بەرگی دووهەم : ئاخۆ نهێنی ئەو پیتانەی سەر ئەم کاتژمێرە لە چیدا بێت؟
نیشاندانی وەڵام
وەڵام
ئەم جۆرە کاتژمێرانە لە خوێندنگا و شوێنە زانستییەکاندا هەڵدەواسرێن تا سەرنجی خوێندکار ڕابکێشێت و هەوڵی دۆزینەوەی کاتەکانی بدات. گەر بە وردی بڕوانینە پیتەکان ئەوا بۆمان دەردەکەوێت کە لەسەر بنچینەی زانستی کێمێك و چۆنیەتی دابەشبوونی ئەلیکترۆنی توخمەکان Atomic Numberڕیزبەندکراون واتە بە پێی ڕیزبەندییەکەی زانا دیمتری مەندەلیڤ ( 1834 – 1907 ) درووستکراوە. ( H هایدرۆجین = 1 واتە دەبێتە کاژێری 01:00 ) ، هەر ڕێك لە ژێریدا توخمی ئەلەمنیۆم Al نووسراوە کە دەکاتە 13 واتە بە دیجیتاڵ دەبێتە دەمکاتی 13:00 . ( He هیلیۆم = 2 واتە دەبێتە دەمکاتی 02:00 ) ، هەر ڕێك لە ژێریدا توخمی سیلیکۆن Si نووسراوە کە دەکاتە 14 واتە بە دیجیتاڵ دەبێتە دەمکاتی 14:00 . ( Li لیثیۆم = 3 واتە دەبێتە دەمکاتی 03:00 ) ، هەر ڕێك لە ژێریدا توخمی فۆسفۆر P نووسراوە کە دەکاتە 14 واتە بە دیجیتاڵ دەبێتە دەمکاتی 14:00 . ( N نایترۆجین = 7 واتە دەبێتە کاژێری 07:00 ) ، هەر ڕێك لە سەرییەوە توخمی پۆتاسیۆم K نووسراوە کە دەکاتە 17 واتە بە دیجیتاڵ دەبێتە دەمکاتی 17:00 . ( O ئۆکسجین = 8 واتە دەبێتە دەمکاتی 08:00 ) ، هەر ڕێك لە سەرییەوە توخمی کالسیۆم Ca نووسراوە کە دەکاتە 18 واتە بە دیجیتاڵ دەبێتە دەمکاتی 18:00 . ( Na سۆدیۆم = 11 واتە دەبێتە دەمکاتی 11:00 ) ، هەر ڕێك لە ژێریدا توخمی V ڤانادیۆم Vanadium نووسراوە کە دەکاتە 23 و بە دیجیتاڵ دەبێتە دەمکاتی 23:00 . ( Mg واتە ماگنیسیۆم = 12 واتە دەبێتە دەمکاتی 12:00 ) ، هەر ڕێك لە ژێریدا Cr توخمی Chromium نووسراوە کە دەکاتە 24 و بە دیجیتاڵ دەبێتە دەمکاتی 24:00 .
ئەم جۆرە کاتژمێرانە لە خوێندنگا و شوێنە زانستییەکاندا هەڵدەواسرێن تا سەرنجی خوێندکار ڕابکێشێت و هەوڵی دۆزینەوەی کاتەکانی بدات. گەر بە وردی بڕوانینە پیتەکان ئەوا بۆمان دەردەکەوێت کە لەسەر بنچینەی زانستی کێمێك و چۆنیەتی دابەشبوونی ئەلیکترۆنی توخمەکان Atomic Numberڕیزبەندکراون واتە بە پێی ڕیزبەندییەکەی زانا دیمتری مەندەلیڤ ( 1834 – 1907 ) درووستکراوە. ( H هایدرۆجین = 1 واتە دەبێتە کاژێری 01:00 ) ، هەر ڕێك لە ژێریدا توخمی ئەلەمنیۆم Al نووسراوە کە دەکاتە 13 واتە بە دیجیتاڵ دەبێتە دەمکاتی 13:00 . ( He هیلیۆم = 2 واتە دەبێتە دەمکاتی 02:00 ) ، هەر ڕێك لە ژێریدا توخمی سیلیکۆن Si نووسراوە کە دەکاتە 14 واتە بە دیجیتاڵ دەبێتە دەمکاتی 14:00 . ( Li لیثیۆم = 3 واتە دەبێتە دەمکاتی 03:00 ) ، هەر ڕێك لە ژێریدا توخمی فۆسفۆر P نووسراوە کە دەکاتە 14 واتە بە دیجیتاڵ دەبێتە دەمکاتی 14:00 . ( N نایترۆجین = 7 واتە دەبێتە کاژێری 07:00 ) ، هەر ڕێك لە سەرییەوە توخمی پۆتاسیۆم K نووسراوە کە دەکاتە 17 واتە بە دیجیتاڵ دەبێتە دەمکاتی 17:00 . ( O ئۆکسجین = 8 واتە دەبێتە دەمکاتی 08:00 ) ، هەر ڕێك لە سەرییەوە توخمی کالسیۆم Ca نووسراوە کە دەکاتە 18 واتە بە دیجیتاڵ دەبێتە دەمکاتی 18:00 . ( Na سۆدیۆم = 11 واتە دەبێتە دەمکاتی 11:00 ) ، هەر ڕێك لە ژێریدا توخمی V ڤانادیۆم Vanadium نووسراوە کە دەکاتە 23 و بە دیجیتاڵ دەبێتە دەمکاتی 23:00 . ( Mg واتە ماگنیسیۆم = 12 واتە دەبێتە دەمکاتی 12:00 ) ، هەر ڕێك لە ژێریدا Cr توخمی Chromium نووسراوە کە دەکاتە 24 و بە دیجیتاڵ دەبێتە دەمکاتی 24:00 .