«سـ.» ئەقڵ سووک، بێ ئەقڵ، تێنەگەیشتوو. ٭حۆل، دەبەنگ، گێژ، نەزان، نەفام. «مەنعی سووتانم دەکا ئەبلە لە عەشقی تەلعەتت» «چۆن نەسووتێم ئەو بە ئاگر، من بە بارێ نەوتەوە» «ئەدەب: بەشیر مشیر_١٠٦»

«ستـ.» «مکـ.» کەسێکی پووڵی خۆی بە بێ جێ خەرج دەکا، دەست بڵاو: ئەوەندەی ئەبلە خەرجی کرد تا وا ڕووت و ڕەجاڵ بوو. تێبــ.ینی: هەر دوو کەرتی ئەم وشەیە عەڕەبین، بەڵام شێوەی تەرکیب، جێگەی بەکار هێنان و مەعنای کوردییە و لە عەڕەبیدا هیچ مانایەک نابەخشێ.

«ستـ.» حاڵی کەسێکی لەبەر تێ نەگەیشتوویی زەحمەتی بە خۆڕایی دەڕوا٭ڕەنج بە خەسار.

«نتـ.» تمـ: ئەز بێ.

۱- ئەو شوێنەیە لە کەناری دەریا، کە کەشتی لەنگەری لێ بەردەداتەوە و ڕادەوەستێ. ٭«کئێر.» بەندەر، «کعر.» مێنا. ۲- هەموو ئەو «خانوو، عەمبار و بارەنداز» انەی بۆ ڕاپەڕاندن و هاسان کردنی کاروباری لەنگەر خستنی پاپۆڕ «دابەزین و سوار بوونی خەڵک، بارکردن و بارداگرتن» لە قەراغ بەحر دروست کرابێ.

«نا.»، «مکـ.» قومارێکە بە پارەی مەعدەن دەکرێ. ٭۱- ئەسکەمل، «سنـ.» بەرزیلان، شێروخەت.

(نت.) تم: ئەنگوستیلە ((هەناسەی! دەوای دلەی پڕ خەمە)) (( بە ئەموستیلە! ناوی خاتەمە)) (پیرەمێرد-١٧٣).

(نت.) تم: ئەنگوستیلە.

(نت.) ئاڵقەیەکی مەعدەنە (زیاتر: زێڕ یا زێو) نەقیمێکی بەردی بە نرخ (یاقووت، پیرۆزە، ئەڵماس...) یا هەر بەردێکی دیکەی تێدەگرن و بۆ جوانی دەکرێتە پەنجەوە. (( تا ببنە هەواڵی دیدەموستان)) (( ئەنگوستیلە دەرخران لە دەستان)) (هەژار: مەم و زین-٢٩) * ئەموستییلە، ئەنگوستەویلە، کلکەوانە.

(نت.) تم: ئەنگوستیلە.

(نت)، (کعر) یەکێکە لە جۆرەکانی (مەلە) کە پیاو بەهێزی باسک هاویشتن دە کەوێتە سەر ئاو. *(مک) مەلە باسکە.

(نا.)، (کئێر) ١-گیایەکە ساڵەو ساڵ دەچێندرێ،هاوچەشنی (لۆبیا) یە، جار هەیە گەزێک بەرز دەبێتەوە، خواردنی بەری ئەم گیایە ئینسانی پێ تێردەبێ، هە ر بۆیەشە مێژووی دەستچێنێ دەچێتەوە چاخەکانی بەر لە مێژوو (تم: لاڕۆس، چاپی عادی 1960، ل- 431) ٢-بەری ئەم گیایە، کە هەرچەند دەنگی دە (کەلوو) ێک دایە. (*(کعر) پاقلە (سن.، جوو.) باقلە.(بک) باقلا.

١-بالە - تم: باڕە. ٢-بالە - (نا)، (سن) دەستەوانەیەکی چەرمە (بازەوان) لە وەختی عاملاندن و چەشت کردنی بازی تازە گێراو، یا لە کاتی ڕاوا بۆ هەڵگرتنی بازی ڕاوکەر دە دەستی دەکا، تا پەنجەی باز د ستی بریندار نەکات.

«نت.» تم: باوە گێژه.

(نت،)، (کعر.) «نەخۆشێکە ئەدات لەبەر مسوڵدانی ساوا بەتایبەتی نێرینە و میزی پێناکرێ» (تم:معر، کشت، ب 1، ل -28). تێبــ. - مامۆستا تۆفیق وەهبی ئەم وشەیەی بە نەخۆشیەکی پێست تایب تی منداڵان داناوە (تم:هبێد-6).

«کن.» قسەی دوور و درێژ. «گوێ بگره برا ئەم غەزەلەم نسحەت و پەنده + وا تێ مەگه بەیتی بلەیە، مەیکه به خەنده» «مەلا مارف» .