یەكسانیی ستوونی و ئاسۆیی. یەكسانیی ئاسۆیی، واتە هەڵسوكەوتی یەكسان و دادپەروەرانە لەگەڵ ئەو كەسانەدا كە دۆخێكی یەكسانیان هەیە، بەپێی پرەنسیپی یەكسانیی ئاسۆیی ئەو كەسانەی كە دۆخێكی یەكسانیان هەیە، بە یەكسانی بەریان دەكەوێت. یەكسانیی ستوونی، واتە هەڵسوكەوتی یەكسانانە لەگەڵ ئەو كەسانەی كە دۆخێكی جیاوازیان هەیە.

تێكەڵاوكردنی ئاسۆیی. سەیری تێكەڵاوكردنی ئاسۆیی و ستوونی بكەن.

لێكدانی ئاسۆیی. سەیری لێكدان بكەن.

سەرمایەی مرۆیی. بوونی زانیاریی تەكنیكی و شارەزاییە لە هێزی كاری وڵاتێكدا كە بۆ وەبەرهێنان لە خوێندنی فەرمی و ڕاهێنانی پیشەیی دەگەڕێتەوە.

تێكەڵاوكردنی ستوونی لە بەرامبەر ئاسۆییدا. پڕۆسەی بەرهەمهێنانی یەكێك لە قۆناخەكانە؛ بۆ نموونە، بەردی ئاسن دەكرێتە شمشی پۆڵا، شمشی پۆڵا دەكرێتە پلێتی پۆڵا (rolled steel sheets) و پلێتی پۆڵاش دەكرێتە بەشەكانی ئوتۆمبیل. تێكەڵاوكردنی ستوونی واتە تێكەڵاوكردنی دوو یان زیاتر لە دوو قۆناخی جیاوازیی ئەم پڕۆسەیە (بۆ نموونە، بەردی ئاسن و شمشی پۆڵ) لە ناو تاكە كۆمپانیایەكدا. تێكەڵاوكردنی ئاسۆیی، واتە تێكەڵاوكردنی یەكە جیاوازەكانی كاركردن لە ناو هەمان قۆناخی بەرهەمهێنان لە تاكە كۆمپانیایەكدا.

پوختەی بەرهەمداریی سەرمایە. سەیری ڕێژەی بەرهەمی (دەسكەوتی) سەرمایە بكەن.

ڕێژەی دەسكەوت (یان دەسكەوتی) سەرمایە. بەر و دەسكەوتی وەبەرهێنانێك یان هیی شمەكێكی سەرمایە. كەواتە، ئەگەر تێچوونی وەبەرهێنانێك 100 دۆلار بێ و دەسكەوتەكەی لە ساڵدا 12 دۆلارە بێت، ئەوا ڕێژەی دەسكەوتی ساڵانەی 12%یە.

سەرمایەی کۆمەڵایەتی

سەرمایەی ڕاسەری كۆمەڵایەتی. ئەو وەبەرهێنانە پێویستانەیە كە پەرەپێدانی ئابوورییان پێوە بەستراوەتەوە، بە تایبەتی وەبەرهێنان لە ئاو و ئاوەڕۆ، گواستنەوە و پێوەندییەكان كە هێندێک جار پێیان دەڵێن ژێرخان (infrstructure).

سەرجەم تێچوون. ئاماژەیە بە تێچوون و سەرجەم.

بەرهەمداریی سەرجەم سەرچاوەكان. پێنوێنێكی بەرهەمدارییە كە سەرجەم ئاوتپووتی (بەرهەمی) هەر یەكەیەكی سەرجەم ئینپووت (سەرچاوە) هەژمار دەكات. سەری كەرتی پێنوێنەكە دەبێتە کۆ بەرهەمی ناوخۆ (واتە GDP)، بەڵام ژێر كەرتەكە دەبێتە نێونجی هەڵسەنگێنراوی (هەژماركراوی) ئینپووتەكانی سەرمایە، كرێكار و سەرچاوە سروشتییەكان. گەشەی بەرهەمداریی سەرجەم سەرچاوەکان (فاكتۆرەكان)، زۆر جار وەك پێنوێنێكی ڕێژەی پێشكەوتنی تەكنەلۆجیا لەبەرچاو دەگیرێت.

سەرجەم بەرهەم (یان ئاوتپووت). سەرجەم بڕی شمەكی بەرهەمهێنراوە كە بە یەكەی فیزیكی وەك بووشڵ بۆ گەنم، تۆن بۆ پۆڵا، یان ژمارە بۆ سەرتاشین هەژمار دەكرێت.

سەرجەم دەسهات (TR). یەكسانە بە نرخ جارانی بڕ، یان سەرجەم بڕی فرۆشراوە.

كەڵك (هەورەها كەڵكی گشتی). سەرجەم ڕەزامەندییە (کەڵکە) كە لە بەكاربردنی شمەك و خزمەتگوزارییەوە بە دەست دەکەوێت. پێچەوانەی كەڵكی سنوورەكییە (marginal utility) كە بریتییە لە یەك یەكەی زیاتری كەڵك بە هۆی بەكاربردنی یەك یەكەی زیاتری شمەكەوە.

helketinî, rêketinî

aselat : avekiyek firînî bêreng

asetal dehid : ave-kiyek bêhn xweş firin bêreng

berdan, azakirin

werarî ji binî bo serî.

lagîriyî.