۱-خستنە سەر پشتیی دەرگا و پەنجەرە و.... ۲- لابردنی سەری مەنجەڵ و دیزە و دەفری تر. ۳- داپچڕینی دەم.

«حمسـ.»، «مکـ.» ئەو خۆیەتی و ئاشنایەتییەی، کە بە هۆی: پێکەوە کارکردن، یەکێتی بیر و باوەڕی کۆمەڵایەتی و سیاسی لە نێوان دوو یان چەند کەس ساز دەبێ.: ئیتر نابێ ئاواڵەتی وسوو بکەی. *ئاواڵایەتی. «بکـ.» هەڤاڵبەندی «کفـ_۳۱۵»، هەڤاڵتی، هەڤاڵی.

«نتـ.» ۱_تمـ: ۱_ئاوەدانی/۱، ۲_ئاوەدانی. *«بک.» ئاڤاهی.

(نت.) پلووسکێکی گەورەیە، لە دار یا تەنەکە و ئەو جوورە شتانە دروست دەکرێ، بە سەر (شیو) یا شوێنێکی نزما کە کەوتبێتە نێو کێڵگەوە ڕایەڵ دەکری و ئاو لە بەرێکەوە دەباتە ئەو بەر بۆ کشتوکاڵ. * قەمتەرە. تێبــ.- آ) ئەمەی لە سەرەوە باس کرا، شکڵی ئەم دوایانەی دروست کردنی (ئاوبارە)یە کە کەرەستەی نوێ پەیدا بووە، دەشێ لە ڕابردوودا (شیو) یا شوێنە نزمەکەیان بە پانایی پێویست پڕکردبێتەوە، بە خۆڵ یا ئیشکە کەڵەک دیواریەکان هەڵچنی بێ، تا هاتۆتە ئاستی زەویەکان و ئەوجار جۆگەیان بە سەردا کێشابێ. ب) ئەسڵی کەرتی دووەمی ئەم وشەیە (بارە)ش دوو ڕێی دەچێتێ: یەکەمیان ئەوەیە کە لە (ڤەرە)ی ئاوێستایی بە مەعنای (شوێن، جێگا) وەرگیرابێ کە (وار) ئێستاش لە لەهجەی باکووریدا (تم: ژابا-٤٢٩) و لە (هەوار)ە ناوەندیشدا بەم مانایە بەرچاو دەکەوێ. یاخۆ لە (ڤارە)ی ئاوێستایی کە (بارە، باروو)ی فارسی لێ کەوتۆتەوە بە مانای (دیوار، قەڵا) (تم: معین. فەرهەنگ، ج١-٤٥١) و لە (دیوار)ی کوردیشدا دەبیندرێ، ئەگەر ڕاستی بۆ چووبم ئەوا مانای وشەکە دەکاتە (دیواری ئاو، جێگای ئاو). دووەمیشیان ئەوەیە کە کەرتی (بارە) لە ئەسڵا (بوارە) بێ و دەنگی (و) کەوتبێ، لەم حاڵەتەدا مانای وشەکە دەبێتە بواردنی ئاو، پەڕاندنەوەی ئاو...

«نتـ.»، «سنـ.» شیرەی گوڵان کە هەنگ دەیگێڕێ و دەیکا بە هەنگوین. «تم: مخـ. جـ۱- ۲۵»

«نمفـ.» ۱-کەسێ یا شتێ کە ئاو بردێتی. ۲- «مجـ.» ماڵێ کە بە خۆڕایی لە دەست چووبێ.

«نتـ.» ۱-نەخۆشییەکە، زستانان لە ئاو خواردنەوەی زۆر تووشی ماڵات دێ. ۲-ئەو شوێنەی کە ئاوی لێ هەڵدەبڕن بۆ ئەوەی ڕەوانەی شوێنێکی تری بکەن کە مەبەستە.: ئاوبڕی باش. ئاوبڕی جۆگە. *ئاوەشکێنە. ئاوەژنە.

«مستـ. لا.» تووشی نەخۆشی ئاوبڕ هاتن.

