«مست. مت.»، «مک.» 1- شەڕ فرۆشتن به کەسێ، شڵتاغ پێکردن، تەشقەڵه کردن به یەکێ:: شێرکۆ بەزمێکی بە سیروان گرت مەگەر هەر بۆ خۆی بزانێ چۆن بوو. 2- «مج.» وەخت پێ ڕابواردن، دەماغ تەخت کردن به کابرایێ:: دەبڕۆ واز بێنه بەسمان بەزم پێ بگره.

1- ری.، فع.» ڕیشەی فیعله له مەسدەری «بەزاندن» بۆ سیفەتی «مضارع» :: دەییبەزێنم، بیبەزێنه. خوا یاڕەببی هەر دەیان دەبەزێنین بۆ کوێ دەچن. 2- «پب.» دەگەڵ ناوێک تەرکیب دەبێ و دەیکاتەوه ئیسمی فاعیل:: لۆتی بەزێنه.

«ست.»، «مک.» 1- حاڵی منداڵێکی که له بێشکەدا زۆر دەجووڵێتەوە و خۆی له «بلوێر» ڕزگار دەکاو «میز» هەکەی د ەکاته بن خۆی. 2- پیاوی چەقاوسوو. ئادەمیزادی پەت پسێن و بێ چاو و ڕوو. *«سن.» بلەربەزێن.

«ست.»، «کئێر.» تم: بازرگان/ 1.

«مست. مت.» دەرپەڕاندنی کەسێک له مەیدانی چالاکیدا. شکاندن و مەغلووب کردن:: بەرەی میللەتان و ئازادی خوازان، بەرەی کۆنەپەرەستان و ئەوانەی مافی میللەتان پێشێل دەکەن، دەبەزێنێ.

«مست. لا.» 1- ئەنجام دانی کاری ژن و مێردایەتی له لایە ن کەسێکەوه که تازه ژنی بۆ گوێزرابێتەوه، تێبــ.ینی: زیاتر مەبەست لابردنی کچێنی «بووک» ه له لایان زاواوه که له زۆر کۆ مەڵگایاندا گرینگی تایبە تی هەیه و بە مایەی ڕووسووری «بووک» دادەنرێ:: هێشتا به زاوا نەبووه 2- «مج.» ژن هێنان:: یاخوا به زاوا بی «یاخوا ژن بێنی»

«نت.»، «سن.» تم: بەر جووت.

«نا.» 1- کۆڕی کەیف و ڕابواردن و خواردنەوه:: بەزمێک بۆ ئەو سەری دیار نەبوو، «ڕووم کرده بەزمی خاسی برازا ئەزیزەکە م ئەمشەو بە سەت تەوازوع و ئیخلاس و سەر کزی» «ڕەزا - 54». 2- «مج.» بۆ دەربڕینی تووڕەیی و ناڕەزایی بەکاردێت:؛ ئای بەزمه ها !

«نت.» 1- کۆڕی بەزم که د نگەدەنگ و هەرا و قیژه قیژی تێدابێ. 2- «مج.» هەرا و چەقەچەقی منداڵان له ناو ماڵا:: منداڵینه ئە م بەزم و ڕەزمەتان له چییه ؟ تێبــ.ینی: وشەی دووەم «ڕەزم» له زمانی پەهلەویدا به مانای «جەنگ» ه و فارسی ئێستا ئەم وشەیه هەر به مانای خۆی له په هلەوی خواستۆتەوه.

«مست. لا.» پێکەوه نان و ساز کردنی داوەت، گۆوەندە و کۆڕی کەیف و ڕابواردن.

«نت، «تت.» ئەو جێگەی ی کۆڕی شایی و کەیفی لێدەگیرێ.

«نا.». تم: به زەیی.

» نت.»، «مک.» هەتوانێکی کوردەوارییه، له تێکەڵ کردنی «بەز» ی خاوی مەڕ یا بزن دەگەڵ «بنێشت» دروست دەبێ و د خرێته سەر هەندێ برینی وەکوو سووره کوان و دوومەڵ و... بۆ ئەوەی بگا و دەمی بکاتەوه و کێم و هەوایەکی تێدا کۆ بۆتەوه بێته دەر «دەرببێ»

«نت.»، «سیم.»، «سن.» گۆشته زوونێکی له ناوچاوی ئادەمیزاد پەیدا دەبێ.

«مست. مت.» هەڵگرتنی سفره و نان و خوان لەبەردەمی خەڵکی ماڵ و... پاش ئەوەی تێردەخۆن:: ئافرەت وە ره به زیادی که. تێبــ.ینی: ئەم مەسدەره لەوەڕا پەیدا بووه که به پێی ڕێ و شوێنی ئیسلامەتی دەبێ پاش نان خواردن سوپاسی بکرێ، له کورده واریدا به ڕستەی: «خوایه زۆر شوکر لێت بەزیادبێ» یا ڕستەی لەم بابەته ئەنجام دەدرێت.

«مست.لا.» «سن.» تم: بەزین/١.

«مست. لا.»، 1- له مەیدان دەرچوون، شکان بەرامبەر دوژمن. کۆڵدان، واز هێنان:: کەڵەبابی سیروان بەزی. خەباتکاری به ڕاستی به لێدان و گرتن نابەزێ. لەشکری خاوەن بیر و باوەڕ بە زینی بۆ نییه. 2- «بک.» جووڵان، خێرا ڕۆیشتن:: ببەزه «خێراکه» گورج به، خۆش بڕۆ، تێبــ.ینی: ئەم مەسدەری «ڤازیتەن» ی پە هلەوی کەوتۆتەوه که ئەویش له «ڤەز» ی ئاوێستایی گووراوه و له لەهجەی باکووریدا ماناکانی هەر و کوو پەهلەوی و ئاوێستایی «تم: فره، پڤا، ل-461» ماوەتەوه. بەڵام له لەهجەی ناوەندیدا ئەسڵی مەسدەرەکه مانایەکی تری وەرگرتووه - ئەگەرچی ئەو مانا تازانەشی به جۆرێک له جۆران هەوێنێکی مانای کۆنه کانی تێدایه -و تەنیا هەندێ وشەی که لێی داتاشراوه، وەکوو هەڵبەزینەوه، بازدان و....و...» مانای کۆنی ڕیشەکەیان پاراستووه.* «سن.» به زیان.

گیاندار یا ئادەمیزادێکی له مەیدان ڕایکردبێ، کەسێکی له شەڕا «هەر جۆره شەڕێک بێ» شکابێ، کەسێکی وازی له خەبات هێنابێ، ئەوەی کۆڵی داوه.

«نت.،» «کعر.» کاری داغ کردنی هەندێ جێگای لەش که قەڵشابێ یا بریندار بێ، به بەزی حەیوان. تێبــ.ینی: کەمێ «بەز» له پەڕۆیەکەوه دەپێچن و به ئاوری ڕادەدێرن تا ڕۆن دەردەکا و دەیساوون به شوێنی دا که مەبەسته تا دێ سارد دەبێتەوه، ئەگە ر پێویست بوو هەمیسان گەرمی دەکەنەوه.

، «نا.»، ؛ئێر.» تۆوی گیای کە تان. تێبــ.ینی: 1- ئەم تۆوه تۆزێ له هەرزن درشت تره، ڕ ەنگی قاوەییه شکڵی پانکە ڵەیه و چەوره. 2- له کوردەواری خۆمان دەیکوتن و دەگەڵ دۆشاو گەرمی دەکەن و دەیکەنه هەتوان «مەڵحەم»، هەندێ کوان که بنیان ڕەقه و دەرنابن لێی دەنێن، برینەکه د ەگەیێنێ و کێم و هەوایێکی تێدابێ دەیکێشێ. 3- له سەنعەتکاریدا ڕۆنی لێدەگرن بۆ: ا» چێشت لێنان «ڕۆنی گیا هێندێکیان لەم ماددەیەن - دهن بذر الکتان». ب» بۆ بۆیەکاری و ڕەنگ کردنی دار و دیوار و دەرک و پە نجەره، له پێشدا لەسە ر ئاگر ڕۆنەکه تۆزێ گەرم دەکەن و ئەو شتەی ڕەنگ کردنی مەبەست بێ. به فڵچه ئەم ڕۆنەی لێدەدەن «ڕتووبەت» و «شه» یان دەکێشێ و ئیشکیان دەکاتەوه، ئەو جار ڕ ەنگیان تێ هەڵدەسوون. 4- جاران ئەم ڕۆنەیان بۆ «چرا» و «چۆڵه چرا» وەکوو ڕۆن گرچەک بەکارهێناوه.