت.)،(مک.) ١- شفرەی
فیل
،
عاج
. ٢- ٠مج.) کاڵایەکی
لە
دووکانا
زۆر
بمێنێتەوە و نەفرۆشرێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بن پیل
«نت.»، «
مک
.، کی.» تم:
بنەنگڵ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بنژیل
[[بن/8+ژیل ؟]]
«نت.»، «مک.»
کاڵای
خراپ
و
دەغڵ
و
دانی
ئاشاغه کەپاش فرۆشتنی چاکەکانی، لەبنی
عەمبار
و دوکاندا دەمێنێتەوه *«سن.جن.» بنجوول.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەرامپیل
[[1-بهر/2+2-ئان/1+پیل]]
«نت.»، «هل.» تم:
بەرهەڵبێنه
. تێبــ.ینی: جیاوازێکی
بچووک
له
نێوان
«
بەرامپیل
» و «
بەرهەڵبێنه
»
دا
هەیه،
هەرچی
بەرامپیله له بنەنگڵەوه
ڕەت
دەبێ
و
دوو
لکی
لەسەر
شان
گرێ
دەدرێ،
بەڵام
شێوەی
گرێ
دانی
«
بەرهەڵبێنه
»
وا
نییه. (تم: -)
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەرتیل
[[عا]]
«نا.»
پووڵ
یا
هەر
شتێکی دیکه
که
بۆ
بەدەست
هێنانی قازانجێکی
ناڕەوا
«ماددی و
مەعنەوی
»
یا
ڕاپەڕاندنی
کار
و مەسەلەیەک له داییرەکانی حکوومەت «
جاران
مەحکەمەی قازیش» یەکێک دەیدا
به
کاربەدەستێک.* ڕیشوەت. «سن.»
بەرتێڵ
، ڕیشڤەت. «بک.»
بەرتیل
، ڕوشەت، ڕوشڤەت.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەرتیل خواردن
«مست. مت.» تم:
بەرتیل
وەرگرتن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەرتیل خۆر
«نت.»، «سفا.» » کەسێکی ئاماده
بێ
بەرتیل
وەربگرێ،
حاڵی
ئەو
کار
به
دەستەی
کاری
خەڵک
ڕاناپەڕێنێ،
یا
گرێ
و گۆڵی تێدەخا و
هەتا
پارەیەک شتێکی نەدەنێ جێبەجێی ناکا.:؛
بەرتیل
خۆرێکی عەجایبه. کوڕه
بەرتیل
خۆرت
نەدیوه، ئەمه
کەی
بەرتیل
خۆره.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەرتیل دان
«مست. لا.»
دانی
پاره
یا
هەر
شتێک
به
کاربەدەستێکی
دەوڵەت
له
لایەن
کەسێکەوه،
بۆ
ئەوەی
ئیشێکی
بۆ
جێ
بەجێ
کات
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەردیل
[[؟]]
«نت.»، «هل» بەرخە مێیەکی
دوو
ساڵی
تەواو
کردبێ و پێی نابێتە
سێ
ساڵان
. *(مک)
شەک
مەڕ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەرمیل
«نا.»، «کعر.» تم:
بۆشکه
. تێبــ.ینی:
ئەم
وشەیه
به
ڕێگای زمانی ئینگلیسیدا،
لە
کوردستانی
عێراق هاتۆتە
ناو
زمانی
کوردی
، ئەسڵەکەی
لە
ئینگلیسیڕا «
بار
-
ڕێل
» ه
که
ئەویش له «باریل» ی
فڕە
نسی
وەرگیراوه «تم: و «تم: قامووسی باغەڵی ئۆکسفۆرد، 1961، ل- 57»
بەڵام
بۆم
ساغ
نەبۆتەوه و
نازانم
دە
نگی «م» ی
چۆن
لێ
پەیدا
بووه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەغیل
[[محر. عا.: بهخیل]]
«نفا.، س.»، کەسێکی چاوی
به
حاڵخۆشی
خەڵک
هەڵنە یێت. کەسێکی
حەز
به
دەوڵەمەندی،
خۆشبەختی
و...،.... نەکات. تێبــ.ینی: مانای
ئە
م وشەیه له کوردیدا،
هیچ
پەیوەندێکی
دەگەڵ
مانای ئەسڵه عەڕەبییە کەیدا نییه و مانای «
حەسوود
» ی عەڕەبی
دەدا
.
بەڵام
له بن لەهجەی سلەیمانیدا
شکڵ
و ماناکەی
هیچ
دەستی
لێ
نە
دراوه و
به
مانای «
ڕژد
» یکوردییه.
1
2
3