تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 472
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابڕووتکاو
«سمفـ.» کەسێکی نامووسی
چوو
بێ
،
تووشی
سووکی
و
سەرشۆڕی
بوو
بێ
. □ «
ڕۆژی
تەرزە
،
چەندە
مینای
دڵشکێن
و
سەرشکێن
» «
ڕۆژی
باران
،
چەند
شڕە
،
بێ
عیسمەت
و
ئابڕووتکاو
» «نالیی: گمـ»
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئابڕووچوون
«مستـ.. لا.»
سووک
بوون
لە
ناو
کۆمەڵا،
بێ
قەدر
و
حورمەت
بوون
لەبەر
چاوی
خەڵک
. *ئابڕووتکان.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاخر بوون
[[ عا. کو.] ]
«مستـ. لا.»
دوایی
هاتن
،
خراپ
بوون
،
تێکچوون
«
هەر
بۆ
دنیا
» : «
کە
جرجال
هەستا
نیشانەی
دنیا
ئاخربوونە».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئارام بوون
«مستـ. لا.» 1-
بێ
دەنگ
بوون
،
لە
جووڵە
کەوتن
. 2- بڕانەوەی
شەڕ
و
هەوا
و
ئاژاوە
. 3- نێشتنەوەی
ڕق
و
تووڕەیی
. 4-
بەس
کردن
لە
گریان
و
هەرا
و
هوریا
و
قیژەقیژ
. 5- شکانی ژانی
برین
و
کەم
بوون
یا
دامرکانی
ئێش
و ئازاری
نەخۆشی
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاردەڵووکە
[[ ئارد + ئەڵ + ئووکە] ]
«نتـ..» ١- ئاردێ
کە
لە
ناو
قووڵکەی
ئاش
دەمێنێتەوە. □
کاسە
بۆیە
لازمە
تا
ئاردەڵووکی دەربدا
سەوڵی
بۆیە
لازمە
نەک
جۆگەلەی
بیبا
بە
تاو
«نالی: گمـ.» ٢- جۆرێ بەفرە، کلووی
وردە
کە
دەستی
لێ
بدرێ
وەکوو
جوورەکانی
تری
بەفر
دەست
تەڕ
ناکا
و
بە
هاسانیش
تۆپەڵ
نابێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئارمووش
«نا.»، «هلـ.» تمـ:
ئاوریشم
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئارەزوومەند
[ [ئارەزوو+ مەند «پبـ..» ' ]
«سـ.»
حاڵی
کەسێکی ئارەزووی کارێک
یا
شتێک
یا
کەسێکی
تر
بکا
. □ مەدیان گوڵاڵان
نە
پای
دەربەندان
ئەو
یەک
تەر وێنەی ئارەزوومەندان «
مە
لەوی: مکبـ ـ ٤٣١».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئارەزووکردن
«مستـ. متـ.»
هەست
کردن
بە
ئیشتیای شتێک،
دڵ
لە
دووی
شتێک
بوون
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئازووخە
«نا.»، «سنـ.» تمـ:
ئازووقە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئازووقە
[[ ئاز + ئووقە = ئووکە] ]
«نتـ.»، «مکـ.، کئێر.» دانەۆیلە و رۆن و
خواردەمەنی
تر
کە
بۆ
چەند
مانگ
یا
چەند
ساڵ
یا
فەسڵێک
لە
ماڵ
دادەنرێ.: ئازووقەی
ئەو
ساڵمان داخستووە،
لە
کوردەواری
چەند
ڕۆژێکی بمێنێ
بۆ
ڕەمەزان ئازووقەی
تایبەتی
ئەم
مانگە
دادەخەن. *
تفاق
،
زەخیرە
تێبــ. ــ
دوکتۆر
معین
لە
فەرهەنگی
فارسیدا «جـ ١، ل ــ ٤٩»
ئەم
وشەیە دەباتەوە
سەر
«ئازووق، ئازۆق» ی تورکی،
کەچی
سەر
و گوێلاکی وشەکە
بە
لای
منەوە
لەوە
نەدەچوو.
تا
لە
قامووسەکەی «ژابا JABA»
دا
«ل ــ٧»
تووشی
وشەی «ئازپێش، ئازچی»
هاتم
بە
مانای «
ئاشپەز
،
ئاشچی
».
