تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 942
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشتیخواز
«نفا.»، «تتـ..» ١-
ئەو
کەسەی
حەز
لە
شەڕ
ناکا
.
لایەنگیری
ئاشتی
٢- ئەندامی «ڕێکخراوی
ئاشتی
جیهانی»
کە
لە
پاش
شەڕی
دووهەم
دامەزراوە و
دژی
شەڕ
خەبات
دەکا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشخانە
[[ ٢- ئاش + خانە ]]
«نتـ.»، «کعر.»
دووکان
یا
هەر
شوێنێکی
دی
کە
چێشتی
بۆ
فڕۆتن
لێ
حازر
دەکەن *
چێشتخانە
، ڕەستۆڕان، لۆقەنتە، مەتعەم «
عا
.».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشرمە
«نا.»، «سنـ.» تەکەڵتووی
زین
،
نەرمەزین
. تێبــ. ــ
مردۆخ
ئەم
وشەیەی
بەم
جۆرە نووسیوە «تمـ: جـ ١، ل - ١٤» و
دوکتۆر
معینیش
لە
«فەرهەنگ: جـ ١، ل - ٦٠»
وەک
وشەیێکی
فارسی
هێناوێتی و ئاوای
ساغ
کردۆتەوە: ئازرەم = ئادرەمە = ئاترەمە = ئاشورمە و
گەلێ
مەعناشی لێداوەتەوە.
جا
نازانم
«
مەردۆخ
»
خۆی
ئاسایی
،
بۆ
نیزیک
کردنەوە
کوردی
لە
فارسی
ئەم
وشەشی
لە
فارسیڕا هێناوە
یاخۆ
خەڵکی
لادێ
لە
مەڵبەندی «
سنە
»
بە
کاری
دێنن.
بە
لای
منەوە
ئەم
وشەیە زیاتر
لە
توورکی دەچێت
تا
کوردی
و
فارسی
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشفتە
«نمفـ.» «سنـ.» ١-
پەرێشان
،
پەشۆکاو
. ٢-
شێواو
،
ئاڵۆز
،
تێکەڵ
و
پێکەڵ
. □ «
بەڵێ
دز
بازاڕ
ئاشفتەی
ئەوێ
» «تایەر هاشمی». هس.:
ئاشووب
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشق
[[ = عا.: عاشق] ]
«نفا.» ١-
پیاو
یا
ژنێ
کە
حەز
لە
ژن
یا
پیاوێک
بکا
. *
دڵدار
. □ «گەوهەرێ
هەی
گەوهەرێ!،
گەوهەر
مەڕۆ
لە
دواتم.
گەوهەر
وە
قوڕئان
قەسەم
ئاشقی باڵاتم». ٢- «مکـ.»
گۆرانی
بێژی ئازربایەجانی،
کە
بە
خۆی
و «ڕوبابە» کەیەوە
بە
چاخانە
و دێهاتدا دەسووڕێتەوە و
گۆرانی
دەڵێ
. *
شایەر
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشقەوماشقە
[[ = عا.: عاشق و معشوق] ]
«نتـ.» ١-
دوو
کەس
کە
حەز
لە
یەکتر
بکەن. ٢- «مجـ.»
دوو
کەس
کە
دۆستایەتییان
زۆر
گەرم
بێ
و
هەمیشە
پێکەوە
ببیندرێن:
ئەوە
چییە!
ئەم
دووانە
هەر
دەڵەی
ئاشقە
و ماشقەن. ٣-
نێرە
و مێیەی «
مار
»
لە
حاڵی
لێک
هاڵانا:
ئەم
کونە
ئاشقە
و ماشقەیێکی تێدایە
چەند
جار
دیتوویانن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشنا
[ [ستـ: ئاخشنا. پهـ: ئاشناک ]]
«س.» ١-
ناسیاو
، کەسێکی
پیاو
ناسیاوی
دەگەڵی هەبێ،
بەڵام
نەگەییشتبێتە ڕادەی
دۆستایەتی
. ٢- «مکـ.»
دوکاندار
یا
کاسبێکی
کە
پیاو
هەمیشە
کەل
و پەلی
پێویستی
خۆی
لەوی
بکڕێ،
یا
پێچەوانەی
ئەمە
. ٣- «مجـ.» ١»
پێوەند
، مەیل.:
دەگەڵ
نان
و
پەنیر
ئاشنانیم. ب»، «هو.» نیزیکی و
ناسیاوی
دەگەڵ
جێگا
و شوێنێک. □ «
چەم
وە
گەرد
ڕای
کێ
ڕۆشنا
بۆ
» «
لەب
وە
یاگەی
پای
کێ
ئاشنا
بۆ
» «مەولەوی: مکبـ ــ ٤٢٧». *
بێگانە
،
غەوارە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشنا و ڕوشنا
[ [ئاشنا + و + ڕوشنا «ڕوو + شناس» ]]
کۆمەڵە
ناسیاوی
کەسێک،
هەموو
ئەو
کەسانەی
کە
یەکێک
ناسیاوی
دەگەڵیان
هەیە
.
