تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 19
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
به بووک بردن
«مست. مت.»، «کن.» جنێوه و کەسێکی
ئەم
قسەیەی پێ دەگوترێ
وەکوو
پێی
بڵێن
«
ژنه
و
به
مێردی
دەدەن» وایه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بووک دابەزاندن
مست. مت.» هێنانە
خواری
بووک «بووک»
لە
خوانی
زین
پاش
ئەوەی
دە
گاته
بەرماڵی
زاوا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بووک
نا.» 1- کچێکی
بەشوو
درابێ،
لەو
ڕۆژەڕا
که
دە
ست
به
ساز
کرنی
دەکرێ
بۆ
چوونه
ماڵە
مێرد
و پاشانیش
تا
ماوەیەک. «هو.»
وەری
، «بک.»
بوویک
، «با.»
بیک
. «جن.» بووی. 2- نیسبەتی ژنێک
ده
گەڵ
هەموو
خێزانی
مێردەکەی:: بووکی ئایشه
خان
«
ژنی
کوڕی
ئایش
خان
.»، بووکەکانی
ماڵی
کوێخا
بارام
«
ژنی
کوڕ
ەکانی
کوێخا
بارام
» 3- داوەڵێکی بچووکه - کچۆڵان
لە
چیلکە
و
پەڕۆ
دەیکەن و
ئێستا
له
پلاستیک
و
ئەو
جۆره شتانه
دروست
دەکرێ
.* «سن.» وەویله. «جن.» » بیتی. تێبــ.ینی:
ئەم
وشەیە و «بێوه» و «
بیوه
» له «
بێوە
ژن
»
دا
و «
وەوی
»
هەورامی
و
سنە
یی
له «ڤەزوو» ی سانسکریتی کەوتۆتەوه، له ئاوێستادا «ئوپەڤەز»
بە
مانای
ژن
هێنان
یا
مێرد
کردن
هاتوه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بووک بردن
مست. مت.» تم:
بوک
گواستنەوه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بووک بووکێن
[[ بووك/1+بووك/1+ئێن]]
نت.» یاریێکی کوردەوارییه،
کچۆڵە
دەیکەن، یەکێکیان دەبێته بووک و یەکێکیشیان
زاوا
و لاسای گەوارن دەکەنەوه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بووک سوار کردن
مست. مت.» بووک
لەبەر
ماڵی
بابی
سواری
«
مایین
»
کردن
تەسلیمی بووکێنیان کردنی
تا
بیگوێزنەوه
ماڵی
زاوا
. تێبــ.ینی:
ئەم
کاره
تەنیا
لەناوی شیرەتان و دەوڵەمەندانی شارانی
کوردستان
باو
بوو
، بووکی فەقیرو هەژاران
به
پێیان دەگوێزرایەوه
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بووک گواستنەوه
مست. مت.» بردنی کچێکی
بە
مێرد
درابێ، له
ماڵی
باوکی
ڕا
بۆ
مالی
مێردی
،
به
پێی
ڕێ
و شوێنێکی
تایبەتی
کە
بۆ
ئەم
کارە
باوه
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بووک گۆڕینەوه
مست. مت.»
پێک
گۆڕینەوەی
دوو
بووکان
که
ژن
بە
ژنەیان پێکرابێ. تێبــ.ینی:
ژن
بە
ژنه
له کورستاندا ڕەسمه،
لە
ناو
عەشیرەتاندا
باوه
لە
حاڵەتێکی ئاوادا
هەر
لایەی
کچی
خۆیان
دەگەڵ
بووکنی
خۆی
ڕەوانە
دەکا
و
لە
نیوەی
ڕێگا
تووشی
یەکتر
دەبن و بووکی
هەر
لایەک دەدرێته
دەست
بووکنی
لایەکەی
تر
و هەرکەسە بووکی
خۆی
دەبا
و
بەرەو
ماڵ
دەگەڕێتەوه،
هێندێ
جار
له
سەر
ئەوەی
کێەلا
دەبێ
بووکی
خۆی
لە
پێشدا
تەسلیم
بکا
دمە
قاڵی
پەیدا
بووه وکار کەوتۆ ته شەڕە
تفەنگ
و «
شایی
»
بۆته
«
شین
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بووکانی
[[بووك/1+ئانی/1]]
ست.»
بە
شێوەی بووک، کارێکی
وا
که
وەکو
بۆ
بووک بکرێ.::
بووکانی
تفەنگیان دەتەقاند.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بووکنی
[[ بووك/1+ئن+3-ئی]]
«ست. مت.»، «مک.»
