تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 369
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیخفال بوون
[[عا.: ئیغفال +کو: بوون]]
(مست. لا.)
فریو
خواردن
، هەڵفریوان. *(بک.) هاتنەخاپین
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیخفال کردن
[[عا. کو.]]
(مست. مت.)
فریودان
،
هەڵفریواندن
. *(بک.)
خاپاندن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیخلاس
[[=عا.: ئیخلاس]]
(نا.) ١-
دڵپاکی
و
دڵسۆزی
لە
دۆستایەتیدا. ٢-
ڕاستی
و جگەرسۆزی
لە
کار
و کردەوەدا. ئیخلاسمان
هەیە
بۆتان
.
ئەم
کابرایە
هەر
ئیشێکی پێی بسپێرن بەوپەڕی ئیخلاسەوە دەیکا.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیخڕاج کردن
[[عا.: اخراج + کو: کردن]]
(مست. مت.) ١-
دەرکردن
،
وەدەرنان
. ٢- (کئێر.)، آ) دەرکردنی
کار
بە
دەستی
دەوڵەت
،
کرێکار
و...
لە
ئیش
. ب)وەدەرنانی
شاگرد
لە
مەدرەسە
. ج) بەڕەڵڵا کردنی
سەربازی
ئیجباری
پاش
تەواو
کردنی ماوەی قانوونی. (عا.) تەسریح.
دوو
مانگیش
لە
دوو
ساڵەکە تێپەڕیوە
کەچی
هەر
ئیخڕاجیان ناکەن. ٣- (کعر.) دەرهێنانی
کاڵا
لە
کوومرگ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیداری
[[عا.]]
(س.) ١-
هەر
شتێکی
پێوەندی
بە
ئیدارەوە هەبێ. کاروباری
ئیداری
. ئەمری
ئیداری
. ٢- آ)
ئەو
کەسەی
لە
هەڵسووڕانی
کاری
ئیدارە
شارەزا
بێ
.
قەت
مووتەسەڕیفی
وا
ئیداری
نەهاتۆتە
کەرکووک
. ب) کەسێکی
لە
هەڵسووڕاندنی
کاری
ئیدارەدا
وشک
و رۆتینی
بێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیدارە
[[=عا.: ئیدارە]]
(نا.)،(کئێر.) بەشێک
لە
بەشەکانی
هەر
وەزارەتێ
کە
دەسەڵاتی
جێبەجێ
کردنی کارانی
هەیە
. ئیدارەی
شارەوانی
، ئیدارەی
گومرگ
. (کعر.) داییرە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیدارە دەگەل کردن
[[عا. کو.]]
(مست. مت.)
بەڕێوەچوون
دەگەڵ
کەسێ
،
هەڵکردن
و
سازان
دەگەڵ
خەڵک
.
هێند
دڕ
و
بێ
حەیایە
کەس
ئیدارەی
دەگەڵ
ناکا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیدارە کردن
[[عا. کو.]]
١- (مست. مت.) هەڵسووڕانی
کاروبار
.
بەڕێوە
بردنی
ئیش
و
کاری
شوێنێک.
کەسێ
ئیدارەی
ماڵی
خۆی
پێ نەکرێ، ئیدارەی وڵاتی
چۆن
پێ
دەکرێ
. ٢- (مست. لا.)
هەڵکردن
،
بەڕێوەچوون
.
قوربان
جەنابی
قازی
بەم
جۆرە
ئیدارە
ناکەم بفەرموو با تەڵاقم
دا
. دەڵەی
بەرازە
نازانم
بەم
سەرمایە
چۆن
بێ
سۆبە
ئیدارە
دەکا
.
هێند
فەقیرە
بە
نانی
وشکیش
ئیدارە
دەکا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیددیعا
[[=عا.: ئیددعا]]
(نا.) ١-
داوا
. ئیددیعای
گەورەیی
. ئیددیعای مەزنایەتی مەنگوڕان
کێشە
و هەرایەکی
دروست
کرد
نەبێتەوە. ٢-
بە
نابەجێ
خۆ
بە
شتێک
زانین
.
فیشاڵ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیددیعا کردن
[[عا. کو.]]
(مست. لا.) ١-
داوا
کردن
. ٢-
ویستن
یا
ویستنەوەی شتێک
لە
کەسێک. ٣-
بە
نووسین
یا
بە
قسە
،
لە
دادگا
داوای شتێ (
قەرز
،
نەفەقە
،
خوێن
...)
لە
کەسێ
کردن
.
بچۆ
لای
قازی
ئیددیعای نەفەقەی
خۆت
و منداڵەکەت
بکە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیدڕاک
[[=عا.: ئیدڕاک]]
(نمس.)
