١- «سفا.» حاڵی کەسێکی بە شتێک یا کارێک بزانێ، خەبەرداری بێ: هەر خۆی ئاگاداری ئەم ئیشە بوو. هەر ئاگادار نەبوون لە دەرەوە چ باسە. * «سنـ.» ئاگا/ ٢٠٢ - «نفا.» کەسێکی یەکێک یا شتێک دەپارێزێ: خوا ئاگاداری بێ ئاگاداری منداڵەکان بە.

«مستـ. لا.» بە باس و خواس، کارێک یا مەسەلەیێک زانین، خەبەردار بوون. * ئاگا لێ هەبوون.

«مستـ. متـ.» خەبەردار کردنی کەسێک لە کارێک، لە باسێک یا لە مەسەلەیێک، ڕاگەیاندنی خەبەرێ «لە بابەت هەرچی بێ» بەکەسێ.: ئاگاداری کاووس بکەن یاگای لە خۆی بێ. پێش ئەوەی من بچم خەسرەو ئاگاداری کردبوو.

«نتـ.» دارێکی ڕاست و درێژە، نە زۆر ئەستوور نە زۆر باریک، بۆ دارەڕای خانوو بە کار دێت.

«سفا.» تمـ: ئاڵۆشاوی ١ و ٢ «ا».

«ستـ.» کەسێکی ئاواتێکی هەبێ و چاوەنواڕی جێبەجێ بوونی بکا.: ئومیدەوارم هەموو لایەکتان ساغ و سڵامەت بن. //نائومێد.

(نت.)، (کئێر.) کەسێکە کە مڵکیان بۆ ماوەیەک لە خاوەنی بە کرێ دەگرێ.

(نت.) کارێکە شێخێکی تەریقەتی قادرت دەگەڵ دەروێش یا هەر کەسێکی تری دەیکا -دەدەمی دەتفێ، یا پەنجەی دەدەمی خۆی دەنێ و پاشان دەیخاتە دەمی دەرویشەکەوە...- و ئەمە بۆی دەبێتە ئیجازە، پاشان دەروێش یا ئەو کەسە بە بێ ترس ماران دەگرێ و پێیەوە نادەن.

(نمس.) ناچاری، زۆری، تۆبزی.

(مست. مت.) ناچارکردن، بە تۆبزی کارێک بە کەسێک کردن.

(ست.) ١- دوورەندیش، ئەو کەسەی بە پارێز کاران دەکا، ئەوەی بیر لە پاشەڕۆژی کاران دەکاتەوە. ٢- (مج.) ترسەنۆک (چونکوو زیاد لە پێویست لێکی دەداتەوە و لە ترسی دواڕۆژ و ئەنجامی کارەکە، دەستی ناچێتێ و لەبەری ڕاناپەڕێ.)

(ست) ئەو کەسەی دەستەڵاتی هەبێ، ئەوەی هەقی کردن و نەکردنی کارێکی هەبێ. خۆتان ئیختییارداری ئێمە و ئەوانیشن. باوک ئیختییارداری کچی خۆیەتی. ((یای خەزاڵ، عەمرم، کێ لەسەر وڵاتی سوورچی و زراران دەکەیە سوورباش و ئیختییادارە)) (تحفە: ج١- ٣٥٠).

(مست. مت.) ١- ئاشکرا کردن، خستنەڕوو، وەڕووخستن. ٢- گوتن، بەیان کردن.

