لاق تێک ئاڵان

میرێتی، خەسرەوی، پاشایەتی

پانزدهم

پازدەمین

سلطنت - پادشاهی

Monarchy

شێوازێکی حکوومەت کردنە کە تێیدا سەرۆکی وەڵات بە ناوی پاشا یان شاژن ناوبردە دەکرێ (بۆ وێنە قەیسەری ڕووم، تێزاری ڕووس، خاقانی چین، شاهەنشای ئێران و شاژنی بەریتانیا) .
ئەرەستۆ، پاشایەتی بە «فەرمانڕەوایەتی تاکەکەس» پێناسە ئەکا و زۆرداریی* بە شێوازە گەندەڵەکەی لە قەڵەم دەدات. پاشایەتی ئەگەر ڕەوا بێت ــ پاشا مانایەکی ئایینی و پلەیەکی هێمایینی هەیە ــ جێی «باوک»ی نەتەوە دەگرێتەوە.
لە زاراوەی نوێدا بە فەرمانڕەوایەتی بێ هەوسار دەگوترێ پاشایەتی ڕەها. لە بەرانبەر ئەویشدا پاشایەتی مەرجدار دێتە ئاراوە. لەم چەشنەی دواییدا پاشا، تەنیا ئەوەنەبێ دەورێکی ڕەسمی و تەشریفاتی هەیە بەڵکوو کەمتاکورتێک کاروباری حکوومەتیش بەڕێوەدەبات، بۆ وێنە هەڵبژاردنی سەرەکوەزیر.
بەزۆری شازادەی جێنشین، تایبەتمەندی سەرەکی سیستەمی پاشایەتییە بەڵام ڕەنگە پاشایەتی بە هەڵبژاردن بێت یان ڕەوا بێت کە پاشا جێنشینەکەی خۆی بە ئازادی دیاری بکات یان ژنێکی فاڵگیر پاشای داهاتوو دیاری بکات.
دەزگەی پاشایەتی، بە دوو مەرج لە دەزگەکانی دیکەی حکوومەت جیا دەبێتەوە: (1) ئەگەر بە مانای جادویی یان ئایینی بێت کە لە مەراسیمی تاجگوزاری دەر ئەکەوێ. (2) گرنگی هێمایینی پاشایەتی، بەمەبەستی ئەوەیکە پاشایەتی هێمایەکە بۆ پێوەندی میژوویی و ڕەتەوەیی نەتەوەیەک بۆ وێنە پاشایەتی لە بەریتانیا و ژاپۆن.

شاهی
کنایه از خوشگذرانی

لە پلەی پاشادا بوون
برێتی لە کەیف سازی و تەیاری: بە پاشایەتی دەژی

پادشایەتی، میرایەتی، خونکارێتی

پانزدهم

پانزەمین

پانیکێش، پانی کێش، پاژنەکێش

جێگەبەرز، پایەبەرز، بڵندجە. شان بڵند، گەورە، مەزن، سەرەک

جێگەبەرزی، پایەبەرزی، شان بڵندی، گەورەیی، مەزنی، سەرۆکی

بریتییە لە گەورەیەکی بەنرخی دەست ڕۆییو

بلندپایه

پیاوی گەورە

گەورە، مەزن، پایەبڵند، (باک) بلندجە، شان بڵند، جێگە بەرز

(باک) بڵندجهی، شان بڵندی، جێگەبەرزی، گەورەیی، مەزنی