وشەدان

سەرچاوە: سەلاحەدین

pro

[n., adv., adj., prep.]

piştgir, hizra piştgir, pîşeker. - THE "'S AND CONS : erê û nerê.

سەرچاوە: سەلاحەدین

pro bate

[vt.]

rasipardî çespan kirin.

سەرچاوە: سەلاحەدین

pro bono publlco

bo berjewendiya giştî.

سەرچاوە: سەلاحەدین

pro forma

[adj.]

wêneyî, şiklî, bo şiklî.

سەرچاوە: سەلاحەدین

pro patria

bo welatî, bo niştimanî.

سەرچاوە: سەلاحەدین

pro rata

bi rêjeyî.

سەرچاوە: سەلاحەدین

pro-

[pref.]

pêşgir e ko berî ye, alîgir e, şûn e, araste ye, derketî ye, berd êl e, piştgir e. - CATHEDRAL : dêra şûna katedralê, katedrala demdar.

سەرچاوە: سەلاحەدین

pro-choice

[adj.]

piştgiriya jiberbirinê.

سەرچاوە: سەلاحەدین

pro-choicer

[n.]

piştgirê mafê jiberbiri¬nê.

سەرچاوە: سەلاحەدین

pro-chronism

[n.]

dîroka bûyerê.

سەرچاوە: سەلاحەدین

pro~~re

[.vt., i.]

dabîn kirin, peyda kirin, bi dest keft in (kereseyek. .. ).

سەرچاوە: سەلاحەدین

qulo pro quo

[n.]

berdêl, beramber.

سەرچاوە: فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس

(NIPA) National income and product accounts

حیسابی داهاتی نیشتمانی و بەرهەم (NIPA). بریتییە لە زنجیرەیەك حیساب كە خەرجی، داهات و بەرهەمی سەرلەبەری وڵات بۆ ماوەی چارەكە ساڵێك یان ساڵێك هەژمار دەكات.

سەرچاوە: فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)

Asiatic Mode of Production

شێوازی بەرهەمهێنانی ئاسیایی

سەرچاوە: فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس

Average product

نێونجی بەرهەم. بریتییە لە سەرجەم بەرهەم یان ئاوتپووت كە بەسەر بڕی سەرچاوەیەكدا دابەش دەكرێت. بۆ نموونە، نێونجی بەرهەمی كرێكار بریتییە لە سەرجەم بەرهەم دابەشی سەر بڕی سەرچاوەی كرێكار و ئەمەش بۆ سەرچاوەكانی تر ڕاستە.

سەرچاوە: فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)

Dictatorship of proletariat

دیکتاتۆری پرۆلتاریا

سەرچاوە: فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس

Differentiated products

بەرهەمی لێكچووی جیاواز. ئەو بەرهەمانەیە كە ڕكەبەر و شوێنگرەوەی نزیكی یەكترن، بەڵام لە یەك ناچن. جیاوازییەكە لەوانەیە لە چۆنیەتی كاركردن، ڕواڵەت، شوێن، کوالیتی و تایبەتمەندییەكانی تری بەرهەمەكدا بێت.

سەرچاوە: فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)

Diplomatic Protection

پشتیوانیی سیاسی

سەرچاوە: فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس

Equal-product curve (or isoquant)

چەماوەی لێكچووی بەرهەم (یان هاوبڕ). ئەو هێڵەیە كە لە وێنەدا دەرفەتە جیاوازەكانی تێكەڵاوكردنی سەرچاوەكانی ئینپووت كە بە هۆیانەوە بڕێكی دیاریكراوی بەرهەم دەخاتە ڕوو، نیشان دەدات.

سەرچاوە: فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)

European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms

کۆنڤانسیۆنی ئەورووپی پاراستنی مافەکانی مرۆڤ و ئازادییە بنەڕەتییەکان

سەرچاوە: فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس

Factors of production

سەرچاوەكانی بەرهەمهێنان. بریتییە لە سەرچاوە بەرهەمدارەكانی كار، زەوی و سەرمایە كە بۆ بەرهەمهێنانی شمەك و خزمەتگوزاری پێویستن.

سەرچاوە: فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس

Gross domestic product, nominal (or nominal GDP)

كۆبەرهەمی ناوخۆ، ڕواڵەتی (یان GDP ڕواڵەتی). بریتییە لە بەهای سەرجەم بەرهەمی كۆتایی (final output) بەپێی نرخی ئێستای بازاڕ كە لە ماوەیەكی دیاریكراو لە ناو وڵاتێكدا بەرهەم دەهێنرێت.

سەرچاوە: فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس

Gross domestic product, real (or real GDP)

كۆبەرهەمی ناوخۆ، ڕاستەقینە (یان GDP ڕاستەقینە). بڕی ئەو شمەك و خزمەتگوزارییانەیە كە لە ماوەی ساڵێكدا لە وڵاتێك بەرهەم دەهێنرێت. GDPی ڕاستەقینە بریتییە لە GDPی ڕواڵەتی كە بەرزبوونەوەی نرخی تێدا هەژمار كراوە، واتە بەرزبوونەوەی نرخی تێدا ڕاست كراوەتەوە.

سەرچاوە: فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس

Gross national product, real (or real GNP)

كۆبەرهەمی نیشتمانی، ڕاستەقینە (یان GNP ڕاستەقینە). بریتییە لە GNPی ڕواڵەتی كە هەڵاوسانی تێدا هەژمار كراوە، واتە هەڵاوسانی تێدا ڕاست كراوەتەوە، بۆ نموونە، GNPی ڕاستەقینە یەكسانە بە GNPی ڕواڵەتی كە دابەشی دیاریکەری GDP دەكرێت. ئەمە لە ڕابردوودا چەمكێكی بنەڕەتیی هەژماركردن بوو، بەڵام ئێستا لەجیاتیی ئەوە كۆبەرهەمی ناوخۆ بە كار دەهێنرێت.

سەرچاوە: فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس

Intellectual property rights

مافی دارایی مەعنەوی. ئە یاسانەی حکومەتە کە تایبەتن بە تۆماركردنی داهێنان، مافی لەبەرگرتنەوە (كۆپی ڕایت)، نهێنییەكانی بازرگانی، میدیای ئەلیكترۆنی و ئەو شمەكانی تر كە زیاتر لە زانیاری پێك دێن. ئەم یاسایانە مافی كۆنتڕۆڵكردن و قەرەبووكردنەوە بۆ بەرهەمهێنانەوەی بەرهەمەكە بە داهێنەرەكە دەداتەوە.

سەرچاوە: فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)

Kyoto Climate Change Protocol

پرۆتۆکۆڵی گۆڕینی کەشوهەوای کیۆتۆ

سەرچاوە: فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس

Labor productivity

بەرهەمداریی كرێكار. سەیری بەرهەمداری بكەن.

سەرچاوە: فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس

Least-cost rule (of production)

یاسای كەمترین تێچوون. بریتییە لەو یاسایەی كە تێچوونی بەرهەمهێنانی ئاستێكی دیاریكراوی بەرهەم بۆ كەمترین ئاست دادەبەزێت، ئەگەر بێتو ڕێژەی داهاتی بەرهەمی سنوورەكیی هەر ئینپووتێك لە بەرامبەر نرخی ئەو ئینپووتەدا، بۆ هەموو ئینپووتەكانی تر یەكسان بێت.

سەرچاوە: فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)

Lumpen Proltariat

لۆمپن پرۆلتاریا

سەرچاوە: فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس

Marginal Products (MP)

بەرهەمی سنوورەكی (MP). واتە یەك یەكەی زیاتری بەرهەم لە ئەنجامی 1 یەكەی زیاتری سەرچاوەیەكی دیاریكراودا، لەگەڵ مانەوەی هۆكارەكانی تر وەك خۆیان. هێندێک جاریش پێی دەڵێن بەرهەمی فیزیكیی سنوورەكی (marginal physical product).

سەرچاوە: فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس

Marginal Revenue Product (MRP) (of an input)

داهات یان دەسكەوتی سنوورەكیی بەرهەمی (MRP) (سەرچاوەیەك). داهاتی سنوورەكییە كە جارانی بەرهەمی سنوورەكی دەكرێت. ئەمەش ئەگەر كۆمپانیا 1 یەكەی زیاتری سەرچاوەیەك بكڕێت و بیخاتە گەڕ و یەكەی زیاتری بەرهەمهێنراو بفرۆشێت، ئەوا داهاتی زیاتری لێ دەكەوێتەوە.

سەرچاوە: فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس

Marginal product theory of distribution

تیۆریی بەرهەمی سنوورەكی لەمەڕ دابەشكردن. ئەو تیۆرییەی دابەشكردنی داهاتە كە لە لایەن جۆن بی كلاركەوە خراوەتە ڕوو. بەپێی ئەم تیۆرییە هەر سەرچاوەیەكی بەرهەمدار بەپێی بەرهەمە سنوورەكییەكەی (پارەی) بەر دەكەوێت.

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان