تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 145
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەرازی غەزریو
1- بەرازێکی ڕقی هەڵستابێ و
هەرچی
بێته
پێشی
پەلاماری بدا. 2- «کن.» ئادەمیزادی
ڕق
ئەستوور
هەر
پیش
بخواتەوه.:: تەماشای
هەر
دەڵێی
بەرازی
غەزریوه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەرازەوان
[بهراز/1+3-ئه/2+وان]]
«نت.»
ئەو
کەسەیه
که
دەچێته
بەر
ڕەوەی بەرازان.
شوانی
بەرازان:: شێخی سەنعان
حەوت
ساڵی بەرازەوانی
کرد
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەرده عازەبه
[[بهرد/1+3- یه/2+عازهب+ 5-ئه/1]]
«نت.» گاشەبەردێکه
لە
لادێی
کوردستان
. جحێڵان هێزی
خۆیانی
پێ
تاقی
دەکەنەوه. تێبــ.ینی:
نیاز
لەم
تاقی
کردنەوه ئەوەیه بزانن
باڵق
بوون
و
کاتی
ئەوەیان
هاتووه
ژن
بێنن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەچەبازی
«حمس.» ئەنجامی
کاری
ئەو
کەسەی
حەز
له لووسکه دەکات.*
هەتیو
بازی
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
زیاد لە ئەندازە
تم:
لە
ئەندازە
بەدەر
.
ئەم
پاڵتۆیە
زیاد
لە
ئەندازە
گەورە
و دەڵبە دەڵەی
بۆ
تۆ
نەکراوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
لە ئەندازە بەدەر
حاڵی
شتێک
کە
لە
حەددی مەعموولی تێپەڕیبێ. ((... دانەکانی
ڕەش
هەڵگەڕاون،
هەموو
،
هۆی
جگەرەکێشانی
لە
ئەندازە
بەدەرە...)) (قەفتان: چیرۆک-٧٠) *زیاد
لە
ئەندازە
،
بێ
ئەندازە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
١-بازوو
[[ست: بازوو. پە: بازووك]]
(نا)، (سیم)
یەکەم
بەشی
دەستی
ئینسان
لەلای
شانی
ڕا
،
ئەو
بەشەی
دەست
کە
دەکەوێتە
نێوان
شان
و
قۆڵ
*
باهوو
،
باهۆ
. باسک: « بازوەم جەتار،
بلور
ڕەخشان
» «مەیگوون
لەب
چو
لەعل
، دانەی بەدەخشان» .(خانا-٧٦)
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
٢-بازوو
(ص.) ١-(مک.)
حاڵی
گایەک
کلک
و لاقی
سپی
بن
. ٢-(جف) تم: ١-بازە. تێبــ. - (
باز
)
لە
لەهجەی جنووبیدا (
بن
لەهجەی
لۆری
)
بۆ
گایە
ک دەگوترێ،
نێو
چاوان
و کلکی پەڵەپەڵی
سپی
تێدابێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بخواز
[[٢-ب/٢+خواز (خواستن)]]
«سفا،»
حاڵی
کەسێکی
زۆر
داوای
شت
لە
خە
ڵکی بکات *
خوازەڵۆک
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
به ئەنداز «ه»
«بنت.» له
قەدەر
حاڵ
، نه
زۆر
نه
کەم
،
به
حیساب
. «نەڕووی
فەرش
گوڵ
،
مەست
مەست
به
ئەنداز
+ گرتشان
چۆپی
وێنەی چوپی
باز
» .. «خانا- 62
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئازادیخواز
[[ ئازادی + خواز «خواستن» ]]
«نفا.»
ئەو
کەسەی
ئازادی
دەوێ،
ئەوەی
بۆ
ئازادی
وڵات
یا
میللەت
یا
بیروباوەڕی «
ئازادی
گشتی
»
خەبات
دەکا: ئازادیخوازان
لە
پێناو
ئازادی
نەتەوەی کوردا
بە
گژ
ئیمپڕیالێزم و نۆکەرەکانیدا دەچن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئازوباز
«نتـ.»، «سیمـ.» تمـ:
ئازوبەزە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشتیخواز
«نفا.»، «تتـ..» ١-
ئەو
کەسەی
حەز
لە
شەڕ
ناکا
.
لایەنگیری
ئاشتی
٢- ئەندامی «ڕێکخراوی
ئاشتی
جیهانی»
کە
لە
پاش
شەڕی
دووهەم
دامەزراوە و
دژی
شەڕ
خەبات
دەکا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامباز
[[ ئام + باز = بازوو «باسک» ]]
«نتـ.»
کاری
دوو
کەس
کە
یەکتر
لە
باوەش
کەن
، باسکیان
تێک
بهاڵقێنن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامباز بوون
«مستـ. متـ.»
ئاواڵە
کردنەوەی
دەست
و
باسک
و
لە
کەسێک وەرهێنانە،
بە
جۆرێک دەستێ
بە
ژێر
باسک
و دەستێ
بە
سەرشانیدا
لە
تەختی
پشتی
کابرا
بگەنەوە
یەک
، کابرای
تریش
هەر
وا
دەکا
. تێبــ. ـ
دوو
دۆست
کە
ماوەیەک یەکتریان نەدیبێ ئامبازی
یەک
دەبن
یا
دوو
کەس
کە
پێکەوە
نیازی
شەڕیان هەبێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامراز
[[پهـ: ئەوبزار]]
«نا.» ١-
دەزگا
،
یان
مەکینە
و شتێکی
کە
بۆ
جێ
بە
جێ
کردنی کارێک کەڵکی
لێ
وەربگێرێ «
چەقۆ
،
مشار
،
ڕەندە
،
قەڵەم
...» :
قەڵەم
و
کاغەز
و مەرکەب ئامرازی نووسینن، ئوتۆمبێل و
فڕۆکە
ئامرازی باشن
بۆ
سەفەر
،
تفەنگ
ئامرازی شەڕە. ٢-
ئەدات
«
لە
زمانەوانی و رێزماندا» :
پاشبەند
و
پێشبەند
ئامرازی داتاشینی وشەی تازەن
لە
زمانی کوردیدا.
