(نا.)، (کعر.) قاپێکی سواڵەتە بنەهوڵی تێدا دەچنن. * (کئێر.) گوڵدان.

(مست. مت.) ١- بە قسە یا کردەوە ڕەزیل کردنی کەسێ. ٢- بە چاوی سووک تەماشا کردن. ٣- حورمەت نەگرتن، سووکایەتی بەسەر کەسێ هێنان. ئەوە بۆچی ئیهانەی بەو کابرایە کرد. ئەوە بۆچی ئەو کابرایەت ئیهانە کرد هیچ نەبا بەخێر هاتنت کردبا. * تەوهین کردن، تەوهین پێکردن.

(حمس.)،(کعر.) بێ حورمەتی، سووکایەتی. کە هاتە ژوورێ هیچ کەس پێی نەکوت کەرت بە چەندی، جا ئەوەی بۆخۆی بە ئیهانە زانی هەڵستا لێیدا و ڕۆیشت. * (کئێر.) تەوهین.

(نت. بنت.) جەمعی ئێرەیە، ئەم جێگایانەی نیزیک و دەروبور، ئەم شوێنانە (مووبهەم و نەکەرە). تێبــ.- لەم وشەیەدا پاش ئەوەی ئامرازی جەمع دەلکێ بە وشەی (ئیرە)ەوە و (ئە)یشی بە دوادا دێت دەبێتە (ئێرەئانە) ئەوجار دەنگ بزوێنی دوایی (ئێرە) و (هەمزە)کەی ئامرازی جەمع یەکتر دەخۆن، لە هەموو حاڵەتێکی ئاوادا دەروا دەبێ.

(نت. بنت.) ئەم جێگایانە، ئەم شوێنانە. ٠مەعرەفە و معین) ((... ئەمە کاکە مەم مان نەگەیاندەوە ئێرەکانە...)) (تحفە: ج١- ٢٢٧). * ئێرەکانێ.

«نتـ.، بنتـ.» هەر ئەم دەوربەرە، تەنیا ئەم شوێنانەی لەم نیزیکانەن.

«نتـ.»، «کعر.» ۱- ئەو دووکانەی دەرمانی نەخۆشی لێ دەفرۆشرێ. ۲- سندووقێکی پچکۆلەیە کە هەندێ دەرمانی پێویستی تێدا دادەندرێ بۆ ناو ماڵ و شوێنی گشتی. ٭ «کئێر.» داڕووخانە، دەواخانە. «کعر.» سەیدەلییە.

«بنتـ.» وەکوو نەزان، بەشێوەی گێل و نەفام.: ئەحمەقانە دەجووڵێتەوە، هێندە ئەحمەقانە قسە دەکا پیاو بە خۆیدا دەشکێتەوە. «ستـ.» کارێکی لە پیاوی ئەحمەق بوەشێتەوە.: ئەم کارە ئەحمەقانەیە چ بوو کردی، کردەوەکانی هەموو ئەحمەقانەیە گوێی مەدەیە.

«نتـ.» تمـ: ئابخانە. «ئەدەبخانەکە و حەوزی تێکەوتن» «پڕیانە لە ئاو، هێندە بێ بەختن» «پیرە مێرد- ٢٦٥»

«نا.» ۱- چیرۆکێکی ڕووداوی کۆنی وا بگێڕێتەوە نەچێتە مێشکەوە و ئاقڵ نەیگرێ٭حەکایەت، داستان، نەقڵ، «هو.» ڕاز، هەقایەت. ۲- «مجـ.» قسەی ناڕاست، قسەیەک بە مەبەستی خەڵەتاندن بکرێ. «مێهری ڕوخی زیبات، بە ئەفسانەیی زاهیر» «دەرناچێ لە دڵ، زەحمەتی بێهۆدە چ لازم» «ئەدەب: گمـ- ۵۹» «نەا، ئەو دەبدەبە و، سەر ئەو سەراوە» «ئێستە ئەفسانە و نەخشی سەراوە» «پیرە مێرد- ۱۲۵» «شەش مانگ بەم ئەفسانەگلی دامەوە لای خۆی» «نەمزانی ملم بشکێ تێدا چووم زەرەرم کرد» «ڕەزا- ۱۳»

(ز.) زەمیری ئیشاڕەیە. ((... ئێمە ئەمانە بە خۆ ئەزانین و لە خۆمانیان جیا ناکەینەوە...)) (بلە؛ ژان-١٥٨) *(مک.) ئەوانە.