ئەم
هەموو
ئاشنا
و ڕۆشنایەت
لە
کوێ
بوو
؟
خدر
ئاشنا
و ڕۆشنای
زۆرە
. تێبــ. ــ
ڕۆشنا
هەر
وەکوو
نیشاندراوە،
بە
لای
منەوە
لە
«
ڕۆ
+
شناس
» پێکهاتووە،
یەعنی
ئەوەی
هەر
بە
ڕوو
دەناسرێ و دۆستایەتێکی ئەوتۆی
دەگەل
نەگیرابێ. «ڕوشنا»
بە
تەنیا
نە
کار
نەهاتووە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشنا پەیدا کردن
«مستـ. ـتـ. » تمـ: ئاشناگرتن١ و ٢.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشنا گرتن
«مستـ. متـ.» ١- سەرەتای
ناسیاوی
و
دۆستایەتی
دەگەڵ
کەسێ
داخستن
. ٢- دوکاندارێک
ڕەچاو
کردن
بو
شت
لێکڕین
یا
یێ
فڕۆشتن.:
وا
دیارە
تازە
ئەم
ئاشنایەت گرتووە ئاشنایەکی باشت گرتووە،
لە
سەوداخۆش دەچێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشنایانە
[[ ئاشنا + ئانە/ ١ ]]
«ستـ.، بنتـ.»
وەکوو
ناسیاو
.
بە
شێوەی ناسیاوان.:
ئەم
کارەتان
لە
ئاشنایانە
نەدەچوو.
ئاشنایانە
قسەیان
دەگەڵ
بکەن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشنایەتی
[[ ئاشنا + ئەتی ]]
«حمسـ.» ١-
پێوەندی
ناسیاوی
نێوان
دوو
یا
چەند
کەسێ
. ٢- «مجـ.» ئیشتییالێ
بوون
،
دڵ
تێچوون
«بۆخواردن»،
عەلاقە
،
پێوەندی
«
دەگەڵ
شتێ» :
پیرۆت
ئاشنایەتی
دەگەڵ
دۆڵمە
خۆشە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشوبگێڕ
«نفا.» تمـ: ئاژاوەگێڕ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشووب
«نا.» ١-
ئاژاوە
و
پشێوی
٢-
هەرا
و هۆریا و حاڵەتی تێکچوونی
ئاساییشت
. ٣-
کاری
بە
گژ
یەکا
چوون
و
تێک
بەربوونی
خەڵک
. □ «
ئەم
تاقمە مومتازە
کەوا
خاسەیی
شاهن» «ئاشووبی
دلێ
مەملەکەت
و قەلبی سوپاهن» «نالی: گمـ ــ ٣٤» *
ئاژاوە
. «سنـ.»
ئاشۆ
،
ئاشێو
،
پشێو
نە
،
پشێوە
،
پشێوی
. هس.: «بکـ.، ئاشیو = قازانجی
ناڕەوا
«تمـ: ژابا - ١١»
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشووب نانەوە
«مستـ. لا.» تمـ:
ئاژاوەنانەوە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشووبگێڕان
«مستـ. لا.» تمـ:
ئاژاوەگێڕان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشووبگێڕی
«حمسـ.» کارێکی پیاوی
ئاشووبگێڕ
دەیکا.: پیاوی
چا
بە
واز
لەم
ئاشووبگێڕییە
بێنە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشپەز
[[ ٢- ئاش + پەز ]]
«نفا.» «کئێر.»
ژن
یا
پیاوێ
کە
پیشەی
چێشت
لێنان
بێ
. * «هەکاری» ئازپێش. «بکـ.» ئازچی «تمـ: ژابا - ٧» «کعر.»
ئاشچی
،
چێشتکەر
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشپەزخانە
«نتـ.» «مکـ.»
ئەو
ژوورەیە
لە
ماڵان
بۆ
چێشت
لێنان
تەرخان
دەکرێ
و
کەل
و پەلی
چێشت
لێنان
و
قاپ
و قاچاغیشی تێدا دادەنرێ. * «سیمـ.»
مووبەق
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاشپەزی
[[ ١- ئاش + پەز + ٢- - ئی ]]
«حمسـ.»
چێشت
لێنان
، کارێکی
ئاشپەز
دەیکا.
10
11
12
13
14
15
16