«مستـ. متـ.»، «کنـ.» زیان گەیاندن بە خۆ، یا خەڵک، وەسەر تەڵە پەڕاندن: ئەوە حەمەیە و دۆغری، ساڵی بە هەزاری چووبێ ئەستۆی خۆی دەشکێنێ، وادەکەی تا ئەستۆمان بشکێنی، هەستن با بڕۆین تا لە خشتەی نەبردووین و ئەستۆی نەشکاندووین.

(مست. مت.) ١- پارە، زێڕ، زیو یا هەر شتێکی بەقیمەت کە پاتشایەکی تێکشکاو لە شەڕا (بەپێی ڕێک کەوتن و پەیمان) دەبوو بیدا بە پاتشای سەرکەوتوو. ٢- ئەو پارەیەی لە دەوری دەربەگایەتیدا، هەر دەربەگێک لە ناوچەی دەسەڵاتی خۆیا لەو کاڵا و ڕێبوارانەی دەستاند کە بە مەڵبەندی حوکمڕانی ئەوا تێدەپەڕین. تێبــ.- لە کوردستانیش ئەم ڕەسمە هەبووە و لە جەنگەی شەڕی دووەمدا سەرلەنوێ لە کوردستانی ئێران بووژاندرایەوە. ٣- ئەو پارەیەی دەوڵەتان لەبەر دەروازەی شاران، لەو کاڵانەیان دەستاند کە لە دێهاتانەوە بۆ شارەکان دەهات. * بارانە، ڕادانە. ٤- ئەو پارەیەی کە ئێستا دەوڵەتان لە کاسب و کاران و شەریکە و... (بەپێی دەسکەوتیان) دەیئەستێنن *(کئێر.) ماڵیات. (کعر.) زەریبە. ٥- (مج.) هەر پارەیەکی بە زۆر و ناحەق یەکێکی دەسەڵاتدار لە بێ دەسەڵاتێکی بستێنێ * (کعر.) خاوە، (کئێر.) سەرانە (مج.). (جنو.) قووە. بار لە باج ناناڵێ- (کن.) کەسێک مەبەستێکی هەبێ، لە پێناو جێبەجێ کردنیدا نابێ گوێ بداتە چەرمەسەری و گێرە و کێشە و پارە.

(معت. مت.) ١- کۆکردنەوەی ماڵیات، وەرگرتنی باج * باج سەندن. باج وەرگرتن. ٢- (مج.) بە زۆری و بە ناحەق شتێ لە کەسێ ئەستاندن. باجە و لێت دەستێنم چت لەدەست دێ لێی ڕامەوەستە.

(مست. لا.) بوونە هۆی هاتنەخوارەوەی باران. ٢- بەردانەوەی یەک لە دوای یەکی (چەشنی باران) شتێک بەسەر جێگایەک یا کەسێکدا ((باران باراندت خوێیەکەت شووشتمەوە، تەرزە باراندت کەرەکەت کووشتمەوە، چراخ هەڵمەکەی خۆم ئەدۆزێتەوە)) (فۆلکلۆر).

(مست. لا،)، تم:ڵ باراندن.

«نا.»،«کئێر.» تیزماڵکه کاغەزێکی درێژۆکەیه، دێوێکی هەندێ نەخشی لەسە ر چاپ دەکرێ و دیوەکە ی دیکە شی چرێشی لێ دەدرێت، میقدارێک پاره «دە فلس، پێنج قران،....،....» ی لەسەر دەنووسن و به هەندێ شتەوه «پاکەتی جگەره، شوشەی ئارەق و....، تریاک،...» دەنووسێندرێ و نیشان دەدا کەدەوڵەت «ڕەسم» ی خۆی لەم شتە وەرگرتوه. تێبــ.- ئەم وشەیه له فرە نسی ڕا بۆ زمانی فارسی خوازراوەتەوه و لەم ڕێگایەشەوه هاتۆ ته زمانی کوردی و پاشان فەرهەنگستانی ئێران، له ساڵانی پێش شەڕی دووەمدا وشەی «نەوار چەسپ» ی بەرامبەر داناوه.* «کعر.» «عا.: مە کس، مە کووس.