(بنت.)، (جف.) ئەمەیان. وەڵامی پرسیاری (کامیان، کێهەیان؟)ی پێ دەدرێتەوە. لەم کراسانە کامیان باشن؟ ئەمیانە.

(نت.) ناوی ئیشاڕەیە: ئەم جێگایانە، ئەم دەوروبەرە. جەمعی (ئەمێ)یە.

(بنت.) تم: ئەمەندووکانە.

(بنت.) بۆ موبالغە لە بچووک نیشاندانی شتێکدا. هێشتا ئەمەندووکانەیە، وایە! گەورەتربێ چۆن دەبێ. *ئەمەندووسکانە.

(ز.٠ زەمیری ئیشارەیە بۆ جەمع. ئەوانە کێ بوون لە ماڵی ئێوە، ئەوانە بۆ کوێ دەبەی.

(نت.) ناوی ئیشاڕەیە بۆ (ئەو)ێک لەناو کۆمەڵێ (ئەو)دا، *ئەوەیان.

(نت.)، (مک.) ١- کاتی پێگەیشتنی هەندێ تووتنێ، بارخانەی خوری، بارخانەی لۆکەی. ٢- موتڵەقی پێگەیشتینی تووتن و هاتنە بازاڕی بۆ فرۆتن. میرزا گیان هێندێک شتومەک هەڵدەگرم بە وەعدەی بارخانەی. ٣- لەسەریەک هەڵچنینی کۆمەڵێ بار. توونەکان بارخانە بکەن، ئەو بارانە لە هۆو بەرهەیوانە لە بارخانە بدەن. تێبــ.- آ) وەکوو دەزانن (خانە) بە مانای ماڵ و ژوور هاتووە، ئەم وشەیە- وەکوو هەندێ وشەی دیکە کە دەگەڵ (خانە) تەرکیب بوون وەکوو (نانەواخانە، ئاتەشخانە، چاپخانە،...،...) بەپێی ڕێزمانی کوردی پێکهاتووە. ٢- دەبا ئەم وشەیە ماناکەی (جێگەی بار) بێ بەڵام دەبینین ماناکانی، هیچکامیان دەلالەتێکی ئاوایان نییە، بۆیە من وای بۆ دەچم کە مەبەستی ئەم وشەیە لەپێشدا هاتنەوەی باری حاسڵات لە دەشتەوە بۆ ماڵ (خانە) بووبێ و ڕێی دەچێتێ لە قۆناغی پێش ئێستادا (باربەخانە) بووبێ. ب) بۆ مانای سێیەم (هەڵچنینی بار لەسەریەک) چونکوو ماڵ (خانە) تەنگەبەرە و جێگای باری زۆری لەچاو شتتی تردا تێدا نابێتەوە، باریان کە هیناوەتەوە ماڵ لەسەریەکیان داناون، جا دەبێ مەدلوولی ئەم وشەیە لە (تایبەتی) ڕا بۆ (گشتی) گەشەی کردبێ و موتڵەقی هەڵچنینی بار لەسەریەک بۆتە مەدلوولی (بارخانە).

(مست. مت.)، (کئێر.) هەڵچنینی فەردە و بار (هەرچێکی بێ) لەسەریەک، لە عەمبار یا هەر جێگەیەکی ترا.

(نت.)،(مک.) هەموو ئەو بارە کاڵا و شتومەکەی بە کاروان لە شوێنێکەوە بۆ شوێنێک دەگوێزرێتەوە و زیاتر بە ناوی خاوەنەکەی هەڵدەدرێ. باروبارخانەی میرزا حاجی لە مەسکەوێ ڕا گەییشتە جێ. باروبارخانەی حەمە قەددۆی مووسڵیش وانابێ.