«مست. مت.» گلێرکردنەوه و سووڕاندنەوەی باگردێن لەو سەری بانی خانوو بۆ ئەو سەری، بۆ پەستاونەوەی د رز و قەڵشەکانی و ئیشک بوونی دڵۆپه ی ناو ماڵ.

«مستـ. متـ.» ۱- بەرپا کردنی کۆڕی بەزم و مۆسیقا و گۆرانی، بە بۆنەی لە دایکبوونی مناڵ یا خەتەنە سۆران و شتی وا. ۲- کۆ بوونەوەی دەستەیەک بۆ ڕابوەردن و گۆرانی کوتن ٭ئاهەنگ کردن، ئاهەنگ گرتن، حەفلە، شەونشینی.

«نفا.» ئەو کەسەی هەرا دەنێتەوە، ئەوەی وڵات دەشێوێنێ * ئاژاوەچی، ئاشووبگێڕ.

«نت.»، «مک.» بەردێکه لە تەبیعەتدا زۆره، ناوی کیمیایی «سولفاتی کالسیۆم» ه که هێندێک «ئاوی تێدایه، له کوورەی تایبەتیدا دەیپێژن، ئاوەکەی دەڕوا و خۆی دەبێتە «تۆز» ێکی سپی، بۆ کاروباری بەنایی به تایبەتی - سپیکاری ناو خانوو بە کەڵک دێت. ئەم بەرده له هەموو پارچە و مەڵبەندەکانی کوردستان به زۆری دەست دەکەوێ. * «سیم.» بەردە گەچ.

«مست.، مت.»، «مک.» ئاگادار کردنی کەسێ یا کەسانێ بۆ چوونه ماڵ یا هەر شوێنێکی تر بۆ: نان خواردن، خواردنەوه، شایی و خەنەبەندان یا هەر جوورە کۆبوونەوەیەکی لەم بابەتانه. *دەعوەت کردن. «کعر.» زیافەت. «مک.» مێمانی کردن. «سن.» میرفانی.

«ست.»، «سن.» حاڵی شتێکی لە سەرەوه یا سەرووی هاوچەشنەکانی خۆی بێت.:: ئەو کتێبــ.ە ی بانگینم بۆ بێنه. تێبــ.- له نێوان دوو دەنگی «ن» و «گ» دا، بزوێنەی کوردی هەیه.

«نت.»، «مک.» یاری منداڵانه لە کوردەواریدا. تێبــ.- هەردوو دەستیان بەولاولادا به «افقی» ڕادەگرن و بە دەوری خۆیاندا دەسووڕێنەوه و د ەڵێن: «باوە گێژه گێژم مەکه، گێژت ناکەم» هەرکەسێ درەنگتر گێژبێ یاری دەباتەوه * باوە خوله، باوه خولێ. «سن.» مامە گێجێ.

«نفا.» تمـ: ئاژاوەگێڕ.

«مستـ. لا.» تمـ: ئاژاوەگێڕان.

«حمسـ.» کارێکی پیاوی ئاشووبگێڕ دەیکا.: پیاوی چا بە واز لەم ئاشووبگێڕییە بێنە.

«سفا.» ئەوەندە «ئاو» ەیەکە ئاشێک دەخاتە گەڕ. ئەویش بەندە بە گەورە و پچووکی و تەنکی و ئەستووری بەرداشی سەرەوە و ڕژدی و ناڕژدی دۆڵیانی ئاسەکەوە.: جۆگەی تەیناڵ حەوت ئاشگێڕ ئاوی پێدا دێ.

«مستـ. متـ.» سازکردنی فتنە، بەرپاکردنی ئاشووب * ئاژاوەخستنەوە، ئاژاوەنانەوە. ئاشووب گێڕان.

(ری. فع)، (فر.) دەگەڵ هەندێ وشەی کوردی تەرکیب دەبێ و حاڵەتی فاعیلی دەداتێ. شەڕئەنگێز، فیتنە ئەنگێز، تێبــ.- ئەو ناوە فاعیلانەی بەم وشەیە دروست دەبن لە ئەدەبی کلاسیکی کوردیدا کەم نین بەڵام ئەوەی ڕاست بێ هەروەک مەسدەرەکە (ئەنگیزیدن- ئەنگیختن) فارسییە ئەم تەرکیبانەش هەر فارسین.

(نا.) هەر شتێکی کەسێک هان بدا بۆ کردنی کارێک. باعس، دافع (عا.). هس.: نەقیزە.

(ری. فع.) ١- شکلی (مضارع)ی ڕیشەی مەسدەری ئەنگاوتنە. دەیئەنگێوێ، چۆنی دەنگێوێ. ٢- بەدوای هەندێ ناوەوە دەنووسێ و دەیانکا بە تەرکیبی سفەتی فاعیلی. ماری شینی گائەنگێو، خۆ ئەنگێو.

(مست. لا.) تم: ئەنگوان.

(نمف. سمف. : ئەنگیوران)، (مک.) کەسێکی بە شتێکی ماددی (بەرد، گوللە...) پێکرابێ و (فاعیل)ەکەش مەجهوول بێ. *ئەنگواو.

(نفا. سفا. : ئەنگاوتن)، دەست ڕاست، کەسێکی چاک لە نیشانی بدا، ئەوەی فیشەکی بە خەسار ناڕوا. ئەنگیوەی وەک (سمکۆ)ی هەرنابیتەوە، لە مەحموودکانێ جاندارێک هەر بە عاستەم سەری بە دەرەوە بوو، لە دەستی دەرنەچوو.

«ستـ.»، «هو.» حاڵی کەسێکی بە شوێن کەسێکا یا شتێکا وێڵ بێ. «ئەر ساحیب شەرتی، شیرین، وێڵ تۆم» «بەی تەور مۆینی ئەڕاگێل تۆم» «خانا- ٢١٦» تێبــ.ینی: ئەم وشەیە لە دوو کەرتی «ئەڕا» و «گێڵ» پێکهاتووە. بە لای منەوە یەکەمیان «ئەڕا» دەبێ «هەرا» ی ئاوێستایی بێ کە بە مانای کێوە و لە زمانی کوردیدا «هەڵەت» و «هەردە» ی لێکەوتۆتەوە، دووەمیشیان «گێڵ» ە لە مەسدەری «گێڵان» بە مانای گەڕان و سووڕانەوە، بە تێکڕایی مانای وشەکە دەبێتە: وێڵی چۆل و بیابان.

(ست.)، (مک.) چلۆنایەتی شوێنێکە لە ڕێ و بانان کە بەردێکی گەورە، بەرزایی زەوی، قەدپاڵی کێو یا لقوپۆپی داران لە باری وڵاغ بدات.

١- «مست.» «مت.» تم: بانگ کردن ٢- «نت.» مێمانی، دەعوەت، زیافەت:: ئەو شۆ مالی کاوێسی بانگێشتنیانه.

«نفا.»، «مک.» ئەو کەسەیه که کاری ئەوه بێ بەکرێ سەربانی ماڵان بە باگردان دەگێڕێ.* بانگووش.

(نت.) بایەکە بە دەوری خۆیا گێژ دەخوا و دەسوڕێ. *(مک.) گێژەڵووکە. (سیم.) گەردەلوول، گەردلوول. (سن.) گەردەبا، گەردەلوول، گێجەبا، (بک.) باهۆز. (جنو.) بادغیژە، بادگێژە.

«نفا.، سفا.»، «مک.» ئەو کەسەی نم هد دروست دەکا.