تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



بروسکانن
«مست.،.، لا.»، «سن.»، تم؛ برووسکاندن.
برووسکاندن
«مست.، لا. ١- پەیدا بوونی «برووسک /١» له ئاسمان:: هەروا دەبرووسکێنێ و ناشبارێ* برووسکەدان. ٢- پەیدا بوونی «برووسک/٣» له شوێنێکی لەشی ئادەمیزاددا :: له دوێنێوه پشتی دەستی کردووه به برووسکاندن. «سن» برووسکانن.
ئیرووکانە
[[ئێرە + ئووکە + ئان + ئە]]
(نت. بنت.) تم: ئێرەکانە. تێبــ.- لە ڕاستیدا ئەم وشەیە شوێنێکی بچووکتر و نیزیکتریش پیشان دەدا.
ئیشکانی
[[ئیشک + ئانی]]
(نت.) ١- هەر شوێنێکی ئیشک کە دەوروبەری قوڕوچڵپاو بێ. ڕۆڵە بە ئیشکانییەکەدا بڕۆ با کەوشەکانت قوڕاوی نەبن. * ئیشکایی. ٢- جێگا وشکەکانی سەر زەوی// دەریا. پاش حەوت ڕۆژان ئیشکانی دەرکەوت. ٣- [ئیشک +ئانی]. (س.) ئەو حاڵەی پاش تەواو بوونی تەڕوقوڕی زستان بە سەر زەویدا دێ. لە باران بڕانەوە ئیتر ئیشکانی دەست پێدەکا.
ئینجارەکانێ
[[ئینجار + ئە + کە (ئم: تەعریف) + ئان +ئێ]]
(بنت.) تم: ئەمجار. ئەوجا.
ئێرەکانێ
[[ئێرە + کە (ئم: تەعریف) + ئان + ئێ]]
(نت. بنت.) تم: ئێرەکانە. تێبــ.- ئەگەرچی ئەم وشەیە هەر مانای (ئێرەکانە)دەدا بەڵام جیاوازێکی هەیە، هەرچی (ئێرەکانە)یە هەر جێگاکان دیار دەکا، بەڵام ئەمەیان بە هۆی پاشبەندی (ئێ) حسر و تەحدیدی تێدا دەخوێندرێتەوە.
ئێرەکانە
[[ئێرە + کە (ئم: تەحریف) + ئان + ئە]]
(نت. بنت.) ئەم جێگایانە، ئەم شوێنانە. ٠مەعرەفە و معین) ((... ئەمە کاکە مەم مان نەگەیاندەوە ئێرەکانە...)) (تحفە: ج١- ٢٢٧). * ئێرەکانێ.
ئێستێکانێ
[[ئێستێ + کە (ئم.) + ئان + ئێ]]
(بنت.) تم: ئێستە.
ئێستەکانێ
[[ئێستە + کە (ئم: تەعریف) + ئان + ئی]]
(بنت.) تم: ئێستە.
ئەستۆ شکاندن
«مستـ. متـ.»، «کنـ.» زیان گەیاندن بە خۆ، یا خەڵک، وەسەر تەڵە پەڕاندن: ئەوە حەمەیە و دۆغری، ساڵی بە هەزاری چووبێ ئەستۆی خۆی دەشکێنێ، وادەکەی تا ئەستۆمان بشکێنی، هەستن با بڕۆین تا لە خشتەی نەبردووین و ئەستۆی نەشکاندووین.
ئەمەندووسکانە
[[ئەمەندووسکە+ئانە]]
(بنت.) تم: ئەمەندووکانە.
ئەمەندووکانە
[[ئەمەندووکە+ ئانە]]
(بنت.) بۆ موبالغە لە بچووک نیشاندانی شتێکدا. هێشتا ئەمەندووکانەیە، وایە! گەورەتربێ چۆن دەبێ. *ئەمەندووسکانە.
باڵ شکاندن
(مست. مت.)، ١-شکاندنی باڵی پەلەوەرێک. ٢-(کن) بێچارە و بێ دەسەڵات کردنی کەسێک، *لە باڵدان.
برووسکانەوه
[[برووسك/1+2-ئان/4+2-ئه‌وه/2]]
«مست. لا.» تم: بریسکانەوه.
بریسکانه وه
[[بریسك+2-ئان/4+2-ئه‌وه]]
«مست. لا.» درەوشانەوه و پرشنگ دانی شتێک لەبەر تیشکی ڕۆژ یا هەر ڕووناکایێکی تر.*بروسکانەوه بریسکیان، بریسکەدان، بریقانەوه، بریقەدان، بریقه هاتن.:: هیچ نییه شوشەیه لەناو خۆڵەکەدا دەبریسکێتەوه، ئەوه نەقیمی ئەنگوستیلەکەت ئەڵماسه وا دەبریسکێتەوه ؟
بزڕکاندن
«مست. مت.» 10- قسە پەڕاندن له وەختی نووستوویی و نەخۆشیدا، هەروەها لەکاتی سەرە مەرگا. 2- «مج.» قسەی بێ ڕێ و جێ کردن لەحاڵی ئاساییدا:: قسان دەبزڕکێنێ. کوڕ ئەوه چته دەبزرکێنی. * ڕاواندن. وڕێنه کردن.
بووکانی
[[بووك/1+ئانی/1]]
ست.» بە شێوەی بووک، کارێکی وا که وەکو بۆ بووک بکرێ.:: بووکانی تفەنگیان دەتەقاند.
بڕسکاندن
[[؟]]
«مست.، مت./» تم: بزڕکاندن.
بۆیەکانێ
شر.» تم: 1- بۆیه.
بەربەرەکانی
[[1-به‌ر/1+1-به‌ر/1+1-ئه‌ك/1+3-ئانی/2]]
« «نت.»، «مک.» 1- تم: ئینکەبەری * ڕقەبە ری، قینەبەری. 2- ڕووبەڕووی یەک وەستانی دوو یا چەند کەس، هەیئەت و ڕێکخراوە، دەزگای کۆمەڵایەتی یا پارته سیاسییەکان بۆ بێ هێزکردن، تێکشکاندن و له مەیدان دەرکردن. «عا.» مجادلة، مقابلة، منافسة:: واز بێنه تۆ ناتوانی بەربەرەکانی ئەم کابرایه بکەیت. بەربەرەکانی نەتەوەی کورد دەگەڵ ئیمپڕیالیزم و کۆنه پەرستانه.* «سن.» بەرامبە رکێ. «مک.» مله، ملانێ.