وشەدان

«مست.، لا.» 1- کەوتنە خواری کەسێک «به پێوە ڕاوەستابێ یا خۆ دانیشتبێ» لەبەر بێ خەوی، مەستی یا نە خۆشێکی کتوپڕ و هەر هۆیەکی تری لەم بابەتانه.* بەلادا کەوتن/2

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بەکەرەم هاتن

«مست.لا.»، «مک.» تم: بەکارهاتن.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

وە ئاگا هاتن

«مستـ. لا.» تمـ: ئاگابوونەوە.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئاو هاتنەوە

«مستـ. لا.»، «کنـ.» هاتنە دەری «مەنی» لە ئامرازی نێرینەیی ئادەمیزاد و هەندێ گیاندارانی تر، لە کاتی جووت بوونی نێرینە و مێیینەیان یا بە هەر شێوەیەکی دیکە. ٭ڕەحەت بوون. «ئەسپە ڕەش هەر ئاوی هاتەوە گیانی دەرچوو»

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

هاتنەبەربار

١-ڕام بوونی وڵاغ بۆ بارهەڵگرتن. ٢-گوێ لە مست بوونی کەسێک، مل کەچی کردنی یەکێک بۆ فەرمان.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بەزەیی پێداهاتنەوه

«مست. لا.» هەست به هاوردەردی کردن،ناڕەحەت بوون بە ئێش و ئازار و گرفتاری کەسێک. کافر بەزەیی پێدا دێتەوە. * زگ پێ سووتان.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

باهاتن

[[٣-با/١+ هاتن]]

«مست، لا.» ١-دەست پێکردنی با.: بایەکی وا توند ی دەهات پیاوی دەفڕاند. ٢- «کن.» بە هیچ زانینی قسەی کەسێ. لێی گەڕێ با هەر قسە بکا وە بزانه بای دێ.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئاوات پێکهاتن

«مستـ. لا.» وەدێ هاتنی مەبەستی دڵ، جێ بە جێ بوونی ئامانج و ئارەزوو، مەخسوودحاسڵ بوون. □ «وەسییەت بێ کەمن مردم، وەرە سەر قەبرەکەم «قالە» » «بڵێ ئاواتەکەت پێکهاتووە! سا، بێرە دەرخاڵە» «؟» * بە ئاوات گەیین. بە ئاوات گەییشتن.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئاوی قاچ داهاتن

«کنـ.» زۆر ماندوو بوون.: ئەوەندە بە پێوە ڕاوەستاوە ئا وی قاچی داهاتووە. ئەوە چۆن ئاوی قاچی دانایە.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئاوی چاو داهاتن

«کنـ.» کوێر بوون، کەم بوونی بینایی.: هێندە چاوی بە کتێبــ.اندا چڕ داگرتووە وەختە ئاوی چاوی دابێ.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئاوی ڕەش داهاتن

«مستـ. لا.» پەیدا بوونی ئاوی ڕەش لە چاو، کوێر بوون.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئاڵووهاتن

«مستـ. + هاتن» ١- ئاوسانی لووی ناو قوڕک یا ژێر چەناگە. * ئاڵوو کەوتن ٢- ئاوسانی هەندێ شوێنی لەش لە ئەنجامی ئێشان و نەخۆشی شوێنێکی تر.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیشکاوهاتن

(مست. لا.) ١- بڕانەوە و جاری نەبوونی ئاو بە جۆگەدا. ٢- (مج.) دوایی هاتن، بڕانەوە و تەواوبوونی هەر شتێکی تر. (( وەکوو کەو لە فرە چوو، دارم، لە گونجی)) ((قسەی ڕاکرد و هات ئیشکاوی دەنگی)) (هەژار).

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

به خێرهاتن کردن

مست. مت.» خۆشی و بێشی کردن دەگەڵ میوان یا هەر کەسێکی تر که دێته ماڵێ یا شارێک و کەیف خۆشی پێشان دان له هاتنی. تێبــ.ینی: لەم کاتانەدا ڕستەی: بە خێر بێن، به خێر هاتن، یا خوا بە خێر بێن، سەر چاوان هاتن به میوانە کە دەگووترێ. ژنانی کورد لەم بابەتەوه کەس دەسکیان له دوو ناکا. * بە خێر هێنان.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

به پیرەوەهاتن

مست.لا.» تم: به پیرەوە چوون.::خەڵکی سلەیمانی تا دووز خورماتوو بەپیر مەیتی شێخ لەتیفەوه هاتبون. تێبــ.ینی: آ» جیاوازی ئەمەیان دەگەڵ «به پیرەوەچوون» هەر ئەوەندەیه که ئەمەیان یەکێک دەیڵێ خۆی دەگەڵ ئەو کەسه بێ که پێشوازی لێ کرابێ، بەڵام ئەویتر کەسێک دەیڵێ خەبەرە که بگێڕێتەوه. ب» له هەر دووکیاندا، پاش «بە پیر» یا ناوی کەسێ یا زەمیرێک دێت.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بەجێهاتن

مست. لا.» 1-وەدی هاتنی ئاوات و مەبە ست و ئارەزوو. 2- جێ بە جێ بوونی کارێک.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بەخۆداهاتن

مست.، مت.» 1- پێگەیشتن و هەڵدانی گیاندارێکی زیندوو، گەوره بوون و قەبووڵ بوونی. «عا.» نمو. 2- دە ست بەخۆدا هێنان خۆ ئاراییش کردن، خۆ جوان کردن.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بەرگیرهاتن

«مست.، لا». «کعر.» تم: بەگیرکەوتن

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بەرەو پیرهاتن

«مست. لا.» تم: به پیرەوه هاتن.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بەسەرداهاتن

1- «مست.لا.» بیر و هەوە سی کردنی کارێ یا قسەیێک، کەوتنه مێشکی کەسێکەوه:: وام بەسەردا دەهات د ەمگوت هەڵستم و زللەیەکی لێدەم. هەر بەسەریدا هات دۆ و دۆشاوی تێکەڵ دەکا. 2- «مست.مت.» تم: بەسەردا ڕۆیشتن.:: هێندەی بەسەردا هاتین تا وازمان پێ لە سەفەرەکەی هێنا.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بەسەرهاتن

«مست. لا.» ڕووداوێکی ناخۆش بۆ کەسێ یا کەسانێ هاتنەپێش.:وەک بەسەر ئێمه هاتووه بەسەر کەس نەیێ.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بەکارهاتن

«مست.لا.» دەست دانی شتێک بۆ مەبەستێ. فایده هەبوون. بەکەڵک هاتن:: وازی لێ بێنن ئەم کابرایه بە کاری هیچ نایه. ئەم هەموو ئاسنەواڵەت کۆ کردۆتەوه بە کاری چی دێن.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بەگژداهاتن

«مست.لا.»، «مک.» پەلاماردرانی کەسێک لە لایەن کەسێکی ترەوه به نیازی خراپ، جا چ به قسە و دمەقاڵە بێ یا بە تێڵا و هەر شتێکی لەم بابەته. تێبــ.ینی: ئەم مەسدەره لە حاڵێکدا دەکاردەکرێ کە ئە و کەسە ی بەگژیداچوون، کاەهساتەکه بۆ یەکێکی تر بگێڕێتەوه.:: هەر له هێچ و خۆڕایی بە گژم داهات.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

بەگیرهاتن

«مست. لا.»، «کعر.» تم: بەگیر کەوتن.

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان