تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئینە
ئەمە. [وشەی ئاماژە بە نزیک. (وشەیەکی هەورامیە.)]
ئینە
ئینە
ئەوانە، ئەمانە، یانە
ئەمە، ئەم یەکە
پاشگری گاسی کردن: کوڕینە وەرن، کوردینە تا کەی ئێمە لە کێوان میسالی دێو / دێین و دەچین و بۆ مە نەبێ قەت خودان و خێو «سەیف»
پاشگری پەسن: کۆلکە زێڕینە، شێرە بەفرینە
ئینە
(زەنکە.، هەورا): ئەمە لە تۆ نزیکە، لە زاراوەی (بار)دا بۆ کۆییە: ئینە من: هینەکانی من
ئەستوندەزێڕینە
ئەستوونە زێڕینە
ئەستوونە زێڕینە
[[ئەستوون+ئە+زێڕ+ئین+ئە]]
«نتـ.» کەوانەیێکی ڕەنگاوڕەنگە «سوور، نارنجی، زەرد، سەوز، عابی، خمی، بنەوش» و کاتێ تیشکی ڕۆژ لە دڵۆپەی باران دەدا و دەشکێتەوە، لە ئاسمان پەیدا دەبێ «تمـ: گمـ. فەرهەنگی مەهاباد- ۴۰» ٭ «کیـ.» پرچی ئایشە و فاتمان، پەلکە زێڕینە، کۆلکە زێڕینە، «بکـ.» کەسکە سۆر. هەسارە زێڕینە، «جنو.» زەڕینە و سیمینە، دێت و کوڕ.
سەرچاوە: نالی
ئەستوونە زێڕینە
کۆڵەکە زێڕینە، (قوس قزح).

حوققەی فەلەکول ئەطلەس و ئەستوونەیی زێڕین
بێ بییکە بە تارای سەر و ترکەی خەز و واڵا
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەستوونەزێڕینە
ئەسپە ئاسنینە
«نتـ.» تمـ: ئەسپە داریینە.
ئەسپە دارینە
[[ئەسپ+ئە+دار+ئینە]]
«نتـ.»، «مکـ.» مەکینەیەکە ئینسان سواری دەبێ و هاتو چۆی پێدەکا، دوو تەگەر «تایە» ی هەیە و بە هۆی زنجیرێکی تایبەتی کە چەرخێکی ددانە داری پێوەیە، دەسووڕێنەوە. تێبــ.ینی: لە چیرۆکی فۆلکلۆری کوردیدا باسی ئەسپێک دەکرێ کە لە دار دروست کراوە، یەکەم جار کە ئەم مەکینەیە هاتۆتە موکریان، لە «مەهابات» پێیان کوتوە: ئەسپە دارینە، هەروەکوو کتێبــ.ەکانی پێش شەڕی دووەم کە لە عێراق بۆ خوێندنی کوردی چاپ کراون بە «ئەسپە ئاسنینە» یان ناو بردووە. ٭«کعر.» پایسیکل، «کئێر.» دووچەرخە.
ئەسپە شینە
[[ئەسپ+ئە+شین+ئە]]
«نتـ.»، «سیمـ.» «باڵندەیەکی ڕەنگاوڕەنگە، لە کەڕەواڵە گەورەترە، لە کاتی هەڵفڕینا دەنگێکی لێوە دێ لە حیلەی ئەسپ دەچێ» «خا: جـ۱- ۴»، «زەردەواڵەخۆر- باڵندە» «هبێد- ۴۵» ٭«مکـ.» کاسەڵە شینکە.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەسپەئاسنینە
ئەسپەئاسنینە
دوچرخه
ئەسپەئاسنینە
بڕوانە: ئەسپ ئاسنینە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەسپەدارینە
ئەسپێکە لە دار دروست دەکرێ و منداڵان سواری دەبن بۆ یاری
ئەسپەدارینە
دوچرخه