تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 2
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
یەکیەتی عەرەب/کۆمکاری عەرەب
ئەم
یەکیەتییە
لە
پاش
هەوڵودەوڵی
بێ
بڕانەوەی وەڵاتانی عەرەبی
بۆ
دامەزرانی کۆمەڵەیەک پێکهات.
لەم
سەروبەندەدا ڕێککەوتنێک
لە
لایەن
میسر
و عێراق و لوبنان و سوریا و...
مۆر
کرا
. کۆمیتەی ئاسانکاری
یەکیەتی
پان
عەرەب،
لە
کۆنگرەی ئەسکەندەریە (14ی فێوریەی 1945)
بە
مەبەستی واژۆ کردنی ڕێسانامەیەک
بۆ
ئەم
یەکیەتییە،
پێشنیاری
دانیشتنێکی
کرد
. بڕیارنامەی وەڵاتانی عەرەب
لە
22ی مارسی 1945
لە
لایەن
نوێنەرانی
میسر
و عێراق و لوبنان و سەعودی و سوریا و ئەردەن و نوێنەرێک
لە
فەلەستین و یەمەن
ئیمزا
کرا
.
ئامانجی دروسبوونی
ئەم
ڕێکخراوە، پێکهاتنی یەکیەتییەک
لە
دەوڵەتانی سەربەخۆی عەرەب
بوو
بە
مەبەستی
بەهێز
کردنی
پێوەندی
عەرەبان و
گەیشتن
بە
ئاواتەکانیان لەپێناو یەکگرتووییەکی بەپێز. لیبی
لە
ساڵی 1953، مەراکیش و تونێس
لە
1958،
سودان
و کوەیت
لە
1961، جەزاییر
لە
1962،
یەمەنی
باشووری
لە
1967چوونە
ناو
ئەم
یەکیەتییەوە.
یەکیەتی
عەرەب بریتییە
لە
9 کۆمیتەی
سیاسی
،
ئابووری
،
کۆمەڵایەتی
، کەلتووری،
سەربازی
و
یاسایی
و… نووسینگەی
یەکیەتی
لە
قاهیرەیە و سکرتێر
بۆ
ماوەی
پێنج
ساڵ
هەڵدەبژێردرێت.
دەوڵەتی
لیبی
لە
مانگی
مەی
2003
لەم
ڕێکخراوە جیابۆوە.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
پان عەرەبیزم
زۆربەی سەرچاوەکان،
دوو
زاراوەی
پان
عەرەبیزم و
پان
ئیسلامیزم،
بە
یەک
دەروو
(
مدخل
)
لە
ئەژماردێنن و نزیکایەتی میژوویی و مەفهوومی
ئەم
دووانە
بەرجەستە
دەکەنەوە.
بۆیە
ئاخێزگەی
پان
عەرەبیزمیش،
هەر
دەگەڕێتەوە
بۆ
ڕاپەڕینی عەرەبان
لە
هەمبەر
حکوومەتی تورکانی عوسمانی
پێش
شەڕی جیهانی
یەکەم
(1914) .
دەزگەی هەواڵگری بەریتانیا،
بە
سەرپەرشتی
تۆمس ئیدوارد لۆرێنس (1935-1888)،
بەڵێنی
دا
بە
عەرەبان
کە
وەڵاتێکی
مەزنی
عەرەبی،
هەر
لە
کەنداوی فارسەوە
تا
جۆگەی سوئێز، دابمەزرێنێ.
ئەم
ڕاپەڕینە
سەرەتا
لە
حیجازەوە
دەستی
پێکرد
ئینجا
ڕووی
کردە
دیمەشق
لە
سووریا
و
ڕۆژی
3ی ئۆکتۆبەری 1918
دەستی
تورکان
لە
حکوومەتکردن
لەم
شارە
، کورتبۆوە.
لە
لایەکی دیکەەوە بەهۆی دەسبەسەراگرتنی فەرەنسە و بەریتانیا
بە
سەر
چەند
ناوچەی عەرەبی
وەکوو
(لوبنان، ئەردەن،
سووریا
، فەلەستین و عێراق) ڕاپەڕینی
پان
عەرەبی
لە
کەشێکی دیکەدا
ڕووی
خەباتەکەی
کردە
ئەو
دوو
وەڵاتە.
بۆیە
کەسانێکی
وەکوو
ئەمین
ئەلحەسەنی (
موفتی
ئۆرشەلیم)، شوکری قووەتلی، جەمیل مەردەم، ڕەشید
عالی
گێڵانی، میشل ئەفلەق و سەلاحەدین بەیتار، بوونە ڕێبەرانی
قۆناخ
بە
قۆناخی بزووتنەوەی
پان
عەرەبیزم. (بڕوانە
بەعس
)
زاراوەی
پان
عەرەبیزم،
یەکەم
جار
لە
لایەن
جەمال عەبدول ناسر ڕێبەری ناسیۆنالیستەکانی
میسر
لە
ساڵەکانی 1950
بەکار
هێنرا. ناسر،
زۆری
هەوڵداوە
کە
پان
عەرەبیزم بکاتە بەرەیەکی
دژ
بە
ئێرانی
و
بەم
بۆنەوە یەکێک
لەو
پڕۆژانەی
کە
ویستوویە ئەنجامی بدات، گۆڕینی
ناوی
«کەنداوی
فارس
»
بووە
بە
«کەنداوی عەرەبی» .
ئەفلەق و
بین
لادەن
و سەدام
حوسێن
،
لە
جوملەی
ئەو
عەرەبە شوڤینیانە
بوون
کە
لە
ئیسلام
کەڵکیان وەرگرتووە
بۆ
زیندووکردنەوەی عەرەبییەت. نژادپەرستی عەرەبی، لەسەردەمی سەدام
حوسێن
بەوپەڕی
شەرمەزاری
و بێویژدانی
خۆی
دەگا
و
ئەم
سیاسەتە چەپەڵە، بەنیسبەت
گەلی
کورد
بە
دڕندانەترین
ڕووکار
خۆی
پێشان
دەدات.
بۆ
وێنە
لە
ساڵی 1970
هەزاران
کورد
بەرەو
ئێران
دەردەکات
کە
زۆرینەیان
تا
ئیستەش نەگەڕاونەوە و
هەر
لە
ئێران
دەژین.
بە
عەرەبکردنی
شاری
کەرکووک
و کارەساتەکانی ئەنفال*و هەڵەبجەش
دوو
نموونەی دیکەن
لە
کردەوە
نامرۆڤانەکانی سەدام
وەکوو
ئەنجامی
پان
عەرەبیزم.