نت.» بووکێکه کچۆڵان دروستی دەکەن، پارچه قوماشێک به شکڵی ئینسان هەڵدەدروون و لۆکەی تێداخنن و به ئەندازەی خۆی جلکی ژنانەی بۆ دەدروون و د ەبەری د ەکەن.

«نت. «، «مک.» کێم وجەڕاحەتێکه بەهۆی هەندێ نەخۆشی مەعده و ڕیخۆڵه، له ئەندەروونی ئادەمیزادا دروست دەبێ و به شکڵی گرمووله گرموولەی تۆزێ سەخت و ڕەق کۆ دەبێته وه و به ڕێگای پاشەوەدا دێتەدەر.

«مست. لا.» حیسابی کردنی پاره یا هەر شتێکی دیکەی که دە ئەژماردن بێت لەبەر چاوی کەسێکی تر، تا پاشان تەسلیمی بکرێ.

«نا.»،، «سیه.» تم: بۆمباران. تێبــ.- ئەم وشەیه «بووردمان» ی فرەنسییه و جەڕاوه، وای بۆ دەچم که له ڕێگای تورکی عوسمانیڕا هاتبێته ناو زمانی کوردی له کوردستانی عێڕاق.

«نت.» پێوەندی دووری بنەماڵەیی که دوو یا چەند کەس یا خێزانان پێکەوه دەبەستێ. خزمایەتی دوور.

«نت. «مک.»، «سیم.» جۆره ترێیەکه، دەنکی خڕه وەکوو مازوو هەر بەقەد مازوویێکیش گەورەیه. هێشووی پڕ و توێکڵی ئەستوور و ڕەنگی زەردی شینباوه. «بۆڵمازوو» و «مسکی» و «مێخی» و «ڕەزاقی» و «گون توڵه» و «کلکه ڕێوی» و «عوشاقی» «پیرەمێرد، ل-279

«مستـ. متـ.» خواستنەوەی شتێک لە کەسێ، کە پاش مەیسەر کردنی کار و جێ بە جێ بوونی مەبەست بیدرێتەوە. * ئەمانەت «بۆ هەمووی»

ست.» 1- ئەو کەسەیه جوێن بەخەڵک دەدا. * «مک.» زمان پیسی. «سن.» بەدزوان، زوان تاڵ، جوێن فرۆش. جنێو فرۆش. «جن.» بەدزوو

ست.» حاڵی کەسێکی هەموو کاران بە شکه و به باری خراپەدا لێکیان دەداتەوه.* دڵ پیس، «سن.» دڵ چەپەڵ. دڵ کرمۆڵ. «جن.» بەدگمۆ.

حمس.» لێکدانەوەی خراپ دەربارەی کەسێ یا کارێ یا ڕووداوێک شکی خراپه کردن.

«ست.» ١-حاڵی ئینسانێ که قبووڵ نەکا له لای ئەو کەسێک دەست بۆ کەسێکی تر درێژ بکا یا قسەی سووکی پێ بڵێ. 2- کەسێکی گوێ نەداته هییچ مەترسی و خەتەرێک و سووکایەتی بۆ خۆی و خەڵکی تریش لە هیچ کەس قبووڵ ناکا. 3- «مج.» به شەڕەف، بە نامووس.

«نت.»، «مک.» جۆرێک بەردی سەخت و ڕەقه، که ئاسنی لێ بدرێ وەکوو بەرد ستێ پڕیشکی ئاگری لێ دەبێتەوه، له فابریقه دەیتاشن و لێک و لووسی دەکەن و د یکەنە دانەی بچووک بچووک، له چەرخی پووشوو، بەنزین و غازدا بەهۆی لێخشانی تۆپی چەرخەکەوه، ئاگر دەکاتەوه.*«کعر.» بەردەچەرخ.

«ست.» لوصت بەرز، لثخۆڕازی، ئەوکەسەی بە خۆی دەنازێ، ڕۆح زل.

«نا.» قامیشه جگەره.

«نت.» 1- دوو تەخته «کوێن» ی گەورە یه، کاتێ باوبژ یا باران دە نێو ڕە شماڵێ دەکا، لەولایەی باران و... تێیدەکا، به پێشیەوه دەگرن.. 2-جاجمی شەقە که جۆڵای کوردستان دەیتەنن. پێخەف یا کەلو پەلی دیکەی تێوەدەپێچن وەکوو پێخەفیش کەڵکی لێ وەرد ەگیرێ، 3- پارچەیەک خام یا تەختەیەکی بچووکی قاڵی، یا قوماشێکی تایبەتییه و جۆڵا د ەیتەنێ و پاک و خاوێن ڕای دە گرن و بۆ نوێژ لەسەرکردن تەرخان دەکرێت. * «هل.» دوو گرد. تێبــ.ینی: وادە زانم ئەم وشەی «بەرماڵ» ه لە پێش هەموو ماناکانی دیکەیدا بۆ مانای یەکەم دەکارکراوە و بۆ مانای سێیەمی لە بە وێچوون «لە باری تە نینەوه» داهاتووه.

«کن.» پیاوی چاک و، موسڵمانه، دەست و دڵی پاکه،

«نت.» پارچەیەک جەرمه به شکڵی دەمانچەی دەخەنه ناو.

«ست.»، «مک.» پیاوی بێ دە م و پل و دەستەوەستان. ئینسانی بێ دەسەڵات * «سیم.» بەسزمان. بەسەزمان.

«ست.»، «سیم.» تم: بەستەزمان.

«مست.، لا.»، «مک.» زۆر گوتنەوەی قسەیێک یا باسێک:: ئەوه بۆچی باسی ئەو کابرایەت به سەر زمانەوه گرتووه و هەر دەیڵێی و دەیڵێیەوه.