وشەدان

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دهان بین

[ص. فا ]

(دەهان بین - dehan bin)

دەمبین، ثەوەی بروانیته دەوی کەسیکی دی، ئەوەی با وەر به قسەی هەر کەسیک بکاو بکەویته ژیر کاریگەری قسەی ئەم و ئەو.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

باریک بین

[ص - فا ]

(باریک بین - barîk bîn)

ورد، زیرەک، بەکنوکۆ، وردبین.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بین

[ا. ع ]

(بەین - beyn)

نێوان، ناو ەند.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بین

[ص. ع ]

(بەی¬ین – beyyin)

ئاشکرا، دیار، کفش.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

جهان بین

[ص. فا ]

(جەهان بین - cehanbîn)

چاو، چاوی باتین، فەرزەن، جیهانگەڕ، سەیاح.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

حقیقت بین

[ص. فا ]

(هەغیغەت بین - hexîxet bîn)

واقیع بین، هەقیقەت بین، راستی بین، کەتواربین.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

خرده بین

[ص.فا ]

(خوردەبین - xurdebîn)

وردبین، زیرەک، تیژسەرنج، عەیبگر، بەئیعتراز.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

خویش بین

[ص.فا ]

(خیش بین - xîş bîn)

خۆپەسن، لە خۆ رازی، مەغرور، لە خۆبایی، فڕناخ.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

خویشتن بین

[ص.فا ]

(خیشتەن بین - xîşten bîn)

خۆپەسەن، مەغرور، لە خۆ رازی، فرناخ.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

ذره بین

[ا ]

(زه ڕه بین - zerebin)

زه ڕه بین، مێکروسکۆپ.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

راست بین

[ص. فا ]

(راست بین - înb rast)

هه قیقه ت بین، راستی بین.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

روشن بین

[ص. فا ]

(ره وشه ن بین - rewşenbîn)

دانا، زانا، هوشیار، بینا.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

طاس بین

[ص.فا ]

(تاسبین ـ tasbîn)

فاڵگره وه به تاس.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

طالع بین

[ص.فا.ع ]

(تالیء بین ـ tali’bîn)

به خت گره وه، فاڵگره وه ،فاڵچی.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

عبرت بین

[ص.فا ]

(ئیبره ت بین - ibrat bîn)

په ند گیر، که سێک به دتنی شتێ عیبره ت وه ر بگرێ.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

عیب بین

[ص.فا ]

(ئەیب بین - eyb bȋn)

کەسێک عەیبی خەڵکی ببینێ و له قاوی بدات.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

غلط بین

[ص. فا ]

(غەلەت بین - xelet bîn)

هەڵەبین، ئەوەی لە دیتندا بە هەڵە بچێ.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

غیب بین

[ص. فا ]

(غەیب بین - xeyb bîn)

غەیببین، ئەوەی غەیب بدینێ.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

فراخ بین

[ص. فا ]

(فەراخ بین - ferax bîn)

سینگ فراوان، فراوان بین.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

نازک بین

[ص. فا ]

(نازوک بین - nazuk bîn)

وردبین.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

آب بینی

[ا ]

(ئابی بینی - abi bînî)

ئاوی کەپو، چڵم، ئاوەو لوتێ.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

باریک بینی

[ا.مص ]

(باریک بینی - barîk bînî)

دیقەت، وردی، هۆشیاری، زیرەکی، وردبینی.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بینا

[ص - فا ]

(بینا - bîna)

بینەر، کەسێک که هەردوو چاوی ساغ بێ، پیچەوانەی کوێر.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بینائی

[ا. مص ]

(بینایی - bînayî)

بینایی، دیتن، بەسیرەت.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بینات

[ا. ع ]

(بەیینات - beyyinat)

ئاشکرایان، بەڵگه، دەلیل.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بیناس

[ا ]

(بیناس - bînas)

دەریچه، دەلاقه، پەنجەرەی ماڵ.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بینش

[ا. مص ]

(بینش - bîniş)

دیتن.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بیننده

[ا. فا ]

(بینەنده - binende)

بینەر.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بینه

[ا. ع ]

(بەیینه - beyyine)

بەڵگەی ئاشکرا، بورهان.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بینه

[ا.ع ]

(بەیینه - beyyine)

دەلیل و بەڵگه، بەڵگەی ئاشکرا.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بینوا

[ص ]

(بی نەڤا - bîneva)

بێ نەوا، هەژار، دەستکورت، بێ توانا، بەدبەخت، کەساس، داماو.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بینونت

[ا. مص. ع ]

(بەینوونەت - beynûnet)

جیابوونەوه، جیایی.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بینی

[ا ]

(بینی - bînî)

کەپوو، لووت، دفن.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

ذره بینی

[ص. ن ]

(زه ڕه بینی - zerebini)

گیانله به رانی وردی ئه وتۆ که به زه ڕه بین نه بێ نه بینرێن، هه رشتێ که ورد بێ و بێ زه ڕه بین نه بینرێ.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

راست بینی

[ا. مص ]

(راست بینی - înîrastb)

هه قیقه ت بینی، راستی بینی.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

روشن بینی

[ا. مص ]

(ره وشه ن بینی - rewşen bînî)

بینایی، زانایی، رۆشنبیریی.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

پیش بینی

[ا. مص ]

(پیش بینی - pîşbînî)

پێشبینی، لێزانی.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

ژرف بینی

[ا. مص ]

(ژه رف بینی - jerfbînî)

قووڵبینی، قووڵبونه وه له شت.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

انگبینە

[ص - ن ]

(ئەنگوبینە - engubîne)

حەلوایەک کە بە هەنگوین دروست بکرێ.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

رخبینه

[ا ]

(روخبینه - ruxbîne)

سه مغی سنۆبه ر.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

سربینه

[ا. مر ]

(سه ربینه - serbîne)

ساردی حه مام.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

سکبینه

[ا ]

(سه کبینه - sekbîne)

ڕووه کێکه.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

شبینه

[ص.ن ]

(شەبینه - ebîneş)

شەوانه، خواردنی شه ومەنه، بەیات.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

غبینه

[ا.ع ]

(غەبینه - xebȋne)

فێڵ، زەرەرو زیان و هەڵخەتاوی کڕین دا.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

لبینا

[ا ]

(لەبینا - lebîna)

ناوی نەوایەکی کۆنی مۆسیقایە.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

نابینا

[ص ]

(نابینا - nabîna)

نابینا، کوێر، کەسێک کە چاوی نەبینێ.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

نوش لبینا

[ا. مر ]

(نووش لەبینا - nûş lebîna)

ناوی نەوایەکی مۆسیقایی کۆنە.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

پرتوبینی

[ا. مص ]

(پەرتەوبینی - pertewbînî)

تەماشاکردنی ئەندامێن ناوەوەی مرۆڤ له رێگەی ئەشیعەوه.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

چوبینە

[ا ]

(چوبینە - çûbîne)

جۆرە مەلێکە بە قەد مریشكێ و دەنووکی درێژە، کاروانە.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

کابینه

[ا. فر ]

(کابینه – kabîne)

نووسینگه، ژووری کارکردن، کابینەی وەزارەت، دەستەی وەزیران.

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان