(مصت. مت.) دەرەقەت هاتن، دەروەست هاتن. چارەپێکران (کارێ یا کەسێ.:ئیمپریالیزم بەهەموو هێزیەوە باشری خەباتی مللەتان ناکا. هەر چەند ئەم پەلە تووتنە بژار دەکەین باشاری گیاکەڵە ناکرێ. «... سوڵتانی ئەستەمبووڵێ دەسەری کردووم بەفەرشێکی، سەد کەسم هێناوە کەس باشاری ناکا...» (تحف ،، ب١، ل - ٣٨٧).

(مست. لا.) جۆ، خۆهەڵکێشانی درۆزنە، خۆڕانانی بێ جێ.

(مست. لا.) ئالوگۆر کردنی شتان پێکەوە و لەسەردانەوە یا لەسەر ئەستاندنەوەی.: ئەم کابرایە ڕۆژێ هەزار باقی و ساقی داەکا.، کەس تێی ناگا خەریکی چییە.

«مست.، لا»، تم: باهاتن.:: بایەکی تووند هەڵیکرد و سەیرانەکەی لێ تێک داین.

«کن» تووڕ بوون و هەڕەشه و گوڕەشه کردنی بەقسه:: لێیگەڕێن با هەر چی باوبژی لەزگی دایه دەری کا. تێبــ.- ئەم کینایەیە له لەئەسڵا بە مانای «تڕ کەندن» ه «تم:٣- با/٣» بەڵام ئێستا ئەم مانایەی لەدەست داوه و تەنیا بۆ بە سووک حیساب کردنی کەسێک بەکار دێت، هەروەکوو هەڕەشە و گوڕەشەکانی به «تڕکەندن» دابێنن.

«مست،. مت.» ١-قسەی کەسێ بەراست زانین و هەرچی بیڵێ بە حەقیقەت دانان. ٢- قبووڵ کردنی قسه، خه بەر،... و بە ڕاست دانانی. *باوەر پێ بوون، بڕواپێکردن.

«مست.لا.» ١- بە ڕاست زانین:: باو ەڕ ناکەم ئە م ئیشه وابێ چونکووو ئەم پیاوه درۆزنه ٢- تەقدیرکردن، دوودڵ بوون لەڕوودان یا نەدانی کارێک:: باوەڕ ناکەم هێشتا هاتبێتەوه ماڵێ ٣-دانان، به خەیاڵدا هاتن.:: قەت باوەڕم نەدەکرد ئەم کابرایه وابێ زۆر بە زیرەکەم دەزانی. *بڕوا کردن.

(مست. لا)، (مک.)، ١-زیاد بوونی درێژایی بەژنی ئادەمیزاد. ٢-(کن.) گەورە بوونی مەعنەوی.: زۆرم پێ خۆش بوون بوو تەشریفتان هێنا، باوەڕ فەرموون گەز گەز باڵام کرد ٣- بەرز بوونەوە ی گژوگیا، هەڵچوون و گەشەکردنی شیناوەرد.

(مست. مت.) تم: باڵەبەستن. تێبــ.- وشەی (بەست) لەم وشەیەدا (بەستە) یە بە مانای (بەستراو) سیغەی مەفعولە لە مەسدەری بەستن.

«مست.، مت.» سووتاندنی ماددەیەکی بۆنخۆش لەسەر ئاگر. تێبــ.- ئەم کارە لە ئەسڵا بۆ بۆنخۆش کردنی هەوای دیوەخان و مەجلیسان بووه، پاشان لە کاروباری جادووبازی و نوشتوو نووسینیشدا باوی سەندووه.

«مست.مت.» ڕاگواستن و گواستنەوەی شتێک یا کەسێ له شوێنێکە وه بۆ شوێنێک:: کتێبــ.ەکە دەگەڵ دەستی خۆت بەره «سە» .کوڕەکە بەر بۆ مەکتەب. ئەوە ئەم ڕادیۆیه بۆ کوێ دەبەی. ئاگام لێ بوو قەڵەمەکە ی برد *«بک.» برن.

«مست. لا.» تووشی ژان و ئازاری تیغەر ی پشت بوون.:: برکی کردوه. برکی کردووە. برکی کردبوو خوێمان بۆ گەرم کرد و لەپشتمان بەست.

«مست.، مت.» تم: بریندار کردن:: وەبەر خەنجەردانی دا تا توانیمان دەستی بگرین هەژده برینی لێکرد.

«مست. مت» دروست کردنی «برین /1» له شوێنێکی لەشێکی ئینسانێک. * برین لێکردن

«مسات. مت.»، «کعر.» 1- لەدەست دە رکردنی شتێ بێ ئەوەی ئینسان ئاگای لێ بێ:: قەڵەمەکەی بزر کردووه. 2- هەلبڕانی کەسێ له کۆمەڵێ بێ ئە وەی به خۆیان بزانن.:: زۆر نەڕۆیشتبووین پیرۆتمان بزر کرد *«مک.» ون کردن. «سن.، سیە..» گوم کردن. «بک.» بەرزەکرن، وندا کرن. «لو.» گوم کرده.

«مست.، مت.» » پێوه کردن - «مست. مت.» «کعر.» 1- پەنجه دە پاشەڵی کەسێ ڕا کردن، بۆ تووڕه کردن یا گاڵته پێکردنی. 2- «مج.» هەڵفریواندن. جووز پێوەکردن.

«مست. مت.» 1- ڕێشەدەرهێنانی گیاو گۆڵ و دار و در خت. 2- «مج.» دوایی پێهێنانی کار و مەسەلەیەک، بڕینەو ی کێشه و هەرایەک بەیە کجاری * «سیم.، سن.» بنەبڕکردن.

«مست. مت.»، «سیه.، سن.» تم: بن بڕ کردن.

«مست. مت.»، «مک.» 1-کۆڵینەوه و هەڵکۆڵینی بنی شتێ «دار، دیوار....» به نیازی هاسان کردنی خستن و ڕووخاندنی. 2- «مج.» کنەکردن و پیلان گێڕان دژی کەسێ یا هەیئەتێکی کۆمەڵایەتی، به شێوەیەکی ئەوتۆ تا بەخۆی دەزانێ پرزەی بڕابێ. *«سیم.، سن.» بنکەن، بنکەند «کردن» .

مست. مت.» لێک جوودا کردنەوەی «دان» و «کاو کۆت» ی خەرمانی گەنم و جۆ. تێبــ.ینی: پاش گێره، به شەنه خەرمان بە (شەنە) بۆ هەوا هەڵدەدەن،کاوکۆت سووکه «با» دووری دەخاتەوه و «دان» قورسه له شوێنی خۆی دەکەوێته خوار.* شەن کردن. هەڵاویشتن/2.