تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 728
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاتەشخانە
[ [ئاتەش + خانە] ]
«نتـ..» ١- تمـ:
ئاتەشگەدە
□ «
جە
یاقوت
و
لاڵ
،
جە
گەوهەر
دانە
» «کەردن
گەنج
وەقت
،
پەی
ئاتەشخانە
» «خانا - ١٥٧» ٢- «مکـ.» چێگەی
ئاگری
سەماوەر
*
ئاگرخانە
/ ٣، ئاوورخانە/ ١. تێبــ. -
لە
ناوەڕاستی کووپی سەماوەردا
کە
ئاوی
تێدەکرێ، لوولەیەک
هەیە
بنی
بە
پارچە
ئاسنێکی
کون
کون
گیراوە
،
ئاگر
و خەڵووزی تێدەکرێ و
ئاوی
ناو
کووپی سەماوەرەکە وەکوڵ دێنێت.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئارمانج
«نا.»، «بکـ.» تمـ:
ئامانج
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاروانە
[ [ئاروان + ە ئە١/ ]]
«نتـ.»، «مکـ.» وشترێکی «چ
نێر
چ
مێ
»
چوار
بەهاری
دیتبێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئازادیخوازانە
[[ ئازادی + خوازی + ئانە] ]
١- «ستـ.»
هەر
کار
و
کردەوە
و شتێکی
پێوەندی
بە
ئازادیخوازییەوە هەبێ: خەباتی ئازادیخوازانەی میللەتان، مەقالەی ئازادیخوازانەکانی ڕۆژنامەی «
نوور
» بزووتنەوەی ئازادیخوازانەی نەتەوەی
کورد
. ٢-[
ئازادیخواز
+ ئانە]، «بنتـ.»
وەکوو
ئازادیخوازان،
بە
شێوەی
ئەو
کەسانەی ئازادییان دەوێ:
ئازادیخوازانە
بیر
لە
مەسەلەکە
بکەوە
. تێبــ.:
ئەم
وشەیە
ئەگەر
«
سفەت
»
بێ
لە
وشەی «
ئازادیخوازی
» وەردەگیرێ و
لە
جوملەدا
پاش
ناو
دێت
و
لە
ئەسڵا دەبێتە «ئازادیخوازیانە»
بەڵام
دەنگی «ی» ەکە
لەبەر
قورسی
دەکەوێ.
بەڵام
ئەگەر
«
بەند
=
قید
»
بێ
لە
وشەی «
ئازادیخواز
» دادەتاشرێ و
هەمیشە
پێش
ناو
دەکەوێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئازایانە
[[ ١- ئازا + ئانە] ]
١- «ستـ.»
کار
و کردەوەیەکی
ئازایەتی
تێدابێ: هەڵمەتێکی ئازایانەیان بردە
سەر
سەنگەری
دوژمن
. ٢- «بنتـ.»
بە
شێوەیێکی
ئازایەتی
،
وەکوو
یەکێکی ئازا:
ئازایانە
هەڵیان
کوتا
سەر
تانکە
بۆر
، کوڕینە
ئازایانە
ئەم
ئیشە ڕاپەڕێنن. تێبــ.:
ئەم
وشەیە
ئەگەر
سفەت
بێ
لە
پاش
«
ناو
»
دێت
و
ئەگەر
«
بەند
» یش
بێ
دەکەوێتە
پێش
فیعل
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسانسۆر
[[ فرەنسی ]]
ئامرازێکە
لە
خانوبەرە
بەرزەکاندا شوێنی
تایبەتی
بۆ
دەکەن و
لە
نهۆمێکڕا
بۆ
نهۆمێکی
تر
لە
باتی
پلیکان
پێی سەردەکەون
یا
دێنەخوار.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسانی
[[ پهـ: ئاسانیهـ] ]
«حمسـ.»
چلۆنایەتی
کار
یا
قسە
و
باس
و مەوزووعێک،
کە
پیاو
بتوانێ
بە
بێ
زەحمەت
و خۆماندووکردن بیکا
یان
تێی بگا.:
بە
ئاسانی
وەڵامی پرسیارەکانی دایەوە، ئوتۆمبیلەکەمان
بە
ئاسانی
لە
چاڵەکە
هێنایەدەر. *
هاسانی
، «بکـ.»
