تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



به جێ هێشتن
مست. مت.»، «مک.» 1- تەرک کردنی شتێک یا کەسێک له شوێنێک و دەگەڵ خۆنەبردنی.:: خەسرەومان به جێ هێشت ئاگای له ماڵێ بێ. میوانەکان به جێ نەهێڵی، جانتاکەی لە ئوتێل به جێ هێشتبوو. 2- تێپەڕین له شوێنێ، دێیەک و.... و.....خستنه پشت سەری:: کەرکووکمان به جێ هێشت ئینجا بیرمان کەوتەوه که دەبوو بچین کەباب بخۆین، ئەهوو چەند لەمێژه «قەمتەره» مان به جێ هێشتووه..
به جێ هێنان
مست. مت.»، «مک.» تم: به جێ گەیاندن
بەڕێ و جێ
«ست.» حاڵی کارێک یا قسەیەک که به شێوەی ڕێک و پێک و له شوێن خۆیدا بکرێ و ئەنجام بدرێ. // بێ ڕێ و جێ.
ئۆکسیجێن
[[ئینگلیزی]]
«نا.»، «کعر.» تمـ: ئۆکسیژێن.
ئەمری خوا (خودا) بەجێهێنان
(کن.) ١- جێبەجێ کردنی ئەو فەرمانانەی خوا کردوویە. ٢-تم: ئەمری خوا کردن
ئەمەگ بەجێهێنان
(مست. لا.) پاداشت دانەوە، خزمەت کردنی کەسێک بەرامبەر بە ماندووبوونی بە کارێکەوە، وەفا بەجێگەیاندن. ((.... زۆری نەخایاند دایکیشی ئەمەگی بەجێهێنا و دوای باوکی کەوت بۆ شاری خامۆشان...))، (قزڵجی: پێکەنین-١٠١).
بەجێهاتن
مست. لا.» 1-وەدی هاتنی ئاوات و مەبە ست و ئارەزوو. 2- جێ بە جێ بوونی کارێک.
بەجێگه هاوردن
مست. مت.»، «سن.» تم: به جێ گەیاندن
بەر ەجێژنان
[[1_ به‌ر/3+3_ئه/2+جێژن+2_ ئان/2]]
«نت.»، «مک.» چەند ڕۆژ پێش ئەوەی ببێته جەژن «نەورۆز، ڕەمەزان، قوربان،...» «ئاغا! مامۆستا حاجی مەلا شەفیع دەیفەرموو بەرەجێژنانه!، جێژنانه برنج و ڕونمان بۆ دەنێرێ یا پووڵمان دەداتێ؟» .
بەجێ مان
مست. لا.» 1- دوا کەتنی کەسێ له هاوڕێکانی:: کوڕینه یەواش بڕۆن مامه حمە هەر بەجێ دەمێنێ. 2- مانەوەی کەسێ یا شتێ لە شوێنێک:: قەڵەمەکەم له سەر مێزەکه به جێماوە. ئێمه هاتینەوه و خسر ەو لەوێ به جێ ما.
ئاو لەجێ ماڵی «کەسێنان
«کنـ.» ١- وێران کردنی ماڵی کەسێ «تەخت کردنی جێ ماڵەکەی، کە بکرێتە کێڵگە و ئاوی لێ بندرێ تا ئامادە بێ بۆ کێڵان. ٢- تووشی بەڵاکردنی کەسێک بە جوورێ وەکوو ماڵ وێرانی وابێ.
بەجێ
ست.» حاڵی کارێکی که به شێوەیەکی ڕێک و پێک ئەنجام درابێ، بەو جۆرەی پێویسته، بە چەشنێکی لێوەشاوه.:: زۆر بەجێیە ئەگەر بچن لە خەسته خانه سەرێکی لێ بدەن
بەجێ هانین
مست. مت.»، «سیم.» تم: بەجێ گه یاندن.
بەجێ گەیاندن
مست. مت.» ئەنجام دان، جێ بەجێ کردن، پێکهێنان:: نیەتمه دوو ڕەکەعەت نوێژی حازرێ ئەم سبەینەی بە جێ دەگەیێنم، پەیمانێکی دابوو بە جێی نەگەیاند.* «سن.» به جێ هێنان، «سیم.» بەجێ هانین.