تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



کۆنفرانسی دومبارتون ئۆکس
لە 21/8/1944 لە کۆشکی دومبارتون ئۆکس لە شاری واشنتۆن گرێدرا. لەم کۆنفرانسەدا نوێنەرانی وەڵاتانی ئەمریکا، بریتانیا، سۆڤیەت و چین بەشدار بوون و لە بابەت دامەزراندنی ڕێکخراوەی نەتەوە یەکگرتووەکان پێکەوە گفتوگۆیان کرد. کۆنفرانسەکە تا 17/10/1944 دەوامەی بوو تا ڕیزی پێشنیازەکان بڵاو کرایەوە. لە ڕاستیدا ئەم پێشنیازانەش، بوو بە گەڵاڵەیەک بۆ جاڕنامەی نەتەوە یەکگرتووەکان. هەر لەم کۆنفرانسەدا داوا کرا بۆ پیادەکردنی ئاشتی لە جیهاندا ئەنجومەنێک بە ناوی ئەنجومەنی ئاسایش پێکبێت تا پێش بە ئەگەریی ڕوودانی هەر جەنگێک بگرێت. جگە لەوەش بڕیار درا پێنج وەڵاتی گەورەی ئەمریکا، بریتانیا، سۆڤیەت، چین و فرەنسا ئەندامی هەمیشەیی ئەنجومەنی ئاسایش بن و هەوڵی چارەسەرکردنی گرفتەکان و دابینکردنی ئاشتی جیهانی بدەن.
باسکردنی کێشەی دەنگدانی ئەندامان لە ئەنجومەنی ئاسایش تا ساڵێک بە هەڵپەسێراوی مایەوە تا سەرەنجام لە کۆنفرانسی یاڵتا بە بەشداری ئەمریکا، بریتانیا و سۆڤیەت، بڕیار درا مافی ڤیتۆ بۆ پێنج وەڵاتی گەورە بمێنێتەوە.