تێگەیشتن
،
حاڵی
بوون
. ((
پەی
چێش
هەر
کەسێ
دەروونش پاکەن)) ((نەخیبەن
بێ
عەیب
، ساحیب ئیدڕاکەن)) (خانا-١٧٠)
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیدی
[[ئی + دی]]
(تب.)، (مک.) ١- تم:
ئیتر
. نامەیەکی دیشم
بۆ
نووسی. ٢- تم:
ئیتر
. ((...
بەڵا
ئەگەر
خۆی
بێتام
بێ
بەچی
خوێ
دەکرێ
. ئیدە
هیچ
چتێک فایدەی
نییە
...)) (ئینجیل: مەتی-٩). تێبــ.- بەشی دوومی
ئەم
وشەیە (
دی
)
دەگەڵ
(دیت)ی
پەهلەوی
هەر
بە
مانای (
ئیتر
) و (
ئیدی
) ئەکن. (تم:
فرە
، پفا-١٢٢).
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیدیکە
[[ئیدی + کە (ئم.)]]
(ستت. مبهەم) تم:
ئیتر
. ((...
بە
دەستێکی خەنجەری دەبانە،
بە
ئیدیکەی کێردووکە.)) (تحفە: ج٢- ١٨٥). کاغەێکی دیکەشم
بۆ
نووسی.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیراد لێگرتن
[[ئیراد + لێ (لە+ی) + گرتن]، [عا. کو.]]
(مست. مت.) ١-
عەیب
لە
کارێک
دەرخستن
،
لە
کار
و
کردەوە
و قسەی کەسێک
ڕەخنە
گرتن
. ٢-
بە
ڕاست
زانینی
کار
یا
قسەیەک.
ئیرادی
لێ
مەگرە
هەر
ئەوەندەی
ئاقڵ
پێدەشکێ، دەتوانی
سەت
ئیرادی
لێبگری، سەعاتێکە
قسە
دەکا
شتێکی
وای
نەگوت
ئیرادی
لێبگیرێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیرادگرتن
[[ئیراد + گرتن]، [عا. کو.]]
(مست. لا.)
عەیب
و
عار
دەرخستن
،
ڕەخنە
گرتن
،
ئیعتیڕاز
کردن
.
ئەوە
چییە
هەر
لە
خۆڕا
ئیرادان دەگرن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیرادە کردن
[[عا. کو.]]
(مست. لا.) ١-
بڕیار
هاتنە
سەر
کران
و نەکرانی کارێ
یا
بوون
و
نەبوونی
شتێ،
ویستن
تێکەڵ
بە
دەسەڵاتی
جێبەجێ
کردن
. ٢-
لێ
بڕان
، بڕیاردان،
مەیل
هاتنە
سەر
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیرادەت
[[عا.]]
(نا.)، (کئێر.)
دڵسۆزی
و
ئیخلاس
لە
دۆستایەتیدا،
دۆستایەتی
ڕاست
تێکەڵ
بە
بچووکایەتی. ئیرادەتمان
هەیە
، عەرزی ئیرادەتی تەقدیم بکەن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیرادەتمەند
[[عا. کو.]]
(ست.)، (کئێر.)
ئەو
کەسەی
زۆر
دلسۆز
بێ
بەرامبەر
دۆست
و ئاشنای
خۆی
.
قوربان
پیاوی
وا
ئیرادەتمەندم
کەم
دیوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیرس
[[=عا.: ئیرس]]
(نا.) ١-
ماڵ
و دارایەت و
هەموو
شتی
ماددی
کە
لە
پاش
مردوو
بۆ
کەس
و
کاری
بەجێ
دەمێنێ. *میراس. ٢-
ڕێ
و
شوێن
،
ڕەوشت
و
خوو
یا
هەر
شتیکی
تری
مەعنەوی
کە
پشتاوپشت
لە
پێشوونیانەوە
بۆ
بنەماڵە
و
خێزانی
،
هۆز
و عەشیرەتێ
یا
نوتەوەیەک دەمێنێتەوە. *
کەلەپوور
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیروو
(نا.)،(مک.)
پیت
و
بەرەکەت
،
خێر
و
خۆشی
، حاڵخۆشی،
تێر
و تەسەلی. تێبــ.- آ)
لە
زمانی پەهلەویدا: هێریه. (
هێر
+ ئیه ٠پب:
بەیانی
حاڵەت
)
بە
مانای
دەوڵەت
و دارایەت هاتووە. تم: (فرە: پفا-٢١٦) ب)
لە
بن لەهجەی هەولێریدا (
هیر
) مانای
بەخت
لە
یاریدا
بە
تایبەتی
لە
(جێگن)دا دەبەخشێ.
1
2
3
4
5
6
7