تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 1
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
بەعس
مانای وشەکە «هەستانەوە»یە،
بەڵام
لە
زاراوەدا
ناوی
جووڵانەوەیەکی عەرەبی و حیزبێکە
کە
تێدەکۆشێ لێکۆڵینەوەی
کۆمەڵایەتی
مارکسیستی
لەگەڵ
ناسیۆنالیزمی
عەرەب
موتوربە
بکات. ناسیۆنالیزمی
عەرەب
، خەونی بەدیهێنانی کیانێکی یەکپارچەی عەرەبی دەبینێ
کە
هەر
لە
مەراکیش
تا
کەنداوی
فارس
دەگرێتەوە.
بەعس
بە
شوێن
تەعبیری
ئەم
خەوە
بوو
،
لەم
ڕێبازەشدا
بۆ
ئیسلام
وەکوو
دەسپێکێک
بۆ
گەیشتن
بە
ناسیۆنالیزم
دەیڕوانی.
ئەم
جووڵانەوە
لە
1944
لە
دیمەشق
بە
شێوەیەکی
نهێنی
بە
ناوی
یەکیەتی
خوێندکاران و ڕۆشنبیرانی
لاو
بە
ڕێبەرایەتی «میشل ئەفلەق» و «سەلاح بەیتار»
بە
ئامانجی کورتکردنەوەی
دەستی
فەرەنسە
لە
سووریا
دامەزرا.
پاش
سەربەخۆیی
سووریا
، حیزبەکە
ئاشکرا
بوو
ئینجا
بەرنامەیەکی نەرمڕەوی سەرزەمینی ڕاگەیاند و
لەگەڵ
دەسەڵاتی
سیاسی
و
ئابووری
بازرگان
و موڵکدارە گەورەکانی دیمەشق و حەڵەب
کەوتە
ململانێ
و خەباتەوە.
لە
ساڵی 1953 حیزبی
بەعس
و حیزبی سۆشیالیستی
سووریا
(
حزب
الاشتراکیە)
بە
ڕێبەرایەتی «ئەکرەم حورانی» یەکیان
گرت
و
ئەم
دووانە
پێکەوە
«حیزبی سۆشیالیستی بەعسی عەرەبی»یان دامەزراند.
ئەم
حیزبە
سەرەتا
لە
ڕێبازی
پان
ـــ عەرەبیزمی
توندڕەوی
ڕێبەرانی شۆڕشی 1952
میسر
بە
جیددی پشگیری
کرد
و یەکێک
لە
هۆکارەکانی یەکگرتنی
سووریا
و
میسر
لەژێر
ناوی
«
کۆماری
یەکگرتووی
عەرەب
»
بوو
کە
لەگەڵ
حکوومەتی «عەبدولکەریم
قاسم
»
لە
عێراقیش کێشمەکێشی
سەخت
و خوێناوییان
بوو
.
پاش
هەڵوەشانەوەی
تەواوی
حیزبەکان
لە
کۆماری
یەکگرتووی
عەرەب
، حیزبی
بەعس
بە
تایبەت
لقی ئەکرەم حورانی،
کەوتە
دژایەتیکردن
لەگەڵ
ناسر و دوای نەمانی
کۆماری
یەکگرتووی
عەرەب
لە1961
هێدی
هێدی
، دەسەڵاتی
لە
سووریا
بەدەستەوە
گرت
و ساڵی 1963
بوو
بە
حیزبی دەسەڵاتداری
ئەم
وەڵاتە.
بەڵام
لەبەر
ئەوەیکە دەسەڵاتی
سیاسی
بە
دەست
لقی چەکداری
بوو
،
لە
ساڵی 1970 بەملاوە حیزب گرنگایەتی
خۆی
لە
دەست
دا
.
ئەم
حیزبە
پاش
ڕووخانی حکوومەتی
قاسم
لە
عێراقیش، دەسەڵاتی
بە
دەستەوە
گرت
بەڵام
جێگرەکەی «عەبدوسەلام
عارف
»،
هەمووی
پێچانەوە
.
پاش
مردنی
عارف
دووبارە
لە
ساڵی 1965 سەریان هەڵداوە و دەستیان گەیشتەوە
بە
حکوومەت.
لە
واقیعدا گرووپێکی
سەربازی
لە
بری
ئەم
حیزبە حکوومەتی
بە
دەستەوە
بووە
.
حیزبی
بەعس
ساڵی 1964
لە
سووریا
،
هەندێ
دامودەزگە و کارخانەی
بە
نەتەوەیی ڕاگەیاند و
لەگەڵ
ئێخوانولموسلمین*
کەوتە
ململانێوە.
ئەم
حیزبە
لە
ئەردەن و لوبنانیش لقی کردۆتەوە. حیزبی
بەعس
لە
عێراق،
دەرحەق
بە
گەلی
ئەو
وەڵاتە و
بە
تایبەت
گەلی
کورد
کردەوەی نامرۆڤانەی
زۆری
لە
خۆی
نواند.
لە
ساڵی 1987، هێزەکانی
بەعس
بۆ
یەکەم
جار
لە
ئاستێکی بەربڵاودا چەکی کیمیاوییان
لە
شار
و دێهاتە کوردنشینەکان بەکارهێنا و
هەزاران
کەس
تیاچوون
.
پاش
ساڵێکی
دیکە
ئۆپەراسیۆنی ئەنفال* و تیابردنی کوردەکان
بە
ئەنجام
گەیشت
کە
لە
ئاکامدا زیاتر
لە
200
هەزار
کەس
کوژران
و 4000 گوندیش
وێران
کرا
.
لە
ئاگۆستی 1990 سەدام هێرشی
کردە
سەر
خاکی
کوەیت و
ئەم
وەڵاتەی
داگیر
کرد
. دوای ساڵێک هێزەکانی هاوپەیمانان،
لە
ئاسمان
و زەوییەوە هێرشێکی چڕوپڕیان
کردە
سەر
عێراق و زەبڕێکی کاریگەریان گەیاندە هێزی
سەربازی
ئەم
وەڵاتە.
سەرەنجام
ساڵی 2003 هێرشی هاوپەیمانان
بۆ
سەر
خاکی
عێراق
بووە
هۆی
ڕووخانی ڕژێمی
بەعس
و
پاش
3
ساڵ
بە
لە
سێدارەدانی سەدام
حوسێن
، حیزبی
بەعس
پەکی
کەوت
.
بەڵام
وا
دەرئەکەوێت
پاش
چەند
ساڵێک، پاشماوەکانی
ئەم
حیزبە
هەر
بە
شێوەی
نهێنی
هەڵسوکەوت بکەن
بە
چەشنێک
کە
بۆ
داهاتووی
ئەم
وەڵاتە
مەترسی
دروست
بکەن.