هەروەها
خوالێ خٶشبوو «پوورداوود»
کە
«گاتها» ئاویستای وەرگێڕاوە و لێکی داوەتەوە
لە
لاپەڕەی ٤٦ی بەرگی دووەمی «یادداشتهای گاتها»
ئاوا
دەڵێ: «... ئازووتی = ئازووئیتی:
لە
ئەسڵا
بە
مەعنای «
چەوری
»
یە
،
بەڵام
زۆر
جار
مەبەست
خواردەمەنییە
لە
بەرامبەر
خشویدە
کە
خواردنەوەیە...»
جا
ئەگەر
«
ئازووقە
»
لە
«ئازووئیتی» ئاوێستایی وەرنەگیرابێ
سەیرە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئازووقەداخستن
«مستـ. متـ.»، «کئێر.»
کڕین
یا
پەیداکردنی
خواردەمەنی
،
ئەوەندەی
بەشی ماوەیێک
بکا
و
عەمبار
کردنی.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسان بوون
«مستـ. لا.»
لەناو
چوونی
گرانی
و
دژواری
کارێک،
بە
جۆرێک
پێکهاتن
و
جێ
بە
جێ
بوون
و
چارە
کردنی زەحمەتی تێدا نەمێنێ.:
لەوەتی
پەنسیلین
پەیدا
بووە
چارەی فەڕەنگیش
ئاسان
بووە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسوودە
«سمفـ.» ١- حەساوەوە. ٢-
بێ
خەم
و
خەفەت
. ٣-
بێ
قڕە
و
بڕە
،
بێ
جموجۆل،
ئارام
و
بێدەنگ
. ٤-
بێ
گیروگرفت
،
دوور
لە
ناڕەحەتی.: چایەکی خوادەوە و جگەرەیێکی کێشا
ئاسوودە
بوو
،
تا
چاوی پێ نەکەوت دڵی
ئاسوودە
نەبوو
، خۆزگەم
بە
خۆی
کە
منداڵی
نیە
چا
نیە
ئاسوودەیە، مناڵینە
ئاسوودە
دانیشن، چابوو
مرد
بۆ
خۆی
ئاسوودە
بوو
. تمـ:
ئاساییشت
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسوودەبوون
«مستـ. لا.» ١-
لە
کۆڵ
بوونەوەی
گیروگرفت
. ٢- ماندووحەسانەوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسوودەکردن
«مستـ. متـ.» ١-
گیروگرفت
لە
کۆڵ
یەکێک
کردنەوە
. ٢-
بارسووک
کردن
و حەساندنەوەی «ماددی و
مەعنەوی
» کەسێک. ٣- «کنـ.»
کوشتن
و
لە
ناو
بردن: بیبەن ئاسوودەی
کەن
«بیکووژن».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسوودەیی
[[ ئاسوودە + ٢- ئی] ]
١- حاڵەتی
بێ
گیروگرفتی. ٢-
سەر
سووکی
و
بێ
قڕە
و بڕەيی. ٣- ئاڕامی و
بێ
شەڕ
و
شۆری
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشت بوونەوە
«مستـ. لا.» ڕیککەوتنەوەی
دوو
لا
کە
پێکەوە
ناکۆکییان هەبێ:
ئام
ئاشتبوونەوەیانم
بە
کەیفێ
بوو
.
لە
خۆڕا
دەنگیان
لێک
گۆڕی
بوو
لە
خۆشیانەوە
ئاشتبوونەوە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشووب
«نا.» ١-
ئاژاوە
و
پشێوی
٢-
هەرا
و هۆریا و حاڵەتی تێکچوونی
ئاساییشت
. ٣-
کاری
بە
گژ
یەکا
چوون
و
تێک
بەربوونی
خەڵک
. □ «
ئەم
تاقمە مومتازە
کەوا
خاسەیی
شاهن» «ئاشووبی
دلێ
مەملەکەت
و قەلبی سوپاهن» «نالی: گمـ ــ ٣٤» *
ئاژاوە
. «سنـ.»
ئاشۆ
،
ئاشێو
،
پشێو
نە
،
پشێوە
،
پشێوی
. هس.: «بکـ.، ئاشیو = قازانجی
ناڕەوا
«تمـ: ژابا - ١١»
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشووب نانەوە
«مستـ. لا.» تمـ:
ئاژاوەنانەوە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشووبگێڕان
«مستـ. لا.» تمـ:
ئاژاوەگێڕان
.
1
2
3
4
5
6
7