(نا.) سیاسەتی داگیرکەرانی دەوڵەتە سەرمایە دارەکانە بۆ تاڵان کردنی دارایەت و سامانی وڵاتانی دیکە و کەڵک وەرگرتن لە باری ئابووری و ئیستڕاتێژی ئەوان وڵاتانە. ئەم سیاسەتە لە دەورانی ئیمپڕیالیزما دەگاتە دوا پلەی خۆی. (کورتەی قامووسی سیاسیی، مۆسکۆ، ل-١٠٩). دەسەڵاتی وڵاتێکی زۆردارە بە سەریەکی بێ زۆردا، بپ کەڵک وەرگرتن لە سەرچاوە خۆ ڕسکاوەکان و دارایەت و هیزی ئینسانی خەڵکەکەی، بە بەهانەی نابەجیی ئاوەدان کردنەوەی وڵات و پێشخستنی نەتەوەکەی (معین: فەرهەنگ، ج١، ل- ٢٥٣). ڕێ و شوێنێکی ئیمپڕیالیستییە کە بۆ خۆشی ژیانی نەتەوە ئیستیعمارچییەکان نەبی هیچ گوێ ناداتە ئاوەدان کردنەوە (لاڕووس: ١٩٦١، ل- ٢٢٧). تێبــ.- آ)ئەم وشەیە کە دەق بە مەعنای (کۆلۆنیالیزم)ی فەڕەنگییە تا ئەم ساڵانەی دواییش بۆ (کۆلۆنیالیزم) و (ئیمپڕیالیزم) هەردووکیان بەکار دەهێنرا، بەڵام ئێستا فەرقیان دەکرێت. ب) تەحدیدی ورد و عیلمی ئیستیعمار تەنیا لە لایەن مارکسیستەکانەوە و لە نووسینی ئەواندا بەرچاو دەکەوێ و خەڵکی تر موتڵەقی داگیر کردنو چەوساندنەوەی وڵات و نەتەوەیەک لە هەموو دەور و زەمانێکدا- نەک هەر لە قۆناغی سەرمایەداریدا- بە ئیستیعمار داسەنێن، جا داگیرکەر کێ دەبی ببێ و چ ناوێک لە کردەوەی خۆی دەنی و چ بڕ و بیانویەک دێنێتەوە بۆ تاڵان کردنی سامانی نەتەوەکە، کەیفی خۆیەتی.

(مست. لا.) پێ داگرتن، سووربوون، لەسەر کارێ، لەسەر (مەسەلەیێ) ڕۆیشتن.

(نا.) ١- نرخ، بایەخ. قسەی ئەم پیاوە ئیعتیباری بۆ نییە. ئەوەندەیان درۆ کردووە قسەیان ئیعتیباری نەماوە. ٢- باوەڕی، بڕوا، بە حیساب هاتن. ئیعتیباری پێ مەکەن. پیاوی هەڵمەتە کاسە بە هیچ ئیعتیبار ناکرێ. ٣- (کئێر.)، آ) ئەو باوەڕەی بازرگان یا بانک بە کەسێکی دەکا و پارە یا کاڵای بە قەرز دەداتێ. ئیعتیباری ملوێنێکی لە بازاڕ هەیە. بانک ئیعتبارێکی سەت هەزار تمەنی بۆ کردۆتەوە. *(کعر.) ئیعتیماد. ب) میقدارێک پارەیە لە بوودجەی دەوڵەتیدا بۆ مەبەستێک تەرخان دەکرێ. ئیعتباری سووتەمەنی مەدرەسەکانی مەهاباد ساڵی ٢٥٠ تمەن بوو.

(مست. لا.)، (کئێر.) باوەڕ کردن بە کەسێ لە هەر بابەتێکەوە بێ.

(مست. لا.)، (کعر.) بە حیساب هێنان، لە قەڵەم دان. ئیعتیباری کەن من هەر نەبووم، وای ئیعتیبارەکە پیاوێکی کوشتوە و خۆی هاویشتۆتە ماڵت.

(نا.) وەختی شەرعی ڕۆژوو شکاندن، هێشتا ئیفتار نەبووە چۆن ئاو دەخۆیەوە؟ بۆ ئیفتارێ بانگهێشتی کردبووین. *بەربانگ. (با.) فتارە.

(مست. لا.) ڕۆژوو شکاندن. بەربانگ کردنەوە.