تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 37
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئازاری سی
[[ ئازار + سی ]]
«نتـ.»، «سنـ.» تمـ: / ئازاری
سیل
[ئازار + ١- ئی +
سیل
= عا.: سل]، «کو. عا.»، «نتـ.»، «مکـ.» ناخۆشییەکە زیاتر
لە
سیپەلاک
دەدا
و
پیاو
زوبوون
دەکا
و
تا
دێ
باریکتر و
بێ
هێز
تر
دەبێ
و ئوگەر چارەی
نەکا
دەیکوژێ. * ئازاری سی، تەبەرکوڵۆز «فرەنسی»،
دەردەباریکە
،
سیل
،
سیل
و
دیق
. تێبــ. ــ
ئەم
نەخۆشیە
بە
هۆی
«
باسیل
» ێکەوە پەیدادەبێ
کە
لە
ئالکۆل
و ئاسیدا
خۆ
رادەگرێ، دەتوانێ
لە
هەموو
ئەندامەکانی لەشا
سەر
هەڵبدا.
بەڵام
زیاتر
لە
ناو
«سی»
پەیدا
دەبێ
. باسیلی
ئەم
نەخۆشییە
چونکوو
«
کۆخ
» ی
ئەڵمانی
دۆزیوێتەوە مەشهوورە
بە
«باسیلی
کۆخ
»
لە
بەڵغەم
و
تفی
نەخۆش
و
ئەو
ئەندامەی
کە
تووشی
هاتووە دەبیندرێ. میکرۆبی
سیلی
پاتاڵ
ــ
گا
، مانگاــ
لە
ئینسانیش
کار
دەکا
و خواردنەوەی
شیری
مانگای
سیلاوی
پیاو
تووشی
ئەم
نەخۆشییە
دەکا
.
جاران
سیل
دەردی
بێ
دەرمان
بوو
زیاتر
بە
ڕۆنی
ماسی
دەرمان
دەکرا
،
بەڵام
ئێستا
باش
چارەی
دەکرێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەرد ه سی
«حمس.»، «سن.» تم:
بەردەستی
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسیا
«نا.» یەکێکە
لە
پێنج
ئیشکانییە گەورەکانی
دنیا
،
بە
تەواوی
لە
بەشی «نیوەی
باکووری
» کورەی زەویدا هەڵکەوتووە،
لە
هەموو
ئیشکانییەکانی
تر
گەورە
ترە
و ٤٤ میلیۆن کیلۆمەتری
چوار
گۆشە
پانە و
لە
هەمووانیش
خەڵکی
زۆر
تر
تێدایە. «١٩٠٠ میلیۆن
کەس
،
لە
ساڵی ١٩٦٩ ــ تمـ: لاڕووس ــ ١٠٤٢».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسیاو
[[ پهـ: ئاسیاپ]، [ئاس «لە ئاسانە: ستـ = بەرد» + ١- ئی + ئاو] ]
«نتـ.» تمـ:
ئاش
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسیاوان
[[ ئاسیاو + وان ]]
«ستـ.» تمـ:
ئاشەوان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسید
«فرەنسی»، «کئێر.»، «نا.» تمـ: ئەسید.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسیدە
[ = عا.: عسیدە ]
«نا.»، «مکـ.» خواردەمەنییەکی شیرنە
لە
ئارد
و
ڕۆن
و
دۆشاو
دروست
ئەکرێ. تێبــ. ــ ١- ئاردەکە
لە
ڕۆنا سوورئەکەنەوە و
دۆشاوی
دەکەن
بە
سەرا
،
لە
سەر
ئاگر
دەمێنێتەوە
تا
باش
تێکەڵاو
دەبێ
و
پەیت
دەبێتەوە. ٢-
ئەم
وشەیە
لە
موکوریان زیاتر
لە
ناو
مەنگوڕان باوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسیو
«نا.»، «سنـ.»
ئازار
بەڵا
،
زیان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاماسیان
«مسـ. لا.»، «جفـ.» تمـ:
ئاوسان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاماسیاگ
«نمفـ. لە:
ئاماسیان
» تمـ:
ئاوساو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوسیان
«مسـ. لا.» تمـ:
ئاوسان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوسیاگ
«نمفـ.: ئاووسیان» تمـ:
ئاوساو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئوقیانووسیە
«نا.»، «کئێر.» یەکێکە
لە
پێنج
بەشەکانی
دنیا
لە
قاڕەی «ئوستوڕالیا» و
لە
چەند
کۆمەڵە
دوورگەیەک پێکهاتووە،
کە
لە
ئوقیانووسی ئارامدا
پەرش
و بڵاون.