سانایی
،
ساناهی
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسانە
«نتـ.»، «سنـ.، هو.» تمـ:
ئاستانە
. □ «
من
شەوێ
ناڵەم،
جۆش
ئاوەردە
بۆ
» «سەگی ئاسانەت
بێدار
کەردە
بۆ
» «ماولەوی: مکبـ ــ ٦»
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاستانە
[[ ئاست + ١- ئان/١ + ە ــ ئە/١ ]]
«نتـ.»، «سنـ.» ١-
پێشخانە
،
کەوشکەن
. ٢- «مجـ.»
قاپی
گەورەماڵان، دەرگای
شێخ
و
مشایەخ
و پیاوانی
بەدین
. *
ئاسانە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسمانی
[[ ئاسمان + ٣- ئی] ]
«ستـ.» ڕەنگی
وەک
ڕەنگی
ئاسمان
، شینێکی
کاڵ
. * عاسمانی.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسمانە
[[ ئاسمان + ە ــ ئە/١ ] ]
«نتـ.»، «سنـ.» میچی
خانوو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسمانەی دەم
«نتـ.»، «سنـ.» تمـ:
مەڵاشوو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاش نانەوە
[[ ١- ئاش + نانەوە ]]
«مستـ. متـ.» ١-
دروست
کردنی
ئاش
:
پیرۆت
وەستایەکی
باشی
هێناوە ئاشی پێ دەنێتەوە.
مام
گدروون خەریکی
ئاش
نانەوەیە. ٢- «کنـ.» سازکردنی
گێرە
و
کێشە
و
گرفتاری
بۆ
کەسێ:
ئەم
کابرایە ئاشێکی
بۆ
ناوینەوە
هەرچی
دەکەین ڕزگاریمان
نایە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشانە
[ [١- ئاش + ئانە/ ٣ ]]
«نتـ.» باجێکە،
ئاغا
و دەرەبەگەکان
لەو
ناوچە
و مەڵبەندانەی،
خوردە
مالیکییان تێداباوە،
لەو
کەسانەی دەستێنن
کە
بۆ
خۆیان
ئاش
دەنێنەوە و
بە
پێی
زۆر
و
کەمی
مزەی ئاشەکە
دیاری
دەکرێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشخانە
[[ ٢- ئاش + خانە ]]
«نتـ.»، «کعر.»
دووکان
یا
هەر
شوێنێکی
دی
کە
چێشتی
بۆ
فڕۆتن
لێ
حازر
دەکەن *
چێشتخانە
، ڕەستۆڕان، لۆقەنتە، مەتعەم «
عا
.».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشنایانە
[[ ئاشنا + ئانە/ ١ ]]
«ستـ.، بنتـ.»
وەکوو
ناسیاو
.
بە
شێوەی ناسیاوان.:
ئەم
کارەتان
لە
ئاشنایانە
نەدەچوو.
ئاشنایانە
قسەیان
دەگەڵ
بکەن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشووب نانەوە
«مستـ. لا.» تمـ:
ئاژاوەنانەوە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشپەزخانە
«نتـ.» «مکـ.»
ئەو
ژوورەیە
لە
ماڵان
بۆ
چێشت
لێنان
تەرخان
دەکرێ
و
کەل
و پەلی
چێشت
لێنان
و
قاپ
و قاچاغیشی تێدا دادەنرێ. * «سیمـ.»
مووبەق
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشەوانی
[[ ئاشەوان + ٢- ئێ ]]
«حمسـ.»
ئیشی
ئاشەوان
،
لە
سەر
ئاش
دانیشتن
و سەرپەرستی کردنی
ئیش
و کارەکانی.:
مام
خدر
حەوت
ساڵان
لە
دێی «خاتوخاس»
ئاشەوانی
کرد
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاغابانوو
«نتـ.»، «مکـ.» قوماشێکی لۆکەیه،
یا
دێغ
دێغی
ڕەش
و سپییە
یا
گۆل
گۆل
بە
ئەندازەیێکی
تایبەتی
و
چوارگۆشە
دروست
دەکرێ
و پیاوان لەسەری دەبەستن،
لە
هێندێک
شوێن
لە
باتی
ڕەش
و
سپی
،
سوور
و
سپی
باوە. * جامانه،
جامانی
، جەمەدانه،
جەمەدانی
. 2 -
هەر
ئەو
قوماشەیە و
تۆزێ
باشتره،
بە
ئەندازەی
تایبەتی
بڕبڕ
نەکراوە و
چەشنی
قوماشی
تر
بە
تۆپه، ژنان دەیکەن
بە
کراس
. *
ئاغەبانوو
.
1
2
3
4
5
6
7