تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئەنعام
[[-عا.: انعام]]
(نا.)، (کئێر.) خەڵات. * بەخشیش. (( کوتی: ئافەریم وەزیر، ئەنعامی بدەن بە وەزیری)) (تحفە: ج١-٢٤٥) ئەوەندە زیرەکە تا ئێستا چەند جار ئەنعامی وەرگرتووە.
ئەهرام
[[=عا.: اهرم(هرم)]]
(نا.) سێ خانوون لە نیزیک شاری قاهیرە، فیرعەونەکانی (میسر) وەکوو قەڵاغ دروستیان کردوون و دەوێدا نێژراون.
بادام
[[پە: ڤاتام]]
(نا.) میوەیەکە دەخورێ، دارەکەی دەسچێنە (کێویشی هەیە)، لە کوردستان زۆرە، هەر دەنکێکی دەناو قاپێلکێکی سەختدایە (هەڵدەکەوێ دوویان دە قاپێلکێکدا بن)، پڕە لە ماددەی چەوری و شەکری میوە، بە فەریکی قاپێلکەکە شین و نەرم و تووکنە و ناوکەکەشی سپی و نەمەیوە و بە خۆیەوە دەخورێ، بەڵام کە وشک بوو قاپێلکەکە سەخت و زەرد و کون کون و ناوەکوەشی ڕەق دەبێ، لەو دەمەدا ناوکەکەی توێکلڵێکی زەردی پێوە نووساوە و دوو (لەپە)ی بادامەکەی توند پێکەوە نووساندووە، لە کوردستان بۆ خواردن و داوودەرمان بەکاریدێنن و بۆ کاروباری پزییشکی رۆنی لێدەگرن. *(سیم. کک.) بائام ( بەو جۆرەی دەنگی (د) لە سلەیمانی بە دەما دێت)، (هل.، کی.) باوی. ٠بک.) باییف، بەهیف. (لو.) بایم.
بام
«ئم»، «سیم،» تم: ٢- با/١
بە ئەنجام گەیاندن
بردنەسەر، تەواو کردن، گەیاندنە نەتیجە. هیچ ئیشێک بە ئەبجام ناگەیەنێ. * گەیاندنە ئەنجام.
بە ئەنجام گەیشتن
تم: گەیشتنە ئەنجام.
بەسام
[[به/8+ سام]]
«ست.» ماڵی کەسێ یا شوێنێ که چاو پێکە وتنی ترسی «ماددی» یا مەعنەوی بخاته دڵانەوه:: ئەشکەوته گەورەکەی چەمی ڕ ەزان هێنده بەسام بوو پیاو ئەترەشی د ەچوو. تێبــ.ینی: کەرتی دووەمی ئەم وشەیه له «سەم، سەمم» ی پەهلەوی به مانای ترس و خەوف کەوتۆتەوه.
بەڵام
[[؟]]
«بنبد.،» بۆ ئەم مەبەستانه بەکاردێت 1- بۆ بەستنی دوو مەبەستی لێک جیاواز.:: بچن بەڵام زۆر دامەنیشن. 2- بۆ ددان بە مەبەستێکدا هێنان، تەسدیق کردنی کارێک:: ئەوه ئیشه کەوایه بەڵام تۆش حەقته. 3-بۆ سرنج ڕاکێشان یا وریا کردنەوەی کەسێک کە کارێک نەکا::بەڵام نەچی بۆی بگێڕیتەوه. بەڵام نەچی لەوێ دای کوتی، منداڵینه بچن بۆخۆتان یاری بکەن بەڵام جلکەکانتان پیس نەکەن. 4- بۆ ترساندن و هەڕ ەشە لێکردن:: چی دەکەی بیکه بەڵام لەبیرت نەچێ. جارێ دەنگ ناکەم بەڵام هەروای ناخوا. 5- بۆ دیاری کردنی زۆر و زەبەندی شتێ.:: جوان بەڵام جوان. ئازا بەڵام چ ئازایە ک. 6- بۆ دیار خستنی سەرنەکەوتن له کارێکا. زۆرم هەوڵدا بەڵام دەرگاکەم هەر بۆ نەکرایەوه. زۆری دەگەڵ خەریک بووم بەڵام دەگەڵم نەهات. زۆر دەخوێنێتەوه بەڵام هیچ حاڵی نابێ.* ئەمما. وەلێ. «مک» بەڵان. «بک» » لێ.
٢-ئام-
«پێبـ.» تمـ: ٢- «ئاوــ»
گەیاندنە ئەنجام
تم؛ بە ئەنجام گەیاندن. لەو باوەڕەدا مەبە کە ئەم ئیشە بگەیەننە ئەنجام.
گەیشتنە ئەنجام
١- (کەسێک) نەتیجە وەرگرتن لە کار و کردەوە و قسە و... بەم جۆرە باسێ ڕۆژی تریش نەدەگەیشتە ئەنجام. ٢- (کار) فایدە بەخشین، نەتیجە لێ پەیدابوون. کاری وا بێ سەرەوبەرە چۆن گەیشتە ئەنجام!