ئەو
کەسانەن
که
له
ماڵی
زاوایڕا دەچن
بۆ
ماڵی
بووکێ
و لەوسەرەوه
دەگەڵ
خۆیانی
دێنن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بووکه به بارانێ
نت.»، «سیم.» تم: بووکه
بە
بارانه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بووکه سەماکەره
[[بووك/3+3-ئه/2+ سەماكهر+5- ئه/2]]
نت.» بووکێکه کچۆڵان
دروستی
دەکەن،
پارچه
قوماشێک
به
شکڵی
ئینسان
هەڵدەدروون و لۆکەی تێداخنن و
به
ئەندازەی
خۆی
جلکی ژنانەی
بۆ
دەدروون و د ەبەری د ەکەن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بووکه شوشە
[[ بووك/3+3-ئه/2+شوشە]]
نت.»، «کعر.»، «تت.» 1- بووکی منداڵانەیه
که
له
باغه
و
شتی
وا
دروست
کرابێ. 2- «کن.» ئادەمیزادی
ناسک
و
نازداری
به
ناز
پەروەردە
کراو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بووکێنی
[[ بووك/1+ئێنی]]
«
نت
.»، «
نت
.، س.»
ئەو
ماو
یەیه
کە
کچێکی
تازە
شووکردوو، بەپێی
داب
و
دەستوور
به
«بووک»
حیساب
دەکرێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بووکەبه بارانه
نت.»، «مک.»، «سیم.» داوەڵێکه لەکاتی
بێ
بارانیدا منداڵان
دوو
داران
ڕاست
و
چەپ
لێک
دەبەستن و
پەڕۆ
و پاڵی
پێدا
د
دەن
به
جۆرێ شێوەی
ئاد
میزاد بدا و
به
ماڵانەوه دەیگێرن و
ئەو
گۆرانیه دەڵێن: «بووکه
بە
بارانی
دەوێ،
ئاوی
بن
دە
غڵانی دەوێ،
دەرزی
کچۆڵانی دەوێ». و چوونه
بەر
هەر
ماڵێک جامێ
ئاو
بەسەر
خۆیان
و بووکیاندا هەڵدەپڕژێنن و دیاریەکیشیان دەدەنێ.
لە
کوردەواری
بڕوایان وایه
کە
ئە
م
کارە
دەبێته
هۆی
ئەوەی
باران
ببارێ. *» سیم.»
بووکەبارانێ
. «سن.»
وە
وڵه بارانێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
دەڵەی بووکی بۆ دابەزیوه
«کن.»
زۆر
بە
پەلەیه،
ئۆقرە
ناگرێ. تێبــ.ینی:
بە
کەسێک دەگوترێ
که
له شوێنێک
بێ
و
پەله
بکا
بۆ
ڕۆیشتن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەربووکی
«حمس.» 1-
ئەو
کارەی بووک دەیکا،
کاری
جێ
بە
جێ
کردنی
کاری
کچ
و
کوڕ
کە
دەبنه
ژن
و
مێرد
. 2- «مج.» ڕێکخستی نێوانی
دوو
کەسان
یا
زیاتر، هەڵسووران و
چالاکی
بۆ
ڕاپە
ڕاندن
و
بە
ئەنجام
گەیاندنی کارێک
کە
پەیوەندی
ڕاستەخۆی
بە
و
کەسە
وه
نەبێ:: نازانین
کاک
حەسەن
ئەم
بەربووکییە ی لەچییه؟ تێبــ.ینی:
بە
مانای
دووەم
تانووتی تێدایه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاڵەبووک
[١[- ئاڵا/١+بووک]]
«نتـ.»، «مکـ.» سەرەمقەستی
چیت
و
هەریر
و
هەر
قوماشێکی
دیکە
،
کە
کچۆڵان دەیکەنە
جل
بۆ
بووکی مناڵان. * واڵەبووک «سیمـ.».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەربووک
[[1-بهر/2+بووك/1]]
«نت.»، «
مک
.،
سیم
.، بک.» ژنێکه
دەگەڵ
بووک دەچێته
ماڵی
زاوا
و دەیکاتە پەردەوە و خەبەری (بەزاوابوون)ی
زاوا
و «
ڕووسووری
» بووک
به
کەس
و
کاری
هەرتکیان
ڕاد
گەیەنێ. تێبــ.ینی:
لە
ناو
کوردەواریدا ئافرەتی
ئاوا
لە
هەموو
شوێنێک
هەن
که
هەر
له
خوازبێنی
ڕا
هەتا
شەوی
بووکێنی
دەگەڵ
بووک و
زاوا
و بووک و
ماڵی
هەر
دوو
لا
خەریک
دەبێ
و ئەرکی
بەجێ
گەیاندنی
داب
و
دەستووری
شایی
و
خەنەبەندان
و هەمام
لە
میش
کردن
و... د ەکێشێ.* «بک.»
بەربوو
. «
سیم
.، سن.»
پێخەسوو
،
پاخەسوو
.