تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 57
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەن سامۆته
«نت،»، «سیم» تم: بەن سامۆرته.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەن سامۆرته
[[2- بهن +سامۆرته؟]]
«نت» «مک» پەتێکی
باریکه
بە
دانسته
دە
هۆنرێتەوه،
خورجین
، هەگبه و... پێ له
پاش
تەرکی
زین
دادەبەستن. * تێبــ.- وادەزانم
لە
موکریان له شێوەی «بەن سامۆرتکه»
شدا
دەگوترێ،.
چونکو
دڵنیا
نەبووم
نەم
نووسی.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەن کێشی
[[5-بهند+کێشی «كێشان» ]]
«مک» «حمس»
کاری
پڕ
کردنەوەی
کەلێن
و
دەرزی
نێوان
ڕیزەکانی
خشت
و
بەرد
، له دیوی دەرەوەی
دیوار
و
پایەی
خانوو
بە
گێچ
و
چیمەنتۆ
....
بۆ
جوانی
و
قاییمی
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
١-بەن
«نا.»
قەزوان
. تێبــ.-
ئەم
وشەیه
بە
تەنیایی
لەبیر
چۆتەوه،
بەڵام
له وشەی «
بنێشت
و
دارەبەن
»
دا
ماوە
.. هس.: [ په: ڤەن. ست: ڤەن ] بەمانای
دار
.
درەخت
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
٢-بەن
«نا» خوریی،
مەرەز
و
موو
که
پاش
بە
شانەکردن
،
به
تەشی
ڕێسرابێ و بادرابێ،
بۆ
ئەوەێ بیکەن
بە
گۆرەوی
و
ئەو
جوره شتانه.::
ئەم
بە
نه
زۆر
خاوه.
ئەم
ماشە
ره
بەنه
بەرە
بۆ
خم
خانه
.
ئەم
بەنه
پسۆک
پسۆکه چییه هێناوته.
بەنی
تۆ
بەمن با نادرێ - «کن.» له فر و
فێڵ
و کاروباری
تۆ
ناگەم. دەرەقەتت
نایە
م. تێبــ.ینی: لەقسە کردنا زەمیری «
من
» و «
تۆ
» دەگۆڕدرێن
به
ناو
یا
زەمیرێکی تر.::
بەنی
خوسرە و
به
تۆ
بانادرێ.
خوسرەو
بەنی
کاوسی پێ بانادرێ* 5-
بەند
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوێنە بەند
«ستـ.»
تالار
یا
وەتاغێکی دارودیواری
پارچە
ئاوێنەی تێ گیرابێ: کۆشکی میرزێندینی
هەمووی
ئاوێنەبەند
بوو
. تێبــ.ینی:
جاری
وا
هەیە
کە
ئەم
وشەیە
لە
باتی
«ستـ.» دەبێتە «نتـ.» ئەویش وەختێکە
ئەو
شوێنەی
مەبەستە
،
زۆر
مەشهوور
بووبێ و ناوبانگی
بڵاو
بووبێتەوە.: ئاوێنەبەندەکەی
شێخ
حەمە سەددیقی نەهرێ
جێگەی
سەت
کەسی
زیاتر تێدا دەبێتەوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەناشوانه
[[1- بهنا+ شوان =+ 5- ئه/1] ]
«نت.»، «سیم.» «گیایەکی بۆنخۆشه
بۆ
تام
و بۆندارکردنی
ماست
بەکاردێت» هبێد، ل- 10». تێبــ.ینی:
مردۆخ
وشەی «
مەنێ
» ی
وەکوو
هاوتای
«1-
بەنا
» نووسیوه
کە
وا
وێدەچێ
«
مەندێ
» ی موکریانی
بێ
و بەپێی
ئەو
تاریفەش
که
مامۆستا
وە
هبی
بۆ
«
بەنا
شوانه»
یان
نووسیوه
دەبێ
ئەمەیان
مەندێ
بێ
نەک
«1-
بەنا
»
که
مەردۆخ
نووسیویه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەنایی
[[ عا، كو]]
«حمس»، «
سیم
.، سن.»
