تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آبگرم
[ا ]
(ئابی گەرم - abi gerim)
ئاوی مەعدەنی، گەڕاو، ئاوێکە لە هەندێ شوێنان هەڵدەقوڵێ و گۆگردو بابەتی مەعدەنی تری تێدایەو بۆ چارەسەری نەخۆشیی پێست باشە.
ئئیحتیڕامی خۆ ڕاگرتن
[[عا. کو.]]
(مست. لا.) ١-ڕەفتار کردنی کەسێ بەجۆرێ کە خەڵک قەدری بزانن و حورمەتی بگرن. ٢- (کن.) بێ ئەدەب نەبوون. با ئیحتڕامی خۆی ڕاگرتبا و هێندەی قسەی زیادی نەکردبا تا وای بەسەر نەهاتبا.
ئارام لێ هەڵگرتن
«مستـ. متـ.» تمـ: ئارام لێ بڕین.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئارامگرتن
ئارامگرتن
آرمیدن، آرامیدن، آسودن، آساییدن، شکیفتن، شکیبیدن، خستیدن.
ئارامگرتن
ستارگرتن، ورینگگرتن، وقرەگرتن، سرەوین، سرەفتن، هێدیبوونەوە. [ئوقرەگرتن، سرەوتن]
ئارامگرتن
هون، سکون، قرار، صبر، استراحت، هدوء، تأنی، فتور.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئارەقگرتن
گرتنی ئارەقی هێندێ شت بە جۆرێکی تایبەتی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئامداگرتی
شتێکە کە تێکڕاییی بێ و هی تاقە یەکێک نەبێ
ئاهی نەگرفتە
شانسی
ئاهی نەگرفتە
دوو بەختی، شانسی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاهەنگرتن
پێکهێنانی ئاهەنگ و کۆبوونەوە بۆی
ئاو بە ئاگردا کردن
«مستـ. متـ.»، «کنـ.» کوژاندنەوەی فیتنە و شەڕوشۆڕ.
ئاو هەڵگرتن
«مستـ. متـ.» جاری کردنی ئاو بۆ هەر لایەکی مەبەست بێ و خۆش کردنی ڕێگای ئەم جاری بۆنە.: کوێخا مارف خەریک بوو ئاوی هەڵدەگرت.
ئاوزەنگی داگرتن
«مستـ. لا.»، «کنـ.» پێداگرتن لەسەر قسەی خۆ، پێ لێ دە کەوش کردن، پێ لێ دە پێسۆلێ کردن «لە کەسێ... بۆ کارێ»، ئیسرار کردن.: ئاوزەنگی داگرت تا پارەی لێ نەستاند وازی نەهێنا. ٭سم چەقاندن. تێبــ.ینی: قورسایی خستنە سەر ئاوزەنگی «داگرتنی» بۆ وەستاندنی وڵاغە، ئاشکرایە کە وڵاغ وەستا، سواریش هەر وەستاوە، بە سواری وەستان نیشانەی بەپەلە بوونە کە دەبێ مەبەستەکەی زوو جێ بە جێ بکرێ، جا بۆیە ئەم «کینایە» لە زمانیی کوردیدا پەیدا بووە.
ئاوهەڵگرتن
جۆگە ساز کردن بۆ ئاو هێنانە سەر زەوی لە سەر چاوەڕا
هەڵمژین ئاو تێدا کۆبوونەوە: جەواڵەکە لە کانیدا بۆ باڕێکی ئاوهەڵگرتوو
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاوگرتن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاوگرتن
خۆشبوونی میوە و ئاوتێزانی بە جۆرێک کە بخورێ
ئاوگرتن
آب گرفتن، رسیدن. (انگورمثلأ.)