هەشت
میلیۆن و ۹۷۰هەزار کیلۆمەتری چوارگۆشەیە و ۱۹ میلیۆن نفووسی
هەیە
«۱۹٦۹»، تمـ: «لاڕووس_۱۴۴۴».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئۆکسیجێن
[[ئینگلیزی]]
«نا.»، «کعر.» تمـ:
ئۆکسیژێن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئۆکسیژێن
[[فرەنسی]]
«نا.»، «کئێر.» یەکێکە
لە
عونسورە خۆڕسکاوەکان «
شێوە
فلز=لافلز» حیسابە،
لە
تەبیعەتدا
زۆرە
،
هەوا
،
کە
کورەی
زەوی
گرتۆتە
ناو
خۆی
و
گیان
لەبەرانی
سەر
زەوی
،
بێ
ئەو
، دەخنکێن۲۱٪ی
لەم
عونسوڕە تێدایە، گازێکە
لە
سەرمای ۱۱۸
دەرەجە
و ئەوشاری «زغت»
پەنجا
ئاتمۆسفۆڕدا دەبێتە
تراو
ڕەنگ
و
بۆن
و تامی
نییە
و
لە
هەوا
قورسترە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیسیئناف کردن
[[عا. کو.]]
(مست. مت.) ١- (کئێر.) داوای
تەماشا
کردنەوەی کێشەیەک
کە
لە
پێشدا بریاری دادگای
لەسەر
دەرچووبێ. ٢- (کعر.) داوای
تەماشا
کردنەوەی بڕیاری دادگای
تەمیز
لەسەر
مەسەلەیەک.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیسیوەت
[[؟]]
(نا.)،(مک.) تم: ١-
ئاڵەت
. هس. (بک.)
ئیسۆت
(بیبار). تێبــ.-
زۆر
لەوە
دەچێ
ئەم
وشەیە ئەسڵی تورکی
بێ
و
لە
وشەی (ئیستی) ئازربایەجانی
بە
مانای
گەرم
و
تیژ
و (
ئۆت
=
گیا
) پێکهاتبێ
کە
بەسەریەکەوە دەکاتە (ئیستی
ئۆت
)
یانی
(گییای
تام
تیژ
)، ئازربایەجانی
خۆشیان
وشەی (ئیستۆت)
بە
مانای
ئاڵەت
بەکاردێنن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیکسیر
(نا.) ١-
داو
و دەرمانێ
کە
پێشوونیان
لایان وابوو (
عناصر
) دەگۆڕێ،
وەک
(مس
بکا
بە
ئاڵتوون
و...) ٢- (مج.)
هەر
شتێکی
کەم
دەست
کەوێ
. ((ئیکسیرە
خاک
و خۆڵی دەرمانی
گەورە
ماڵان
)) ((حاجی). تێبــ.-
ئەم
وشەیە
لە
(کسیریۆن)ی یۆنانی
ڕا
خوازراوەتەوە
بۆ
زمانی عەرەبی و
بۆتە
(الاکسیر)،
ئەو
جار
لە
عەرەبی
ڕا
خوازراوەتەوە
بۆ
زمانانی فرەنسی و ئینگلیسی و
کراوە
بە
(ئێلیکسیر).
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئێخسیر
[[مح. عا.: ئەسیر]]
(نا. س.) ١-
سەرباز
یە
هەر
شەڕکەر
و چەکدارێکی
تر
کە
لە
شەڕا
بە
زیندوویی
دەکەوێتە
دەس
دوژمن
. ٢- (مج.) آ)
هەر
کەسێکی خرابێتە بەندیخانەوە. ب) ئینسانی
فەقیر
و
بێ
دەسەڵات
و
دەست
و پێ
سپی
. *ئەسیر،
دیل
،
یەخسیر
، یێخسیر. ئێخسیرێکی زۆرمان
گرت
،
لە
ستالینگڕاد
گەلێ
سەربازی
هیتلەر
یەخسیر
کران
، تەماشای
هەر
دەڵەی
ئێخسیری
ڕۆمییە (
زۆر
فەقیرە).
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئێخسیری
(حمس.) ١-
لە
شەڕا
کەوتنە
دەست
دوژمن
. ٢- ٠مج.)
بێ
دەسەڵاتی،
دەست
و پێ سپیلکەیی.
ئێخسیری
گەلێ
لەم
حاڵە باشترە،
حەوت
ساڵان
بە
ئێخسیری
ڕایبوارد. *
ئەسیری
، یەخسیری،
ئێخسیری
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەساسییە
[[عا.: اثاث]]
«نا.»، «کئێر.»
کەلو
پەلی
ناوماڵ
،
هەرچی
بۆ
ئاوەدان
کردنەوەی
ماڵ
پێویست
بێ
«
ڕایەخ
،
پێخەف
،...،...» ٭ئەسپاب/۳.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەسیر
[[=عا.: اسیر]]
«نا. وسـ.» تمـ:
ئێخسیر
. «
ئەگەر
بێ
یادی
زولف
و چاوەکەت
یەک
لەحزە
سابیر
بم
» «
ئەسیری
بەندی
کافر
، کوشتەیی بێدادی ساحیر
بم
» «وەفایی: گمـ- ۴۴»
1
2