تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 1672
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
مسگەری
مزگەری
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
مەیگەرین
(باک.):
مەیخانە
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
ناوگەرە
مَغز.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
ناوگەرە
میانە(بین
دو
شخم
)
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
ناوگەرە
مەغز
. [کاکڵ]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
ناوگەرە
بڕە
. [ناوگەڕ (بەیاری
نێوان
دوو
کێڵگە.)]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
ناوگەرە
لُبّ، وَسَط.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
ناوگەرە
فاصِلَة.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ناوگەرە
کاکڵە
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ناوگەرە
شتێکە
لە
ناوەندی
دوو
شتدا
کە
لە
یەکیان
جیا
بکاتەوە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ناوگەرە
کرۆک٬ ناوەرۆک٬
ناوەند
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
ناوەندگەرێتی
مرکزگرایی
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
ناوەندگەرێتی
Centralism
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
ناوەندگەرێتی
ناوەندگەرێتی
(سەنترالیزم)
لە
وشەی لاتینی
centrum
بە
واتای
ناوەند
وەرگیراوە.
لە
زاراوەی سیاسیدا
بە
سیستەمێکی دەسەڵاتداری دەگوترێ
کە
هەموو
کاروبارە
ئابووری
و
سیاسی
و ئیدارییەکان
لە
ناوەندی
وەڵاتدا کۆدەبێتەوە و
هەموو
دامودەزگە ناوچەیی و پارێزگاکان
دەبێ
ملکەچی
دەسەڵات
و بڕیارەکانی
ناوەند
بن
. ڕژێمی هیتلەر نموونەیەکی تۆخی
ئەم
سیستەمەیە
بە
چەشنێک
کە
لەم
حکوومەتەدا
پلە
و
پایە
ناوچەییەکان
تاکوو
ئاستی
دەزگە
نزمەکانی حکوومەتی
ناوەندی
داکشابوون.
لە
بەرانبەر
ناوەندگەرێتیدا سیستەمی نامەرکەزی (دیسەنترالیزم)
لە
ئارادایە.
لەم
جۆرە حکوومەتانەدا
بە
پێچەوانەوە،
هەموو
دەسەڵاتەکان
لە
ناوەند
چەق
نابەستێ
بەڵکوو
دەڤەرە
ئۆتۆنۆمی
یا
فیدراڵیەکان
لە
سەرانسەری وەڵاتدا ئەرکەکانی
خۆیان
جێبەجێ
دەکەن و
لە
چوارچێوەی
هەندێک
یاسای دیاریکراو
لە
کاروباری ناوخۆییدا سەربەخۆییان
پێ
دەدرێت. نموونەی بەرچاوی
ئەم
جۆرە حکوومەتە، سیستەمی فیدراڵیزمە. (بڕوانە
چەقبەستن
و فیدراڵیزم)
نوخبە سرآمد/ نخبه
elite
کەسێک
کە
لە
کۆمەڵگەدا
بە
هۆی
چەند
تایبەتمەندیەک (
واقیعی
یان
خەیاڵی
) خاوەنی پێگەیەکی
بەرجەستە
و
شیاو
بێت.
کەواتە
هەرکەسێک لێهاتووتر و شایستەتر بێت، نوخبە
لە
قەڵەم
دەدرێت.
ئەم
زاراوە
لە
لایەن
ویلفیرد پارتۆ کۆمەڵناسی ئیتاڵی،
بۆ
شرۆڤەی
کۆمەڵایەتی
لەسەر
دوو
توێژی
کۆمەڵگە
هاتە
ئاراوە: 1) توێژی
بن
دەست
یان
ڕەشەگەل. 2) توێژی
باڵا
یان
نوخبە. توێژی
باڵا
دوو
جۆرە:
یەکەم
، نوخبەی
فەرمانڕەوا
،
دووهەم
، نوخبەی
سەرکەش
.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
نزگەرە
غُکه، هُکه، هُکچه، هُکَک، زُغَنگ، زَغگک، زَراغُن،
سکسکه
، سیکسیکه، اسکَرَک، گُلیچه، سَجُک.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
نزگەرە
نسگەرە
. نسکەنسک. [نزگرە]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
نزگەرە
فُواق، فُؤاق، لسهاد. (حازُوقَة)
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
نزگەرە
سکسکه
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
نزگەرە
جۆرە دەنگێکە
هێندێ
جار
لەناو
سنگی
مەردوومەوە
پەیا
دەبێ
و تەکانی
پێ
دەدا
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
نزگەرە
نزگرە
56
57
58
59
60
61
62