تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



جێگەی ئاوخواردن
مَنهَل.
جێگەی خەرمان
مەبەس لەوەیە، کە یەکێک بیەوێ لە شووێنێکیدا بمێنێتەوە دەڵێ جێگەی خۆم خۆشکردووە
جێگەی دانیشتن
جێگەی دانیشتن
نیشتمان. [نشینگه]
جێگەی دانیشتن
مَجلِس، مَقعد، مَقعَدَة.
جێگەی دانیشتن
جێگەی زەخم
زخمگاه، جای زخم.
جێگەی زەخم
زەخمگا. [شوێنی برین له لەشدا.]
جێگەی زەخم
حَبار، حَبَط، نَدَب، عاذِر.
جێگەی سەوزبوون
رویید نگاه، جای سبز شدن.
جێگەی سەوزبوون
کێڵگە. [ئەو شوێنەی ڕوەکی لێ دەڕوێت.]
جێگەی سەوزبوون
مَنبت.
جێگەی سەووزبوون
جێگەی شەتڵ
باخڵە، تۆمەدانە، شەتڵجار
دادگەی نۆرمبێرگ
دادگاه نورمبرگ
دادگەی نۆرمبێرگ
Nuremberg trial
دادگەی نۆرمبێرگ
ئەم دادگەیە پاش شەڕی دووهەمی جیهانی بەمەبەستی لێکۆڵینەوە لە تاوانەکانی جەنگ و دادگەیی کردنی ڕێبەرانی نازی لەسەردەمی شەڕ لە شاری نۆرمبێرگی ئەڵمانیا دامەزرا. ئەم تاوانانە بریتی بوون لە: داڕشتن و بەڕێوەبردنی شەڕی دەستدرێژکارانە، کۆمەڵکوژی*، سووکایەتیکردن بە دیلەکانی جەنگ، تاوان دژ بە مرۆڤایەتی، پێشێلکردنی یاسا و چوارچێوەکانی جەنگ.
لەنێوان 177 گومانبار، 25 کەس لەسێدارەدران، 25 کەس کەوتنە زیندانی هەمیشەیی، 97 کەس زیندانی کورت و درێژخایەن ( لە 15 تا 25ساڵ ) و 35 کەسیش بێتاوان دەرچوون. ئەم دادگەیە لە ساڵی 1945 تا 1947 بەردەوام بوو.
دادگەی نێونەتەوەیی داد
دادگەی نێونەتەوەیی داد
دادگەی نێونەتەوەیی داد
ئەم دادگەیە لقی دادوەری ڕێکخراوەی نەتەوەیەکگرتووەکانە کە لە ساڵی 1946 بەمەبەستی ڕاگەیشتن بە کێشە و ناکۆکیە نێودەوڵەتییەکان دامەزرا و ناوەندەکەشی لە شاری لاهای هۆڵەندایە. ئەم دادگەیە پانزە دادوەری باڵای هەیە کە لە لایەن کۆمەڵەی گشتی و ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ ماوەی 9 ساڵ هەڵدەبژێردرێن و هەر ساڵەی پێنج کەسیان دەگۆڕێ. ئەندامانی هەمیشەیی ئەنجومەنی ئاسایش، هەمیشە مافی پاڵاوتنی یەکێک لەو دادوەرانەیان هەیە و دەتوانن هەڵیبژێرن.
ئەو کێشانەی کە لە دادگەی نێونەتەوەیی لاهای لێکۆڵینەوەیان لەسەر دەکرێ بریتین لە:
ــ گۆڕینی هەموو ڕێککەوتننامە و پەیماننامەکان.
ــ چارەسەرکردنی ئەو گیروگرفتە یاساییانەی کە وەکوو پرسیار لە لایەن دەوڵەتانی ئەندام دەخرێتە بەردەم دادگەوە.
ــ دیاریکردنی ئاستی بەرکەوتنی زیانێک کە لە ئەنجامی پێشێلکردنی یاسا نێودەوڵەتییەکان، ڕووبەڕووی وەڵاتێک دەبێتەوە و چۆنییەتی قەرەبووکردنەوەیان.
دادگەی نێونەتەوەیی داد تاکوو ئێستە چارەسەری بۆ چەندەها کێشەی نێودەوڵەتی دۆزیوەتەوە بەڵام فەرمانەکانی هەمیشە ناگەنە ئاستی جێبەجێکردن .
دادگەی مافی مرۆڤی ئەورووپا: بڕوانە مافەکانی مرۆڤ.