تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 641
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئێوارەبازاڕ
(نت.) ١-
بازاڕی
چۆل
و
کەم
کڕیار
لەبەر
درەنگە وەختی.
وەرە
وەرە
هەڵیگرە
هەر
چەند
زەرەریش
دەکا
بەڵام
ئێوارە
بازاڕە قەیدە
ناکا
. ٢- (کن.)
بازاڕی
کەساد
و
بێ
برەو
.
ئەوە
ئەم
بازاڕە
بۆ
وای
لێهاتووە
هەر
دەڵەی
ئێوارە
بازاڕە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەخبار
[[=عا.: اخبار]]
«نا.» ۱-
دەنگ
و
باسی
ڕووداوێکی
سیاسی
،
کۆمەڵایەتی
و... ۲-
دەنگ
و
باسی
سەفەر
و
هاتووچۆ
و
کار
و کردەوەی کەسێک
یا
کۆمەڵێک.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەرباب
[[عا.]]
«نا.» ۱- «سنـ.»
خاوەن
مڵک
، پیاوی
گەورە
ئەعیان
و
ئەشڕاف
. ۲- «مکـ.»، آ»
بازرگانی
گەورە
کە
کاڵا
بە
دووکاندار
و کاسبان دەفرۆشێ، نیسبەت
بەو
کەسانەی سەودای لێدەکەن. ب» خاوەنی
کار
نیسبەت
بە
دەست
و پێوەندیی
خۆی
«
میرزا
،
شاگرد
،
خزمەتکار
....» ۳- ئەهلی
هەر
کارێک: ئەربابی
قەڵەم
، ئەربابی
ڕابواردن
، ئەربابی
شەڕ
. «
لەبەر
قاپی
سەرا
سەفیان دەبەست
شێخ
و
مەلا
و
زاهید
» «مەتافی
کەعبە
بۆ
ئەربابی
حاجەت
گردی
سەیوان
بوو
» «ڕەزا_۳۸». ۴- «سـ.»، «مکـ.» پیاوی
خۆش
مەشرەف
و
ڕووخۆش
،
ئەو
کەسەی
بێ
ئەوەی
گوێ
بداتە
خۆی
یا
عادەتی
خۆی
بۆ
ئەوەی
مەجلیس
لە
خەڵک
تێک
نەدا دەگەڵیان دەگونجێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەفسوونباز
[[ئەفسون+باز (ری. فع.)]]
(سفا.)، (سن.) ١- کەسێکی
کاری
ئەفسوون
کردن
بێ
. ٢-خەڵک
خەڵەتێن
*جادووباز، سیحرباز،فێڵباز،ئەفسوونگەر.ئەفسوونساز.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەفسوونبازی
[[ئەفسوونباز+ئی]]
(حمس.) ١- بەکارهێنانی
سیحر
و
جادوو
. ٢-خەڵەتان و
لە
خشتەبردنی
خەڵک
بە
قسەی
لووس
. *ئەفسوونسازی،ئەفسوونگەری.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەمبار
[[پە: هەنبار، لە (هامپەر)ی ئاوێستایی بە مانای ئاخنین، پڕکردن و داگرتن وەرگیراوە]]
(نا.)، (مک.) تم:
عەمبار
. ((...
کە
بێژینگی دەدەستی
خۆی
دایە
و جۆخینی
خۆی
پاک
دەکا
و
گەنمی
خۆی
دەئەمبارێدا
خڕ
دەکاتەوە...)) (ئینجیل: مەتی-٦).
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بابابردۆڵە
[[بابابردوو+ ئەڵە]]
(سمف.) تم:
بابردەڵە
. تێبــ.-
لەم
وشەیەدا (و)ی وشەی (
بابردوو
)
دەگەڵ
(ئە)ی (
ئەڵە
)
تەرکیب
بووە
و (ئۆ)ی
لێ
پەیدا
بووە
.
تەنیا
خوالێخۆش
بوو
مامۆستا
گیو
ئەم
وشەیەی
لە
(مەهاباد)ا نووسیوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بابان
[[باب + ئان]]
(نت.)
ماڵە
باوکی
ئافرەتێک. تێبــ.- آ)
ئەم
وشەیە
ئەگەرچی
لە
باری
زمانەوانییەوە جەمعی (
باب
)ە،
بەڵام
بەم
مانایە دەکار ناکرێ و ناگوترێ: (
بابانی
ئەفراسیاو
هەمووی
پیاوی
چاک
بوون
) و
بۆ
ئەم
مەبەستە
(
باب
و باپیر)، بەکاردیت. ب)
ئەم
وشەیە
بەم
مانا
مەجازیەشی
کە
بە
تەواوی
وەکوو
حەقێکی لێهاتووە،
تەنیا
بۆ
ئافرەت
دەگوترێ. *
باوان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بابان وێران
(سمف.) کەسێکی
ماڵە
بابی
وێران
بووبێ. تێبــ.-
ئەم
وشەیە
لە
ناو
ئافرەتاندا دەکار
دەکرێ
و شەرتیش
نییە
کە
ئەو
ژنەی
بەم
سفەتە
ڕووی
قسەی تێدەکرێ
بە
ڕاستی
تووشی
بەڵایەکی
وا
بووبێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بابانت خرا (پ) بێ
(کن.)
