تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 4
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
ڤیزە/ گوزەرنامە
لە
ڕیشەی لاتینی visum
بە
مانای
دیتن
وەرگیراوە.
لە
زاراوەی سیاسیدا بریتییە
لە
وەرگرتنی ئیجازەی
ڕەسمی
لە
لایەن
کارمەندانی بڕواپێکراوی وەڵاتێک
بۆ
ڕێپێدان
بۆ
هاتنە
ناوەوە
یا
دەرچوون
لە
وەڵاتێک.
ئەم
ئیجازە
پێدانە
لە
سەر
پەڕەکانی
پاسپۆرت
یا
شوناسی
تایبەت
مۆر
دەکرێت. ڤیزە بەپێی ناوەرۆکی
سەفەر
بە
چەند
جۆر
دابەش
دەکرێت
کە
بریتین
لە
:
ڤیزەی گەشتیاری،
بۆ
ئەو
کەسانەی
کە
بۆ
گەشتوگوزار دەچنە وەڵاتێکی
دەرەکی
.
ڤیزەی
هاتنە
ناوەوە
،
تایبەتی
ئەو
کەسانەی
کە
بۆ
کاروباری
بازرگانی
یا
کارێکی
تایبەت
دەچنە وەڵاتێک.
ڤیزەی ڕاگوزاری،
بۆ
ئەو
کەسانەی
کە
بۆ
گەیشتن
بە
وەڵاتی
مەبەست
،
لە
وەڵاتێکی
سەرەڕێ
ڕادەبوورن.
ڤیزەی
سیاسی
(دیپلۆماتیک)،
تایبەتی
کارمەند و
ڕاسپاردە
سیاسیەکانە.
ق
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
گوبینیزم
بیروبڕوای ژۆزف گۆبینۆ (1882ـــ 1816)
دیپلۆمات
و
ڕۆژهەڵاتناسی
فەرەنسی
کە
لە
کتێبەکەی
خۆی
بەناوی
«نایەکسانی ڕەگەزی مرۆڤ»،
لەسەر
بنەمای
باڵادەستی
ڕەگەزی ئاریایی دایڕشتووە.
ئەم
بیروبڕوایە دواتر کاریگەری
زۆری
لەسەر
«ئەفسانەی
باڵادەستی
ڕەگەزی نۆردیک» و فەلسەفەی ئەڵمانیای
نازی
دانا
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
گوتار/دیسکۆرس
پێشینەی
ئەم
زاراوە
دەگەڕێتەوە
بۆ
سەدەی 14 زایینی
کە
لە
ڕیشەی discurrere یۆنانی
بە
واتای
بزووتن
بە
دەوروبەردا وەرگیراوە. مانای
گشتی
گوتار بریتییە
لە
گفتوگۆ
و
ئاخاوتن
وەک
لقێکی
زانستی
.
بەڵام
لە
زاراوەدا بریتییە
لە
پێوەندی
نێوان
زمان
و واقیعە کۆمەڵایەتیەکان
یا
پێوەندی
پەیڤ
و کارلێکە فیکری و کۆمەڵایەتیەکان
کە
ئەویش کۆی چالاکییەکانی
مرۆڤ
لە
بواری
سیاسی
و
کۆمەڵایەتی
و
زانستی
و
هونەری
لەخۆ دەگرێت. گوتار،
دیاردە
یان
پرۆسەیەکی کۆمەڵایەتییە
کە
خاوەنی
بنیچە
و زەمینەیەکی کۆمەڵەکییە. دەربڕینی بیروبۆچوون و
پەیڤ
و
ڕستە
و
گوزارە
و ماناکانیان،
پێوەندی
بەوە
هەیە
کە
ئەم
دەربڕینە،
چۆن
و
لە
لایەن
چ کەسێک و
لە
چ ساتەوەختێکدا و بەدژ
یان
بە
قازانجی چ کەسێک دەبێت.
ئەم
زاراوە
لە
لایەن
ئانتۆنی گرامشی (1937ـــ 1891)،
بە
تەرزێکی
لاوەکی
و میشل فۆکۆ (1984-1926)،
بە
شێوازێکی
ئاشکرا
بەکار
براوە.
هەڵبەت
فۆکۆ
یەکەم
کەس
نییە
کە
بەستێنی گوتار
ڕاکێش
دەکاتە هەناوی کۆمەڵگەوە
بەڵکوو
ئەو
هەنگاو
دەنێتە جێپێی کەسانێکی
وەک
مارتین
هەیدگێر و ئیمیل بنونیست.
