لە گوتاری کۆمۆنیستەکان، شێوازێکە بۆ خاوێن هێشتنەوەی حیزبی کۆمۆنیست لە هەر چەشنە ڕەگەزێکی گەندەڵ یان گومانلێکراو یان بژارکردن و پاکردنەوەی حیزبێک لە ئەندامی ناپاک. بنەمای پاڵاوتنی حیزبی دەگەڕێتەوە بۆ لێپرسینەوە لە کردار و مەرامی سیاسی ئەندامانی حیزب کە یەکەم جار لە کۆنگرەی دەهەمی حیزبی کۆمۆنیست لە ساڵی 1921 بە تایبەت لەسەردەمی «ستالین» هاتە کایەوە. لەم قۆناخەدا پاڵاوتن بەشێوەی تیرۆری پۆلیسی بە ئەنجام ئەگەیشت و ڕادەیەکی زۆر لە ڕێبەران و کادیری پایەبەرزی حیزب تیاچوون و بە ملوێنان کەسیش ڕەوانەی تاراوگە کران بۆ کاری زۆرەملی. دوای نەمانی ستالین، شێوازی پاڵاوتنە خوێناوییەکانی چین و سۆڤیەت و وەڵاتانی ئەورووپای ڕۆژهەڵات کۆتایی پێهات و بەجێی ئەم ئاکارە، ڕەوشتی نەرم دیکە وەکوو دەرکردن لە حیزب و کاروباری دەوڵەتی پیادە کرا.

تەعبیڕێکی مودێرنە لە دابێژان یا لابردنی پلانمەند یا بەئەنقەستی ئەندامانی گرووپێکی ئەتنیکی لە وەڵاتەکەی خۆیان کە بەشێوەی نامرۆڤانە و زۆرەملی، ڕوودەدات. لە باری تیۆرییەوە، ئەکرێ بڵێین لەگەڵ جینۆساید*یان کوشتاری بە کۆمەڵ کە بە ئامانجی فەوتاندنی بەئەنقەستی نەتەوەیەک ڕوودەدات جیاوازە بەڵام لە واقیعدا ناکرێ ئەم دوانە لێک جیا بکرێنەوە. بۆ وێنە پاکسازی و دابێژانی ئەتنیکی لە لایەن سیربەکان و کرۆواتەکان لەنێوان ساڵەکانی (1992 تا 1996). یان دەرکردنی زۆرەملێی کوردی کەرکووک لە لایەن ڕژێمی سەدام حوسێن بۆ شارە عەرەب نشینەکان و هاوردنی عەرەبان بۆ ئەم شارە بەمەبەستی تێکدانی دیمۆگرافی شارەکە. پاڵاوتنی ئەتنیکی، یەکێکە لە شێوازەکانی شەڕی پاش مودێرن کە تێیدا ناتەبایی نێوان دەوڵەتەکان، جێی خۆی دەدا بە دژبەریی نێوان هێزی میلیشیایی و گرووپی ئەتنیکی. بە گوتەی «ڕابێرت کاپلان»، شەڕی پاش مودێرن و پاڵاوتنی ئەتنیکی و جینۆساید، بەرهەمی دیاردەی دەوڵەت ــ نەتەوە دۆڕاوەکانی دوای شەڕی ساردە. ئەو دەوڵەت ـــ نەتەوانەی کە بە چاوی خۆیان لاوازبوونی حکوومەتی ناوەندی و بە هەرێمکردنی عەشیرەیی ناوچەکان و پەیابوونی لە ڕادەبەدەری نەخۆشی و پەرەسەندنی شەڕیان دیوە.

لە ناوی دۆن کیشۆت، پاڵەوانی داستانی میگڵ سێرڤانتس (1616-1574) ڕۆمان نووسی ئسپانیایی وەرگیراوە کە بە واتای کەسێکی ئایدیال و گێل و بەسەزمان و دوور لە واقیعە کە هەمیشە شکست بخوات.

ئەم زاراوە لە لایەن ڕۆزڤێڵت (1882ــ 1945) سەرکۆماری ئەمریکا بە مەبەستی بەکارهێنانی زەبر و زەنگ بۆ مەسەلە ناوخۆیی و دەرەکییەکان بەکار براوە. دەڵێن لە کاتی خۆیدا گوتوویە: «هەرکاتێک گۆپاڵێکی گەورەت بە دەستەوە بوو، ئینجا بە هێمنی و لەسەر خۆ گفتوگۆ بکە».