کار
و پیشەێ کەسێکی خانوو،دیوار و...
دروست
دەکات.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەنبڕ
[2- 2- بهن + بڕ «بڕین» ]، ]
«نت.»، «کن.»
چەقۆ
،
تیخ
و...
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەنبڕم ددانه
«کن.»
بێ
چەک
و سیلاحم، هیچم پێ ناکرێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەند
«پب.» 1-
به
دوای ناوێکه دەلکێ و ومانای
بەرهەڵستی
«
کارکردن
»
یا
«
کارتێکردن
» ی
ئەو
شته
دەدات
کە
«ناوه»
که
دەینوێنی.::
تیغ
بەند
،
گوللەبەند
،
دێوبەند
. 2- بەدوای ناوێکەوه دەنووسێ و مانای بەستنە
وەی
لێ
زیاد
دەکا
. «
کەری
شین
، کەربە ندی
شین
، دەیبەستنەوه، بەگوریسی
شین
»،«کن.»،
شووتی
. *
وەند
. «سن.»
وەنگ
بێن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەند
«نا.»
هەر
شتێکی
وەکوو
هەودایەک وابێ و
دوو
شتان
پێکەوە
ببەستێتەوه،
یا
یەکێکیان بەوی دیکەوه هەڵاوەسێ::
بەنده
سەعات
.
بەندی
کەوش
.
بەندەخوێن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەندان
[[ 6- «بهند» + 2- ئان/6]، ]
)پبت.) پاشبەندێکه
بە
دوای
هەر
ناوێکەوه بلکێ،
پێشان
دەدا
که
مەدلوولی
ئەو
ناوه
بە
کۆمەڵ
پێکدێت
یا
به
کۆمەڵ
دەگێڕێ و دەگەڕێ.::
ڕێبەندان
.
سەهۆڵ
بەندان
.
خەنەبەندان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەنداو
[[1-بهند/2+1-ئاو/1]]
«نت.»
ئەو
ئاوەیه
که
بە
هۆی
هەڵبەستنی (١-بەند/١)ە
وە
بە
جۆگەی
تایبەتی
«1-
بە
ند /2»
دا
دەڕوا. هس.:
کانیاو
«
کانی
ئاو
=
ئاوی
کانی
».
چەماو
«
ئاوی
چەم
» .
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەندبوون
[[2-به/1-بهند+بوون]]
«
مست
، لا» «مک.» مانەوه له شوێنێک،
گیربوون
،
وێستان
. سەعاتێکم
لەسەر
بەندبن با
لە
سەر
شێرکۆ
بەند
نەبین
.
هەرچی
د
کەین
خوێنی
بەند
نابێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەندروو
[[2- بهن+ دروو «دروون» ]]
«نت،»، «مک.»
هەودا
بەنی
تایبەتییه،
ساز
دەکرێ
و دادەنرێ
بۆ
دەروونی
زارکی
تێڕ
و
جەواڵ
و... تێبــ.ینی: له لادێی
کوردستان
،
ئەو
هەودا
بەنانه
وەکوو
کەلوپە
لی
ناوماڵ
تەماشا
دەکەن، دەخوازرێتەوه
یا
بە
قەرز
وەردەگیرێ و
پاشان
دەدرێتەوه
بە
خاوە
نی
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەنده
[[ 2- بهند/2 + 5- ئە/1]، [په: بهنداك ] ]
«نت »، «کئێر.،
بک
.، سیم.» 1-
عەبد
،
خوڵام
،
نۆکەر
. 2- «کئێر.»
