تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
یلمان
[ا ]
(یەلمان - yelman)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
یلمق
[ا ]
(یەلمەغ - yelmex)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
یلمە
[ا ]
(یەلمە - yelme)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
یلنجوج
[ا. ع ]
(یەلەن جووج - yelen cûc)
بخورو دار عودی هندی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
یلک
[ا ]
(یەلەک - yelek)
سەڵتەی ژنانە، یەلەک.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
يَلي
بڕوانە وَلیَ / بڕوانە مایلی. كما یلی. فیما یَلی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
یلی زن
[ص. فا ]
(یەلی زەن - yelî zen)
ئەوەی لە کاتی خۆشی و شادیدا یالێلی بڵێ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
یلە
[ص ]
(یەلە - yele)
ڕەها، ئازاد، وێڵ، هەرزە، بێهودە، بەڕەڵڵا.
بەرزەحەوایله
«نت.»، «سن.» تم: بادەوه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دیسیپیلین
[ا.فر ]
(دیسیپلین - disiplin)
دیسپلین، زەبت و رەبت.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دیلم
[ا ]
(دەیلەم - deylem)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دیلماج
[ا.ص.ت ]
(دیلماج - dilmac)
(- ئیلکە)
(پب.) بەدوای وشەوە دەنووسێ و گیانی بچکۆڵەیی بە بەردا دەکا. چاویلکە. بەرگاییلکە. تراویلکە.
(ئیلە)
(پب.) بەدوای وشەوە دەلکێ و بچکۆڵەی دەکاتەوە. ((خاڵیلەی ڕێبوار ڕێم لێ گۆڕاوە، دەچمە ئەو ماڵەی یارم تۆراوە)) (فۆلکلۆر). بابیلە. مامیلە. نەرمیلە.
سەرچاوە: نالی
* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە
نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو
.کیلە
پێوانەیێکە چووارتەنەکەیە ٬ پێوانە٬ ڕبە٬ کەویج٬ کەویژ٬ کێل٬ ئامانێکە چتی شلی پێ دەپێورێ.
<دیلماج>
پَچواک، پای خوان، تَزفان، تاجُران.(ترکی است.)
<دیلماج>
زوانزان، تەڕزمان.[وەرگێڕ، دیلماج (وشەیەکی تورکیە.)]
<دیلماج>
تَرجُمان، مُتَرجِم، مُفَسَّر.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أخلى سبيله
أطلق سراحَه / بەری دا. بەرەڵای کرد. دەستی لێ هەڵگرت.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أخلى سَبيلَهُ
أطلَقَ سَراحَهُ / بەرەڵای کرد. بەریدا.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أدخل تغييراً أو تعديلاً أو تحسيناً
أجری. أحدَثَ / گۆڕانکاری کرد.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أعيَتهُ الحيلة
وقع فی ورطة لامخرج منها / خۆی تۆش کرد. کەوتە داوەوە.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أعيَلَك كَثُرَ عياله
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أللَيلَة
هذه اللیلة. فی هذه اللیلة / ئەمشەو. لەم شەودا.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أم ليلي
الخَمر السوداء / مەی. شەراب.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أم ليلي
الخمر السوداء / مەی. مەیی ڕەش.