پیه

پیو، پیڤ، چەورایی ناوزگ

پیو

بریتییە لە یەکێک کە چاوی لە هیچ نەترسێ

چشم دریده
نَتَرس، دلیر

بێ شەرم، بەڕوو، ڕوقایم
نەترس، بەغیرەت

چڕ، نەترس، ئازا._ی: چڕی، نەترسی، ئازایی

(چیلیم - çilîm)

جۆرە نێرگەلەیەکە، قلیانی ئاوی.

(چەنگی مەریەم - çengi meryem)

چنگی مەریەم، جۆرە گیایەکی بۆن خۆشە.

ڕەنگ و قوڕێکە کە هەڵکەنرابێژ بۆ ناشتنی لە شوێنێکی تر (ز)

مێرگ (د)

ناوە بۆ پیتێک لە بیست و حەوت پیتەی کوردی

چیم، چَمن، مَرغ، فَریز، پَریز. (علفی است شبیه گندم که در اطراف جوب و جاهای آبدار به هم می¬رسد و متن باغچەها از آن می¬سازند.)

مێرگ، چیمەن. [چەمەن، مێرگ (گیایەکی بەناو بانگه له گەنم دەچێت. که له دەوروبەری جۆگه و شۆینەی ئاوداردا سەوز دەبێت و «تەخت زەوێنە»ی باخچەی لێ دروست دەکەن.)]

مَرج، فَرِیز.

گل برداشته شده از کنار چشمه و جویبار
برویم
از من
نسبت به من
ساق پا
حرف «چ»

قوڕی هەڵنەقەندراو لە مێرگ
بڕۆین، بچین
چی من: چیم بەسەرتەوە
چ شتێکم: چیم لێ دەکەی
بەلەک، پووز
پیتی شەشەم لە ئەلفوبێتکەدا

تیپی سێزدەمینی ئابێی کوردییە. (باک) بەشی خووارەوەی لوولاکان، چیپ. (ڕۆژ) ئەو قوڕو لیتەیە، کە بە گیاو چایەرەوە بە پێی ماڵاتانەوە هەڵدەکەنرێ یا هەڵدەکەنرێ و لە شووێنێکی تر دەچێنرێ یا لە پێش جۆگەی دادەنرێ تا ڕێی ئاوەکە بگۆڕی. (باک) زەوییەکە پڕ لە ڕەگی گیای فریزوو بێ دووای فریزوو ڕنینەوە، (کۆ) گیاو گۆڵی ڕەنگ تێک ئاڵاو، مێرگ، چیمەن. (جەبا.، کە) بەردی ڕەقی سوواوی نێو ئاوێیە. (باک) لوولاک. من چیم، ئەمن چیم، لە(چی)و (م) پێکهاتووە، چی: چتە، (م)یش ڕاناوی تاکەکەسی یەکەمی ئامادەیە

چەتیمۆک، حەیتە

بریتییە لە کەسێک کە هەرگیز تەریق نەبێتەوە