ئەلف
و
نون
ئامرازی جەمعە. ٣- «مجـ.»
هۆ
. وەسیلە: ئیسڕائیل ئامرازی
دەستی
ئیمپڕیالیزمە. تێبــ. ـ
بە
لای
منەوە، وشەی «
هەوجاڕ
» شکڵێکی
تری
ئەم
وشەیە. *
ئەمراز
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامڕاز
[٢[- ئام + ڕاز]]
«ستـ.»، «هو.»
چلۆنایەتی
کەسێکی،
لەبەر
خۆشەویستی
یا
ئەمینی
لە
کاروباری
نهێنی
یەکێ
یا
کۆمەڵێ ئاگاداربێ. مەحڕەمی
ڕاز
*
هاوڕاز
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاواتەخواز
[[ئاوات + ٣- ئه/٢+ خواز «خواستن» ] ]
«نفا.، سفا.» کەسێکی
بۆ
وەداەست هێنانی شتێک،
وەدی
هێنان
،
یا
وەدی
هاتنی مەبەستێک
زۆر
بە
پەرۆش
بێ.: ئاواتەخوازی قومە جگەرەیەک
بوو
«نفا.»،
بۆ
قومە جگەرەیەک ئاواتەخوازبوو «سفا.»، ئاواتەخوازی
جگەرە
«نفا.»، پیاوێکی
ئاواتەخواز
«سفا.».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاواز
[[ستـ: ڤهچ «= گوتن»، «پهـ: ئاڤاچ، ئا + واز = واچ]]
(نا.)١-
کۆمەڵە
دەنگێکی کەبە
هەوای
تایبەتی
جۆر
بە
جۆری
مۆسیقا
لە
دەمی
ئادەمیزاد
یا
هەندێ
باڵندە
دێتەدەر. □ «
ئەمە
نا قازه،
نە
بازه
،
ئەمە
بولبولی خۆشاوازە «
خۆش
ئاواز
» » «فۆلکلۆر». «
وەکوو
یەک
دێتە
بەر
گوێی پیاوی
ئەحمەق
» «سەفیری
بولبول
و ئاوازی
لەقلەق
» «
ڕەزا
» ٢- دەنگی ئامرازی
مۆسیقا
بە
هەوای
تایبەتی
. ٣-
ناوە
بۆ
کچان. هس.: مەواچۆ، ماچێ،
ماچان
«هو.»،
وات
،
واتە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوخواز
«سفا.» تمـ: ئاوکێش/۲.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئۆینباز
«نفا.» ١-
ئەو
کەسەی کردەوەی
وا
دەکا
خەڵک
پێی ڕابوێرن. ۲-
فێڵباز
، کەسێکی کارەکانی
ئاڵۆز
بن و
خەڵک
سەرە
و
دەری
لێ
نەکەن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیعتیڕاز
[[=عا؛ ئیعتیڕاز]]
(نمس.)
ڕازی
نەبوون
بە
کارێ
یا
قسە
و کردەوەیەک. ئیعتیڕازم
هەیە
.
هیچ
ئیعتیڕازێکی
نەبوو
. ئیعتیڕازی
پێشان
نەدا.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیعتیڕاز کردن
[[عا. کو.]]
(مست. لا.) دەربڕینی ناڕازێتی
بەرامبەر
کار
و قسەی
کەسێ
یا
هەیئەتێ.
ئەو
هەموو
ئیعتیڕازەشی
کرد
گوییان نەدایە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیعتیڕاز گرتن
[[عا. کو.]]
(مست. مت.) دەربارەی
کار
و
کردەوە
،
یا
قسە
و
بڕیار
،
لە
کەسێ
یا
هەیئەتێ وەدەنگ
هاتن
.
لێ
ڕاست
بوونەوە
و پێشاندانی ناڕازێتی.
قبووڵ
نەکردنی
بڕیار
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیمتییاز
[[=عا.: ئیمتییاز]]
(نمس.) ١-
جیاوازی
نێوان
دوو
کەس
یا
دوو
شت
(
بە
لای
چاکەدا
بۆ
یەکێکیان)،
بە
سەردا
هەبوون
. ئیمتیازی
چی
بەسەر خدردا
هەیە
.
ئەو
ئیمتیازە
چییە
بۆ
شێرکۆ
؟. ٢- ئیجازەیەکی
دەوڵەت
بۆ
دامەزراندنی
کارگە
، دەرهێنانی
مەعدەن
،
بڵاو
کردنەوەی
ڕۆژنامە
و
گۆڤار
و... دەیدا
بە
کەسێ
یا
کەسانێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئینقیڕاز کردن
[[عا.: ئینقیراز + کو: کردن]]
(مست. لا.)
لەناو
چوون
،
پووچ
بوونەوە
،
فەوتان
،
نەمان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەفسوونباز
[[ئەفسون+باز (ری. فع.)]]
(سفا.)، (سن.) ١- کەسێکی
کاری
ئەفسوون
کردن
بێ
. ٢-خەڵک
خەڵەتێن
*جادووباز، سیحرباز،فێڵباز،ئەفسوونگەر.ئەفسوونساز.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەفسوونساز
[[ئەفسوون+ساز (ری. فع.)]]
(سفا.) تم:
ئەفسوونباز
.
3
4
5
6
7
8