تووک
و نزایە و
تەنیا
لە
ناو
ژناندا باوە،
گەلێ
جار
هەر
وەکوو
قسەیەکی
ئاسایی
دەگوترێ و
لە
دڵان
گران
نایە
،
بەڵام
لە
کاتی
دەمەقاڵی
و شەڕە دەندووکێدا
بە
(جنیو)
حیساب
دەکرێ
و شەڕەکە
بەتین
تر
دەکات. * بابانت شیوێ، بابانت
کوێر
بێتەوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بابانت شێوێ
(کن.) تم: بابانت خرابێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بابانت کوێر بێتەوە
(کن.) تم: بابانت خرابێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باران ببارێ ئاشم دەگەڕێ، باران نەبارێ جووتم دەگەڕێ
(کن.)
دنیا
هەرچۆنی بسووڕێ
کاری
من
پەکی
ناکەوێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باروبارخانە
(نت.)،(مک.)
هەموو
ئەو
بارە
کاڵا
و شتومەکەی
بە
کاروان
لە
شوێنێکەوە
بۆ
شوێنێک دەگوێزرێتەوە و زیاتر
بە
ناوی
خاوەنەکەی هەڵدەدرێ. باروبارخانەی
میرزا
حاجی
لە
مەسکەوێ
ڕا
گەییشتە
جێ
. باروبارخانەی حەمە قەددۆی مووسڵیش وانابێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بازبازۆکی
[[باز + باز+ ئۆك+ئێ]]
(نت.) تم:
بازبازێن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بازدبازدۆکێ
[[بازد+بازد+ئۆک+ئێ]]
(نت.)، (مک.)
بازبازێن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بازدبازدێن
[[بازد+بازد+ئێن]]
(نت.)، (مک.) تم:
بازبازێن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بان بەسەر دەبانێ، بەقوون نابانێ
1)
بە
مەڕێ دەگوترێ
که
بەرخ
وەخۆ
بگرێ و بیلێسێتەوه
بەڵام
نەیەڵێ بیمژێ. ب»، «کن.» ژنێکی
تەواو
ڕام
نەبووبێ و
خۆی
بە
دەست
مێردەوه نەدات. تێبــ.- ١-
ئەم
وشەیه
بەو
شێو
ەیه
که
له مەتەڵەکەی سەرەوەدا دەکار کراوه،
دەبێ
لە
مەسدەرێکەو ه هاتبێ،
هەروەکوو
دەڵێن
دەنازێ له مەسدەری «
نازین
»
یا
دەبارێ لەمەسدەری «بارین»، کاتێ دەشڵەین «دەبانێ»
یا
«نابانێ»
بەو
جۆرەی له مەتەڵەکەدایه،
دەبێ
بڵەین دەبانێ لەمەسدەری «
بانین
» هاتوه،
بەڵام
ئەم
مەسدەره لازمه
قەت
نەبیستراوه، ب»
ئەوەندەی
پێم
شک
بێ
لەو
مەسد ە
ره
نەبیستراوه
یا
گوم
بوه. ٢- وشەی «
بانۆک
» و «
نەبان
» کەوتوونهوە و له مەتەڵەکەشدا له حاڵەتی مزارعی «دەبانێ» و «نابانێ»
دا
د ەیبینین.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بانبارگه
[[1-بان/٣+بارگه]]
«نت.»
بەر
بووک
یا
هەر
ژنێکی دیکه،
که
لەسەر
بارگەی
جیازی
بووکەوه
سوار
دەبێ
و لەماڵی
بووکێ
ڕا
دەچێته
ماڵی
زاوا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بانبانک
[[؟]]
«نت.»، «مک.» گیاندارێکی کێوییه له شێوەی «سمۆره»، دەستەکانی له
قاچی
کورت
ترن
، ڕەنگی
به
پێی
فەسڵ
دەگۆردرێ، کەوڵەکەی
بۆ
هێندێ
شتی
وەکوو
«
کیسە
باخەڵ
» و «بەرگەکالان»
بەکەڵک
دێت
،
بۆیه
لە
زستانا
که
ڕەنگی
سپی
و
جوان
دەبێ
زیاتر هەوڵی ڕاوکردنی دەدرێ،
لەناو
«
غەڵ
» ه
بە
رداندا
دەژی
،
لەناو
کوردەواریدا
دەڵێن
ئەم
گاینداره پارەی
زێڕ
دەدزێ و دەیشارێتەوه.
27
28
29
30
31
32
33