تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئیعتیبارنامە
[[عا. کو.]]
(نت.)، (کئیر.) ١- کاغەزێکە تێیدا دەنووسرێ کە کەسێ بۆ نوێنەرایەتی پەرلەمان یا کۆنگرەی پارتێکی سیاسی هەڵبژێردراوە و ئەندامی ئەنخومەنی هەڵبژاردن ئیمزای دەکەن. ٢- نامەیەکە باڵیۆزی دەوڵەتێک لە سەرۆکی دەوڵەتی خۆیەوە بۆ سەرۆکی ئەو دەوڵەتەی دەبا کە لە وڵاتەکەیدا بۆتە باڵیۆز و بەپێی ڕێ و شوێنێکی تایبەتی تەسلیمی دەکا. (عا.) ئەوڕاقی ئیعتیماد.
ئیعتیساب
[[عا.: ئیعتیساب]]
(نمس.)، (کئێر.) تم: ئیزڕاب.
ئیعتیقاد
[[=عا.: ئیعتیقاد]]
(نا.) باوەڕی. ئیعتیقادت بێ درۆت دەگەڵ ناکەم. بە ئیعتیقادی من ئەم ئیشە نابێ وا بێ. * ئاقیدە، ئیتقات.
ئیعتیماد
[[=عا.: ئیعتیماد]]
(نمس.) پشت پێ بەستن، ئەمین بوون، دڵنیایی. زۆری ئیعتیماد لە سەر دەکرد. نازانم چۆن ئیعتیمادی پێ دەکەی، ئیعتیمادێکی زۆری پێ هەبوو. جێگای ئیعتیمادە.
ئیعتینا پێکردن
[[عا.: ئیعتینا + کو: پیکردن]]
(مست.،ت.) ١- گوێ پێدان، ئەهمیەت پێدان. ٢- ئاووڕ لێدانەوە، ئیعتینا بەم جۆرە شتانە ناکا. هەر ئیعتیناشی پێ نەکرد. دەبێ ئیعتینای پێ بکەی.
ئیعتیڕاز
[[=عا؛ ئیعتیڕاز]]
(نمس.) ڕازی نەبوون بە کارێ یا قسە و کردەوەیەک. ئیعتیڕازم هەیە. هیچ ئیعتیڕازێکی نەبوو. ئیعتیڕازی پێشان نەدا.
ئیعتیڕاز کردن
[[عا. کو.]]
(مست. لا.) دەربڕینی ناڕازێتی بەرامبەر کار و قسەی کەسێ یا هەیئەتێ. ئەو هەموو ئیعتیڕازەشی کرد گوییان نەدایە.
ئیعتیڕاز گرتن
[[عا. کو.]]
(مست. مت.) دەربارەی کار و کردەوە، یا قسە و بڕیار، لە کەسێ یا هەیئەتێ وەدەنگ هاتن. لێ ڕاست بوونەوە و پێشاندانی ناڕازێتی. قبووڵ نەکردنی بڕیار.
ئیعتیڕاف
[[=عا.: ئیعتیڕاف]]
(نمس.) ئیقرار، دان بە شتێک دانان. بە ئیعتیڕافی خۆی پەنجا دینار قەرزدارە.
ئیعتیڕاف پێکردن
[[عا. کو.]]
(مست. مت.) ١- بەڕاست زانین. ٢- بە ڕەسمی ناسینی دەوڵەت یا هەر هەیئەتێکی کۆمەڵایەتی، سیاسی و... ٣- بە زۆر و زەبری لێدان یا هەر هۆیەکی ڕاستی کارێ یا ڕووداوی بە کەسێ ئاشکرا کردن.
ئیعتیڕاف کردن
[[عا. کو.]]
(مست. لا.) ١- ئیقرار کردن، دان پێداهێنان. ٢- ڕاستی گوتن، سەلماندن. ٣- ئاشکرا کردنی ئەندامەتی خۆ و خەڵک لە پارتییەکەدا لای کاربەدەستانی میری یا دەرخستنی نهێنییەکانی ئەو پاڕتییە.
ئیعدام
[[=عا.: ئیعدام]]
(نمس.) تم: ئیعدام کردن. حوکمی ئیعدامی دراوە. حوکمیان دابوو بە ئیعدام تەمییز هەڵی وەشاندەوە. ((ئیعدامم بۆ سادیر بێ، دەم لە خاڵ ناگۆێزمەوە)) (فۆلکلۆر).
ئیعدام کردن
[[عا. کو.]]
(مست. مت.) کوشتنی کەسێ لەسەر بڕیاری دادگایەک، جا بە هەڵاوەسین بێ یا گوللە باران کردن و...
ئیعلان
[[=عا.: ئیعلان]]
(نا.) دەنگ و باسێکی کەسێک یا دەییرەیەک لە ڕادیۆ و ڕۆژنامەدا یا لەسەر کاغەزێکی جیا، دەربارەی شتێک یا کارێک بڵاوی دەکاتەوە.
ئیغڕاق
[[=عا.: ئیغڕاق]]
(نا.) زیاد پێوەنان، موبالەغە. ٢- فیشاڵ، قسەیەکی زیاتر لە درۆ بچێ تا ڕاست.
ئیفادە لێدان
[[ئیفادە + لێدان]]
(مست. لا.)، (مک.) ناز و فیز کردن بە سەر خەڵکا. ((بای دەدا، بای دەدا، نیو تۆنەکەی بادەدا + هێشتا نەبوە بە حاکم، ئیفادە چۆن لێدەدا)) (فۆلکلۆر) * پۆز لێدان.
ئیفادە وەرگرتن
[[ئیفادە + وەرگرتن]، [عا. کو.]]
(مست. مت.)، (کعر.) پرسیار کردن و قسە دەرکێشانی یەکێکی ڕەسمی (محقق) لە کابرایەک دەربارەی مەسەلەیەک. * (کئێر.) ئیستینتاق کردن، بازجۆیی.
ئیفادەدان
[[ئیفادە + دان]،[عا. کو.]]
(مست. لا.)، (کعر.) قسە کردنی کەسێک بۆ یەکێکی ڕەسمی کە لە مەسەلەیەک دەکۆڵێتەوە.
ئیفاقە
[[=عا.: ئیفاقە]]
(نمس.) چاک بوونەوە لە نەخۆشی. ئیفاقەی هاتووە. ئیفاقەی بوو.
ئیفتادە
[[=فر: ئوفتادە]]
(نمس. سمف.) پیر، لە کارکەوتوو، پوک کەوتە. پیرێکی ئیفتادەی حەفتا هەشتا سالی لەوێ بوو. ((... خۆی کردە سۆفیەکی ئیفتادە، دە شاری مەدینەی گەڕاوە)) (تحفە: ج٢-٢٢٣).