Political Corruption

کەڵک وەرگرتن لە دەسەڵاتی سیاسی بۆ گەیشتن بە قازانجی شەخسی و ناڕەوا بە گەندەڵی سیاسی لە قەڵەم دراوە. گەندەڵی ماڵی و ئیداری، گرنگترین لایەنی گەندەڵی سیاسی لە ئەژمار دێت. ڤیتۆ تانزی، هۆکارەکانی بڵاوبوونەوەی گەندەڵی، بەم شێوە ناوبردە دەکات :
1ــ یاسا و ڕێساکان (وەک دەرکردنی ئیجازەنامە، بە ناوچەیی کردنی ئیشوکارەکان).
2ــ چاودێری کردنی ڕیککەوتننامەی کڕین و سەرمایەدانانی دەوڵەتی (وەک دروستکردنی ڕێگەوبان پرد و فڕۆکەخانە).
3ــ ئەو بەرنامانەی کە پاڵنەرن بۆ باجدان.
4ــ چاودێری بە سەر ڕەوتی دامەزراندنی کارمەندان.
5ــ ماهییەتی سیستەمی سیاسی.
6ــ ماهییەتی سیستەمی سزادان.
بە بڕوای تانزی، گەندەڵی سیاسی لە زۆربەی وەڵاتان لە ژێر سەری ڕێبەرانی سیاسییەوەیە و لە هەندێ وەڵاتی دیکە لە لایەن کاربەدەستانی دەوڵەت و کارمەندانی شارەوانییە. ئەو دەوڵەتانەی کە بەپێی بەرنامەی ئایدیالی بەهێز و شۆڕشگێڕانە، دەگەن بە دەسەڵات، ڕەنگە بتوانن تا ماوەیەک بە پاڵپشتی ئەم ئایدیالە و هەستوخوستی شۆڕشگێڕانە، گەندەڵی کۆنترۆڵ بکەن بەڵام هەر کە هەست و سۆزەکە نیشتەوە، سەرلەنوێ هەڵدەداتەوە و پەرە دەستێنێ و ڕیشە دادەکوتێ. لە سیستەمی دیموکراسی ڕاستەقینەدا گەندەڵی ڕێبەران و بەرپرسانی سیاسی کۆنترۆڵ دەکرێت یان ئاشکرا دەبێت و بەری پێ دەگیردرێت و بە دەگمەن دەگاتە ئاستی گەندەڵی لە وەڵاتانی ئیستبدادیدا.

بۆگەنی.

بۆگەن.

گَشت، گَردش، گَشتن، گَردیدن، رفت و آمد، رفتن و آمدن.

یوز، یوش، جُستجو، جُستن، گَشتن، جستجو کردن، یوزیدن، یوشیدن.

شُدن، گَشتن، گردیدن.

گُذَشتن، کنارگرفتن، پرهیز کردن.

گەشت. هاتوچو، هاتنوچوون. [گەڕان]

مڵومووش، گردیسەر. بشکانن. [بەدواواگەڕان، پشکنین]

بوون. [گەڕان، لێهاتن]

لادان. (لە من بگەڕێ!) [لێگەڕان، دەسبەرداربوون، وازلێهێنان]

سَیر، مَشي، جَري، جَول، جُول، حَرَکَة. دَوَران.

تَجَسُّس، تَفَحُّص، اِلتِماس، طَلَب.

صَیرورَ، تَحَوُّل. عَود.

اِجتِناب، اِحتِراز.

گردش کردن
گردیدن، شدن
تفتیش

گەڕان

گەڕان، گەردش کردن
بوون، چوونە سەر حاڵەتێ
پشکنین

ڕەوت٬ ڕۆییە٬ جوورە هەڵپەڕینێکە (باک.) گەڕان٬ فەلەک لەمن ناگەڕێ: بەدبەختی وازم لێ نایەنێت . ژێ ـــ واز لێهێنان. لێ ـــ : وەدووکەوتن٬ لێ گەڕان٬ لبەر ـــ : پاڕاەوە٬ لاڵانەوە.