بە
بۆچوونی فۆکۆ، گوتار بریتییە
لە
جیاوازی
نێوان
ئەو
شتەی
کە
دەکرێ
لە
سەردەمێکی دیاریکراو (بەپێی
ڕێسا
و لۆژیک)
بە
هەقیقەت
بگوترێ و
ئەو
شتەی
کە
لە
واقیعدا دەگوترێ. فۆکۆ گوتارەکان بەپێی ڕێژەی پێوەندییان
بە
دەسەڵاتەوە
پێناسە
دەکات.
لەم
ڕوانگەوە گوتار، دەربڕینی ئایدیالیستی
وەهم
و گومانەکان
نییە
بەڵکوو
لە
بەستێنێکی ماتریالیستیدا بەشێک
لە
پێکهاتەی
دەسەڵات
لە
ئەژمار
دێت
. گرینگی گوتار
لە
دەرخستنی گەمەی دەسەڵاتدایە
لە
پێگە
دیاریکراوەکانیدا.
کەواتە
بۆ
دەرک
پێکردن
بە
مێژووی گوتارەکان
دەبێ
خودی
گوتارەکان
موتاڵا
بکرێت
تاکوو
بەم
بۆنەوە
پەردە
لەسەریان هەڵماڵدرێت. فۆکۆ پێیوایە
کە
گوتار پێکهاتێکە
لە
چەند
هێمایەک
بەڵام
کاریگەرییەکەی
لەم
هێمایانە زیاترە.
ئەم
تایبەتمەندییە ناهێڵێت گوتار دابەزێنێتە ئاستێکی ساکاری
زمان
و
پەیڤ
و
ئاخاوتن
. گوتار ڕۆشنکەرەوەی تایبەتمەندیی
مێژوویی
ئەو
شتانەیە
کە
گوتراوە و
ئەو
شتانەش
کە
هێشتا
نەگوتراوە. گوتار کۆمەڵێک گوزارەیە
کە
لە
قۆناغێکی
مێژوویی
تایبەتدا
بەرجەستە
دەبێت و
لە
سەر
زۆربەی بەستێنە
سیاسی
و
کۆمەڵایەتی
و
ئابووری
و فیکرییەکان
لەنگەر
دەگرێت.
بە
باوەڕی
فۆکۆ گوتار، کۆمەڵێک کردەوەیە
کە
بە
شێوەیەکی سیستماتیک بابەتگەلێک دەوروژێنێ
کە
خۆبەخۆ
باس
و لێوەکۆڵین
بەرهەم
دێنێت.
بە
تێپەڕبوونی
زەمەن
، گوتارەکانیش
تووشی
گۆڕان
دەبن.
وەک
چۆن
شێوازی
بیرکردنەوە
و
باسکردن
لە
بابەت
چەمک
گەلێکی
وەک
ئازادی
و
ئاسایش
و مۆدێرنیتە
تووشی
گۆڕان
هاتوون
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
دەوڵەتی خۆشگوزەران
سیستەمێکی
سیاسی
کە
دەوڵەت
خۆی
بە
بەرپرسی
پشتگیری و پێشکەوتنی ئاسایشی
کۆمەڵایەتی
و خۆشگوزەرانی شارۆمەندانی وەڵاتەکەی دەزانێ.
ئەم
دەوڵەتە ئەبێ
پێداویستی
خزمەتگوزاریی دەرمانی و بیمەی
نەخۆشی
و
بێکاری
و خانەنشینی و
یارمەتی
ماڵ
و
خێزان
،
هەر
لە
منداڵییەوە
تا
سەری
پیری
بۆ
هەمووان
دابین
بکات. بیمەی
کۆمەڵایەتی
لە
ساڵی1880
لە
ئەڵمانیا و 1914
لە
بەریتانیا ڕەواجی
پەیدا
کرد
بەڵام
وەک
بەرنامەیەکی گونجاو،
هەروەها
زاراوەی «
دەوڵەتی
خۆشگوزەرانی» ،
یەکەم
جار
لەلایەن
حیزبی
کرێکاری
بەریتانیا
لە
50-1945،
هاتە
ئاراوە.
ڕەخنەگرانی
دەوڵەتی
خۆشگوزەرانی،
لەسەر
ئەم
خاڵە
پێدادەگرن
کە
خەڵکانی
بەهرەدار
لەم
جۆرە دەوڵەتەدا
لەش
قورس
دەبن و هەوڵی ئیشوکار نادەن. بەگشتی بزاڤی سۆسیال دیموکراسی*
لە
ئەورووپا دەوڕێکی کاریگەری
بووە
لە
پێشخستنی بیرۆکەی
ئەم
جۆرە دەوڵەتانەدا. سەرکەوتوترین نموونەی
ئەم
سیستەمە
لە
لایەن
حیزبی سۆشیالیستی سوید دامەزراوە
کە
دەگەڕێتەوە
بۆ
دوای شەڕی جیهانی
دووهەم
.