تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 4572
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاڵایی(هەورا)
ئاڵا
. لەشکرە پێشمەرگەیەکە 4000
کەس
بێ.(ئەردە)
ڕەنگاوڕەنگ
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاڵخورمایی
سوورێکی
تاریک
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاڵقەڕێزو دوولایی
ئاڵقەڕێز
مرازێکی
کەمێک
درێژە
سەرەکەی ئاڵقەیەکی پێوەیە لەلایەکی دەرکێی دەخەن و دوولاییش
لە
لایەکی
تر
قایم
دەکرێ
و
سەری
وەکوو
ئاڵقە
وایە
،
کە
بیانەوێ دەرکەی داخەن
سەری
ئاڵقەڕێزەکە لەسەری دوولاییەکەی دەخەن و
قفڵ
لە
ئاڵقەی دوولاییەکەی دەدرێ
بەو
چەشنە
دەرکە
دادەخرێ
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئاڵوودەیی
گیرۆدەیی
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاڵوودەیی
تێکەڵاوی،
گیرۆدەیی
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئایی
پسوند
صفت
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ئایی
پاشگر
،
سفەت
دەکاتە چاوگە:
درێژایی
،
پانایی
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئایی
«پبـ.» ۱-
بە
دوای سفەتەوە دەنووسێ و دەیکا
بە
ناو
«
حاسڵ
مەسدەر» : «
درێژ
»
درێژایی
، «
سوور
»
سوورایی
، «
ڕووناک
»
ڕووناکایی
. ۲-
دەگەڵ
هەندێک
ناوان
تەرکیب
دەبێ
و ناوێکی
تازە
«
حاسڵ
مەسدەر» ی
لێ
دروست
دەکا.: «ترووسکە» ترووسکایی، «
دەشت
»
دەشتایی
، «
گۆڕ
» گۆڕایی.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئایی
ئای
،
ئاخ
،
ئۆی
،
ئۆف
، مرازێکە لەکاتی
نەخۆشی
،
ئێش
و
ئازار
پێگەیشتنێدا
بەکار
دەبرێ
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئوڕووپایی
دانیشتووانی
ئوڕووپا
، زمانی ئوڕووپاییان
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئۆنکیی ڕەم
[[ئۆنکی «=ئۆن ئیکی=+ڕەم «=دڕەم» ][تو. کو.] ]
«نتـ.» «کعر.» سەنگێکە
بۆ
کێشانی
شت
، بەشێکە
لە
۳۲ بەشی حۆقەیەک،
بە
حۆقەی سلەیمانی دەکاتە۱۱۰
گڕام
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیبتدایی
[[=عا.: ابتدائی]]
(س.)
حاڵی
شتێک
کە
لە
ڕێزا
پێش
هاوچەشنەکانی
خۆی
بێت. خوێندنی
ئیبتدایی
، مەدرەسەی
ئیبتدایی
.
سەرچاوە:
نالی
ئیدیی
ئیتر
. عاشقی تەجریدیی
ئەوەی
دوور
لە
ماددە
دڵداریی
بکا
.
« نالیی »
خۆشە
نەومیدی
،
دڵ
بەستە
مەبە
ئیدیی
..
گەر
عاشقی تەجریدی،
لەم
یار
و دیارەت چی!
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئیزاریی
پەچەتە
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئیزاریی
خاولی
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئیزاریی
دەسەسڕی
سەر
ڕان
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
ئیستبداد- ڕەهاگەرایی
سیستەمێکی سیاسییە
کە
ئەم
تایبەتمەندییانەی لەخۆ گرتبێت:
١) دەسەڵاتێکی
دەوڵەتی
کە
هیچ
سنووڕێکی
یاسایی
یان
نەریتی
بۆ
حکوومەتکردن نەبێت.
٢) فرەوانبوونی بەستێنی حاکمییەتی ملهوڕانە (
هەڵبەت
ئەم
دۆخە
پێویستی
بە
دامودەزگەیەکی ناوەندگەرا
هەیە
.)
ئیستبداد،
ئۆتۆکراسی
و دێسپۆتیزم*
سێ
چەمکی هاوواتان
بەڵام
بە
تەواوەتی
یەک
ناگرنەوە،
وەکو
چۆن
توتالیتاریزم جۆڕێکە
لە
ئیستبداد
بەڵام
هەموو
ئیستبدادێک تۆتالیتار
نییە
.
حکوومەتی شارستانییەتە کۆنەکانی ئاشوور و بابل و
میسر
و
ئێران
و…
سەرجەم
ئیستبدادی
بوون
.
تەنیا
یۆنان و
ڕۆم
نەبێت
کە
دیکتاتۆری
کاتییان هەبووە. (بڕوانە
دیکتاتۆری
)
لە
سەدەی 16 بەدواوە ئیستبداد
لە
ئەورووپا ڕووکارێکی تازەی لەخۆگرت. ئەویش
لە
کاتێکدا
بوو
کە
دەوڵەتە نەتەوەییەکان و پادشاکان
لە
بەرانبەر
دەسەڵاتی
پاپا
قوت
بوونەوە
و ئیستبدادی پاتشایی (
لەسەر
بنیاتێکی ڕەهای
دەسەڵات
بۆ
پاشا
)
وەکوو
ئاواتێکی
سیاسی
لێهات و
ئەم
دەوڵەتانەی
بە
شێوەیەکی
نوێ
ڕێکخست.
بۆ
وێنە
ئەم
گوزارەی «لۆیی
چواردەهەم
»
کە
گوتی: «
من
دەوڵەتم» نموونەیەکە
لە
ئیستبدادی
پاشایی
کلاسیک
.
ئیستبداد
لە
سەدەکانی 17و18
لە
باری
تیۆرییەوە،
لەسەر
بنیاتی
دەسەڵاتی بێسنووری
پاشا
، گەشەی کردووە و
هیچ
شتێک
تەنانەت
«مافی
سروشتی
» * خەڵکیش
ئەم
سنوورەی نەبەزاندووە.
لە
سەدەی هەژدەیەم، شۆڕشەکانی
ئەمریکا
و فەڕەنسە
بە
دژی
ئیستبداد
ڕاپەڕین
و
ئەم
خەباتە
لە
ماوەی سەدەکانی 19و20
بوو
بەهۆی سەرهەڵدانی
چەن
دەوڵەتێکی
یاسایی
لەسەرانسەری جیهاندا.
هەمان
کات
(سەدەی
بیستەم
) جۆرە ئیستبدادێکی
تازە
سەری
هەڵدا
کە
پێی دەگوترێ، توتالیتاریزم. سیستەمە ئیستبدادییەکان
لە
وەڵاتانی
ڕۆژهەڵات
،
لە
چەشنی
حکوومەتێکی
لاسار
بووە
. (بڕوانە دێسپۆتیزم)
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
ئیستبداد- ڕەهاگەرایی
استبداد
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
ئیستبداد- ڕەهاگەرایی
Absolutism
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئیسقایی
مرض
استسقا
76
77
78
79
80
81
82