«نت.، ست.» دژ، پێچەوانه، «عا.» منافس. خسم.

«نت.» تم: بەرتاو.

«نت.»، «دارێکی تەنکی پانه لەبەەر د می «دانه» و «گورد». 1 دائەنرێ بۆ ڕاگرتنی ئە ندازەی پانی تەنراوەکه بۆ ئەوەی خوارو گێڕ نەبێ» «خا.، ب1،، ل- 156» .

«نمس.»، «مک.» لێکدانەوەی کاران، وردبوونەوه و تێوەڕامان بۆ دیاری کردنی چاکی و خراپی. 2- «نا.»، «کعر.» مە سڵەحەت، لێوەشانەوە.

«نا.»، «بک.» تم: گولله. تێبــ.ینی: له نێوان دەنگی «ر» و «ک» دا بزوێنه کوردی هەیه «بەر، ک» .

«نت.» هەر شتێکی ئامادە کرابێ بۆ ئەوەی د ەکار بکرێ یا کارێکی لەسەر بکرێ.

«نت.»، «سن.» دامێنی چیا و کێو * «سن.» بەرزاخ، کەمەر. «تم:مردۆخ، ب1، «ل- 149»، «مک.» بەرقەد.

«نت.» بەشێکه لە دەغەڵی درواوەی هێشتا گێر ە نەکراو، کە لەبەر پێویستی جیا دەکرێتەوه و سوور دەکرێ.

«نت.» هێندێک چێشتە کە پێش ئەوەی بۆ هەموو خەڵکی ماڵ تێ بکرێ، دەکرێتە قاپێکەوه. تێبــ.ینی: ئەمە زیاتر بۆ «منداڵان تێدەکرێ و دەیاندە نێ بیخۆن، یا بۆ کەسێک «زیاتر کابان» کە زووتر برسی بووبێ.

«مست.، لا» خواردنی چێشت پێش ئەوەی خەڵکانەی کە دە بێ لێی بخۆن.

«نت.» «سن.» گوپکەیێکه لە لای پێشەوەی «زین» ی کوردی، له سوار بوونا دەستی پێ دە گیرێ و لەکاتی پێویستایشا د ەستە جڵەوی بەسەردا دەکرێ.* «بک.»، «مل.» قەرپووز.

«نت.»، «مک.» جۆرە بەردێکه له هێندێک شوێنی کوردستانی ئێران «ئەوەندەی من پێم شک دێت،» وەکوو خەڵووز ئاگر دەگرێ و دەگەشێتە وه و بۆ گەرم کردنی سەماوەر بەکاری دێنن. تێبــ.ینی: ا» «بەرکەمران» ناوی دێیەکه لە مەڵبەندی لاجانێ نزیکی «خانێ» ئەو بەردە ی زۆره. ب) ئەگەر ئەم ناوە لەباتی: ڕەژی بەرد، زووغال سەنگ و (فحم الحجری) دەکار بکرێت جێی خۆیەتی.

«مست.، لا.» 1- هەڵەنگووتنی جسمێک د ە جسمێکی دیکه:: بەردێکی بەرکە وت سە ری شکا، گوللە ی بەرکەوت * پێکەوتن. «مک.». وێکەوتن. 2- بوون بە ژێر شتێکە وه:: دیوارەکە ڕووخا دوو کە سی بەرکەوت، بەر ترۆمۆبیل کەوت و مرد. 3- بەش پێ بڕان، به نەسیب بوون:: هەر سەری کیلۆیەک شەکری بەردەکەوێ کوڕ ه داینێ ئەوەند ەت بەرناکەوێ. هەر ئەوەندەم بەر کە وت. * «مک.». وەبەرکەوتن.

«مست.، لا.»، «مک.» زیاد کردن و زەووزو کردنی گیاندارانی کەوی:: وەحەوەح یا خوا بەرکه نەکەی، خۆ شیرەکەی ڕشت. تێبــ.ینی: جاروباره دایکان کە تووڕ ه دەبن وەکوو «تووک» به منداڵانی خۆیانی د ەڵێن.

«ت.» ڕ ەشەوڵاغی سێ ساڵانه که بۆ ئەوە دەست دەدا کەڵ بگرێ.

«نا.» 1- بەشێکە لە گیاوگۆڵ و دار و درەخت، پان و تە نکه - شکڵ و پانایی بە پێی دار و گیا د ەگۆڕێ - به ساقەتی گیا و لک و پۆپی دارانەوه نووساوه، ڕەنگی سە وزه. سەوزاییشی لە گیاوگۆڵی جووربەجوور دەگۆرێ - ئەم بەش ەی گیاوگۆڵ ئیشک دەبێ و ئی داران زۆربەیان لە پاییزا دەوەرێ. «مسوڵمانان بزانن شەو چ وەخته، که بولبول عاشقی بەرگی درەخته « «فولکلۆر» * «مک.، سن.، سیم.» گە ڵا. «جن.، گیلا = گەڵای ئیشکی دار، «سەردەشت گەڵ. «هل.» پەلک. «هو» پەرگ. «سن.» پەڵگ. «بک» بیروو، بەلگ. «زا» ڤێلگۆ - لق و پۆپ و گەڵای دار- «تم: ژابا - 55»، «جن.» بەلگ. هس.: «عا.» وەڕەق، وەڕەقه «محر: بەرگ» 2- ئەو شتانەی که مرۆڤ پاش جیابوونەوەی لە ژیانی حەیوانی بۆ داپۆشینی بەربە رەکانی د ەگەڵ سە رما و گەرما، دایهێناوه و دە بەری دەکا. شێو ەی دروست کردن و ئەو مادد یەش که لێی دروست دەکرێ وێڕای ژیانی ئاد ەمیزاد و پێشکە وتنی شارستانێتی گۆڕاوه تا وای لێهاتووه کە ئیمڕۆ دەبینین و هەر نەتەو ە یەی بەرگی نەتەوایەتی تایبەتی هەیه. پاتشا بەرگی نوێت لێ مەبارەک ن ەبێ.»، «هەرچەندە کە ڕووتم بە خودا مائیلی ڕووتم + بێ بەرگییه عیللەت که هەتیو مە یلی هەتاوه» «مک.» نالی: ل- 534» * «سن.» سیپاڵ. «سیم.» جلوبەرگ. «مک.» شمەک، جل، جلک «کک.» کاڵا،کە لپەل، کەلوپەل.

«مست.، مت.»، «سیم.» تم: بەرگ پێداگرتن.

«مست.، مت.» داپۆشینی لێفه و هەرچی وەکوو لێفه بێ، بە «بەرگ/3» * «سیم.» بەرگ پیاگرتن.

«نت.» کەسێکه که بۆ ڕاهێنان و فێرەجووت و گێرەکردنی گاجووتێ کە تازه «نیر» ی خرابێتەوه سەر ملی، له پێش جووت دەڕوا.

«نت.» باڵند ەیێکی پچووکه له تیرەی چۆلەکه و کاتێ جووتێر جووت لێ دە خوڕێ لەبەردەم جووتە کەوه هەڵدەقونێ.* کلک هەڵتە کێنه، کلک هەڵسەنگێنه.