نووسەر
یا
قسەکەر
، له
نووسین
و قسەکردنا
بۆ
نیشاندانی
ئەدەب
و تەوازوع و دەربڕینی
ڕێز
و حورمەتی
خۆی
بەرامبەر
بەو
کەسەی قسەی
دەگەڵ
دەکا
،
لەباتی
زەمیری «
من
»
ئەم
وشەیه بەکاردێنێ::
بەنده
زۆر
زوو
عەرزم کردی * «سن. جن.»
بەننه
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەنده ناس هەرخودایه
«کن.» 1-هیچ
کە
س
بەو
جۆرەی
که
پێویسته
هەموو
شتێکی کەسێکی
تر
نازانێ. 2-
هەر
خوا
خەڵک
دەناسێ و لەڕووی کردەوەی
خۆیان
-
که
خەڵکی
تر
نایزانن - ڕەفتاریان
دەگەڵ
دەکا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەندو باو هەڵبەستن
«مست. لا.»
سازکردن
و بڵاوکردنەوەی قسه و قسەڵۆک دەربارەی
کە
سێ
بۆ
بەدناو
کردنی.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەندوبە ست
«نت.» «کئێر.»
تە
گبیر
کردن
و
ڕێک
کە
وتنی کارێ
دژی
کەسێ
یا
کۆمەڵی
.
پیلان
، «عا.» مؤامرة. تێبــ.ینی: هەرچەنده کەرتەکانی
ئەم
وشەیه کوردین،
بەڵام
بەلای منەوه
وەکوو
«زاراوه»
لە
فارسی
ڕا
هاتۆته
ناو
زمانی
کوردی
،
ئەگەرچی
زمانی
فارسی
وشەکانی
وەک
سەتان و
هەزاران
وشەی
تر
له
پەهلەوی
«
کوردی
» خواستۆتەوه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەندکردن
[[ 2-بهند/1+كردن]]
«
مست
.، مت» 1-
قاییم
کردنی شتێک
بە
شتێکەوه. 2-
گیرۆ
کردن
و
پەل
خستنی
کەسێ
لە
شوێنێ. 3-
حەپس
کردن
. خستنە
زیندان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەندی
[[2- بهند/2 +2- ئی]]
«ست.» 1-
حاڵی
ئەو
کەسەی خرابێته زیندانەوه.
ئەوەی
له
ئازادی
بێ
بەش
کرابێ.2- «مج.» تم: بەن/1 تێبــ.ینی: له لەهجەی
باکووری
زمانی کوردیدا دەنگی «د»
لەم
وشەیه
فڕێ
دراوه
یا
خۆی
سواوه و «
بەنی
» ماوەتەوه
که
له وشەی «
ئەزبەنی
»
دا
دەیبیسین.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەندی جگەر
«نت.» تم:بەندی
جەرگ
و
دڵ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەندی جەرگ ودڵ
[[5- بهند _ 1- ئی/1+ جهرگ و دڵ» ]
(نت.) 1-
هەر
شتێکی ماددی
که
جەرگ
و دڵی
مرۆڤ
دەگەڵ
لەشی
پێکەوه دەبەستێتەوه. 2- «کن.»
خۆشەویستی
زۆر
. تێبــ.ینی: آ»
مەبەست
لە
مانای
یەکەم
ئەوەیه
ژیانی
مرۆڤ
بەنده
به
دوو
ئەندامه،
واش
زانراوه
که
ئەوانه بەهۆی هەودایەکەیەوه
بە
لەشەوه بەندکراون. ب» ئاشکرایه
ژیان
خۆشەویسته و
هەر
شتێکیش مایەی
ژیان
بێ
خۆشە
ویست
دەبێ
،
جا
بەندی
جەرگ
و
دڵ
کە
به
مایەی
ژیان
ناسراوه مانای دووەمی
بە
کینایەی
خۆشەویستی
زۆر
دایکان
بە
منداڵی
خۆیانی
دە
ڵێن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەندی دڵ
«نت.» تم:
بەندی
جەر گ و
دڵ
.
1
2
3