تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئامۆژگاری
[[ئا ــ مۆژ «ریـ.. فعـ..» + گار = کار + ٢- ئی، پهـ: ئامۆژاکاریهـ]]
«نتـ.» ١- نەسیحەت «بۆ کاروباری کۆمەڵایەتی»، ٢- تەعلیمات «بۆ کاری سیاسی، ئیدارە و...» : ئەوەندەی ئامۆژگاری دەکەن هەروەک خۆیەتی، هێند لاسارە ئامۆژگاری کەسی بە گوێدا ناچێ. تێبــ. ــ ئەم وشەیە لە ڕیشەی فیعلێکی کۆنی کوردی «ئا ــ موژ. مۆچ.» وەرگیراوە کە ئێستا خۆی لە بیر چۆتەوە و ڕەگەکەی لە چەند وشەیێکی تریشدا «دەستەمۆ، نامۆیی» دەبیندرێ. ب» لە زمانی فارسیدا سنێ مەسدەری ئامووزانیدەن، ئاموو زیدەن و ئامووختەن هەر لەو کۆنە فیعلە ماوەتەوه، بەرامبەر بەم وشەیەی کوردیش «ئامووزگاری» هەیه، کە «حمسـ.» ە و مەعنای ئێستای «مامۆستای قوتابخانەی ئیبتیدایی» یه، جا وەکوو دەبینین لە کوردیدا مەعنای ئەم وشەیە لە جەوهەرا جۆرە «فێر کردن» ێکی تێدایە بەڵام پێوەندی بە دەرس و خوێندنەوە نیە. * ئامۆژیاری، مۆچ، مووچاری، مۆچیاری، مۆژگاری
ئامۆژگاری کردن
«مستـ. متـ.» نەسیحەت کردن، دەرس دادان قسەوەبەرنان «تەلقین».
ئێجگاری
١- (بنت.) بە تەواوی بۆ هەمیشە، بە جارێ. بە ئێجگاری وازی لە خوێندن هێناوە. ٢- (ست.) هەمیشەیی، داییمی. ڕۆیشتنی ئێجگاری بێ. * ئێگجاری، ئێجگاری، یەجگاری.
ئێجگارەکی
[[ئێجگار + ئەکی]]
(ست.) بە شێوەیەکی تەواو بە جارێک. ئێجگارەکی وازی هێنا. * یەگجارەکی.
بگاردن
«مست. مت.»، «سن.» تم: بوارن، ڕابواردن، هەڵبواردن* «سن.» بگیرانن.
بگاره
[[بگار+ ٥- ئە/١]]
«نت.»، «سن.» تم: بواره. تێبــ.: بگار «تێبــ..» وهس.: (بیاره) که واتێدەگه شێو ەی تازەتری «بواره» بێت.
بەرەنگاربوون
«مست. لا.»، «مک.» 1- تێک هەڵەنگوتن، تووشی یەکتر هاتن. 2- پێکاهاتنی دوو کەس یا زیاتر. بە گژ یەکا چوون. دەگژ یەک ڕاچوون:: بەرەنگاری بووم. بەرەنگارم بوو. بۆچی له خۆڕایی بەرەنگاری ئەم کابرایه بووی.
بگار
[[؟]]
«نا.»، «سن.» تم: بوار، تێبــ.- بەلای منەوه ئەم وشەیه به شێوەیەکی کۆنتری «بوار» ه.
ئێجگار
(بنت.) ١- زۆر، بێ ئەندازە. ٢- تا ئەم ڕادەیە. ((حەلوای گەزۆ ئەبارێ)) ((ئێجگار لێوی خاڵداری)) (پیرەمێرد-١٦٢). بێ قەزا بی ئێجگار واش نا. تێبــ.- ئەم وشەیە ئەسڵی خۆی لە [یەک، یێک + جار] پێکهاتووە، جیرانەتی (ج) دەنگی (ک)ی کردووە بە (گ) و بۆتە (ئیگجار) کە لە هەندێ شوێنی کوردستان هەر ئەمەیان دەبێژرێ، بەڵام چونکوو دەنگی (گ) لە پێش (ج)ەوە قورسە، بەرەبەرە ئەم دوو دەنگە جێ گۆڕکێیان کردووە و ئەم وشەیە پەیدا بووە. * ئێگجار، ییگجار، یێگجار، یەجگار.
بەرە نگار
[[1ـ به‌ر/ 2+ئه‌نگوو «ئه‌نگووتن» + ئار/2]]
«نمس.»، «مک.» له پێشەوه، سەردەرهێنان له پێشەوه و ڕووبەڕوو تێک هەڵەنگووتن. تێبــ.ینی:ا» ئەمه مانای لۆغەتی ئەم وشەیه که چ جاران به تەنیایی دەکار ناکرێ و دەگەڵ فیعلی موساعیدی «بوون» و جار و بارەش دەگەڵ مەسدەری «هاتن» تەرکیب دەبێ و مەسدەرێکی تازه دروست دەکا. ب» به پێی ئەو کارتانەی ئەم وشەیان لێ پێکهاتووه، دەبێ شکڵی پێش ئێستای «بەرەنگوار» بووبێ، جا دەنگی «و» لەبەر قورسی «تلفظ» سواوه.