ئەو مێش هەنگوینانەی کاریان ئاو بردنە لە کانیڕا بۆ کۆمەڵگای هەنگەکان «چ کەندووی دەستکرد یا قەڵەشتە بەرد و دار و...» تێبــ.ینی: ئەو بەشەی هەنگ کە لە شوێنی خۆی وەڕێ دەکەوێ ئەوەندە بەرز دەبێتەوە کە کۆمەڵگاکەی خۆیانی لێ نەدیو نەبێ، جا هەر بەو بەرزە فڕێییڕا لادێیی کورد دەیناسن و لە هاتووچۆ کردنێدا کۆمەڵگای هەنگی کێوی پێ دەدۆزنەوە.

«نتـ.» نەخۆشییەکە تووشی ئادەمیزاد دەبێ: ئاو یا هەر تراوێکی دیکە لە ورگدا کۆدەبێتەوە و دەبێتە مایەی ئەم نەخۆشییە، نەخۆشەکە زۆر ئاو دەخواتەوە و تینوێتیی ناشکێ، زگی دەئاوسێ. ئەم دەردە گەلێ جار نەخۆشیی دڵ یا جەرگیشی دەگەڵە. *«مک.ـ» ئیسقایی.

«مستـ. لا.» پڕبوونی دەم لە ئاو. تێبــ.ینی: بە دیتنی کەسێ کە شتی ترش بخوا یا باسی شتی ترش و چێشتی خۆش بکا، «غووددە» کانی ناو دەم دارووژێن و ئاویان لێ دەردەپەڕێ.: ئەوەندەی باسی مزرۆکە کرد هەرچی لە مەجلیسەکە بوون دەمیان ئاوی تێزا.

«نتـ.، سـ.» تمـ: ئاوەدز.

«تنـ.»، «سنـ.» خواردنەوەیێکی کەم ئاڵکۆڵە، ئەم زەمانە هەموو کەسێ ناوی بیستووە و زۆر کەسیش خواردوویانەتەوە. ٭ئابجۆ. بیرە. تێبــ.ینی: بۆ گرتنی ئەم خواردنەوەیە، جۆ لە ئاوا دەخووسێنن تا چەکەرە دەکا و پاشان دەیترشێنن «تەخمیری دەکەن» و هەوێنی بیرەکە گیایەکی بۆنخۆشە و لە چیاکانی کوردستانیش هەیە، لێی دەدەن و دەیپاڵێون. ۵و۲_۵و۴٪ ئاڵکۆڵی تێدایە و کەمێک گلیسرین و ئەویتری غازی کاربۆنیک و ئاوە.

«نتـ.» تمـ: ئابخانە.

«سفا.» تمـ: ئاوکێش/۲.

«نفا.» ئەو کەسەی لە حاڵی ئاوخواردنەوەدایە یا تینووی بێ و بیهەوێ ئاو بخواتەوە. «ڕەحمەت لە ئاوخۆر» لە شوێنێکی خەڵکی زۆر لێ کۆ بووبێتەوە «وەک مزگەوت» یەکێک ئاو دەگێڕێ و ئەم ڕستەیە دەڵێ، تا هەرکەس تینووی بێ داوای ئاوی لێ بکا.

«نـتـ.»، «کئێر.» ۱_دەفرێکی بلوور یا گڵێنە یا هەر شتێکی ترە کە ئاوی پێ بخورێتەوە. ٭پەرداغ، شەربە/۲، گلاس، لیوان. ۲_ «سنـ.» تمـ: ئاوە خۆرە.

«ستـ.» ۱_شوێنێ کە ئاوی زۆر بێ.: شارباژێڕ وڵاتێکی ئاودارە. ۲_میوەی تەڕ و تازە کە ئاوی زۆر هەبێ: بە سێ پرتەقاڵان پەرداغێ ئاویان نەبوو. کەچی کابراش دەیکوت زۆر ئاودارن. ۳_جەواهیراتی چاک و بەردی بە قیمەت کە بریق و باقی هەبێ.: ئەم یاقووتە زۆر جوان و ئاودارە. ۴_ڕەنگی زەرقی و بەرقی و بە ورشەوورش. ٭۲_ئابدار

«مست، متـ.»، «مک.» تم: ۱_ئاودان/۲_: هێشتا لە ئاوداشتن نەهاتوونەوە.

«ستـ.» کراس و کەوای درێژ کە بگاتە قولاپەی پێ، زیاتر بۆ کراسی ژنانە بەکاردێت.: کراسی ئاودامان.