(مست. لا.) دەنگی خۆدەرخستنی ئاژاڵ. بخنەکە دەبارێنێ. *باعاندن (سن.) باقانن.

(مست. مت.)، ١-شکاندنی باڵی پەلەوەرێک. ٢-(کن) بێچارە و بێ دەسەڵات کردنی کەسێک، *لە باڵدان.

«مست. مت.» ئاماد ه کردنی هەندێ خواردەمەنی بە خستنەسەر ئاگر و پێ ڕاداشتنی:: خێرا کەن دووو سێ فرووج سەر بڕن و بۆمان ببرژێنن. وەستا گیان کەبابە کەی من باش ببرژێنه *«بک.» براشتن، «سن.» برژان.

«مست.، مت.» تم: بزاوتن. تێبــ.- ئەمە دووەمین مەسدەری مووتەعەدییە.

«مست.، مت.» جووڵاندنەوەی لەسەرەخۆی شتێ بێ ئەوەی لەو شوێنەێ لێیەتی بگوازێتەوه.:: مەی بزوێنەوه با نەکەوێته خوار. # «دەستم لێ مەده و مەم بزوێنەوه.

«مست. مت.» 10- قسە پەڕاندن له وەختی نووستوویی و نەخۆشیدا، هەروەها لەکاتی سەرە مەرگا. 2- «مج.» قسەی بێ ڕێ و جێ کردن لەحاڵی ئاساییدا:: قسان دەبزڕکێنێ. کوڕ ئەوه چته دەبزرکێنی. * ڕاواندن. وڕێنه کردن.

«مست.، لا.»، «سن.»، «کعر.» 1- دڕاندنی پەردەی کچێنی کچێکی مێردی نەکردبێ. 2- «کن.» جووت بوونی پیاوێک دەگەڵ کچێک. تێبــ.- ئەم مەسدەره وەختێ بەکاردێت که مەسەلەی ژن و مێردایەتی له گۆڕێ نەبێ.*«مک.» بێ بن کردن. «سن.» کەنیشکی هەڵگرتن.

«مست. مت.» خۆش نەویستن، ڕق لێ بوون:؛، من کەس نابووغزێنم. پیاوی دووزمان خوداش دەیبووغزێنێ.

«مست. مت.» 1- هێنانەوە حاڵ. 2- وەباو خستنەوە. وەگەڕ هێنانەوه. 3-زیندووکردنەوه.:: نەتەوەی کورد دەبێ فولکلۆری خۆی بیوژێنێنەوه.

«مست.، مت./» تم: بزڕکاندن.

«مست. مت.» دەربڕینی نیازێکی خراپ بۆ کەسێ. کردنی قسەیەک دەربارەی کەسێ کە وا لێک بدرێتەوه ئاواتێکی خراپه بۆی دەخوازرێ.:: ئەرێ ئەوه بۆچی هێنده بۆی دەقڕێنی.

«مست. لا.» 1- دەنگی خۆ دەرخستنی ڕەشە وڵاغ:: گاڕانە که هەر بە ڕووکاری ئاوییدا شۆڕ بۆوه تێکڕا بۆڕاندیان. 2- «مج.» کەسێک «لەبەر هەرچێکی بێ» به دەنگی بەرز دەنگێکی چەشنی دەنگی گا و... لە خۆی دەرخا.:: دارێکیان لێدا وەک گا بۆڕاندی.

مست. لا.» 1- لەبەر خۆوه و بەناڕەزاێتی بە جۆرێکی وا قسەکردن کە خەڵکی نیزیک گوێیان لێبێ بەڵام هەمووی تێنەگەن و قسەکان به تەواوی و ڕێکوپێکی له دەم دەرنەچن.:: هەر دە ڕۆی و دەیبۆڵاند. ٢- دەنگێکی لە دەمی ورچی تووڕه دێته دەر.:: هەر دەڵەی ورچه دەبۆڵێنێ.* «سن.» بۆڵانن بۆڵە کردن، خۆته کردن، بۆڵە بۆڵ کردن.

بردنەسەر، تەواو کردن، گەیاندنە نەتیجە. هیچ ئیشێک بە ئەبجام ناگەیەنێ. * گەیاندنە ئەنجام.