[ئاگری گرتووە، تووڕە بووە].

آاشتعل، احتد، اضطرم، اغتاظ.

ژن یا پیاوێکی هەوەس پەرستە. ناوی چیایەکی گەورەو ناودارە کەوتۆتە کوردستان و نزیک سنووری ئێران و ڕووسیا دیارە ئاگری لێ بووە، ئاڕاراتیشی پێ دەڵێن

شتێک کە زۆر گەرم بێ وەک ئاگر

آتشین، کنایه از آدم بسیارشجاع و پرکار

وەک ئاگر، لە ئاگر، بریەتیە لە مرۆی زۆر ئازا و بەکار یان زۆردڵگەرم

«ستـ.» هەرشتێ وەکوو ئاگر، لە بارێکەوە پیاو گەرم دابێنێ.: ڕەووشت و خووی ئاگرین «تووڕەیی و تۆسنی». فرمێسکی ئاگرین «فرمێسکی گریانی بە کوڵ». شیعری ئاگرین «شیعرێ کە پیاو هان بدا و بیهێنێنە جوش».

ئاورین، چتێکە وەک ئاگر. مرۆیەکە زۆر ئازاو بەکار بێت

بلای آسمانی

بەڵای عاسمانی

جۆرە یارییەکی دوو دەستەیییە

جۆرە برینێکە بە دەموچاو هەڵدەپەڕێ

آتشک، آبلەفرنگی، آتش پارسی، باد فرنگ.

هەوڵەفەرەنگی. [ئاگرۆگ: زیپکەی چەناگە و دمووچاو].

جمرە، النارالفارسیة.

آتش پارسی
باد گرم آفت مزروعات

زیپکەی چەنە و دەموچاو، ئاگرۆک
بای گەرم کە بۆ زەراعەت زەرەری هەیە

«نتـ.» ١- نەخۆشێکی تایبەتی پێستە، زیاتر مناڵ تووش دەبن، لە پێشدا لالغاوە و چەناگە دادەگرێ و پاشان دەپەڕێتە جێگای تر. ئەو شوێنانەی کە تووش دەبن زیپکەی ورد دەر دەکەن و زنچکاوێکی زەردیان لێدێت* ئاگرەکە، ئاورە. تێبــ. ــ پێش بڵاو بوونەوەی دوکتور و دەرمانی تازە، لە کوردەواری ئەم نەخۆشییەیان بەم جۆرە چارەدەکرد: ا» ترشاوێکی خەستی سماقیان دەگرتەوە و ڕۆیان دەکردە سەر ئەرز، دەستی دەکرد بە کەف و کوڵ، کەفەکەیان لە برینەکان دەدا ویشکی دەکردن. ب» شوانێکی حەوت ساڵ شوانی کردبێ، بە ئەستێ و بەرد چەند پڕیشکێک ئاگری لەسەر برینەکان دەکردەوە، لایان وابوو چاک دەبێتەوە، رەنگە ئێستاش لە گەلێ شوێنی کوردستان هەر بام جۆرە چارەی بکەن. ٢- تمـ: ئاتەشەک «تمـ: هبێد: ل- ١، مخـ: جـ ١، ل ــ ١٨».

ئاتەشەک، ئاوورە، ئاگرۆکە، ئاگرەکە، هەوڵەفەڕەنگی، جوورە برینێکە بە دەم و چاوی منداڵان هەڵدەپەڕێ. جوورە یارییەکی دوو دەستەییە. جوورە نەخۆشیێکە لە کشتوکاڵان دەدا گەڵایەکانی زەردو ووشک دەکات و لە ناوی دەبا

کینایەیە له گورج و گوڵیی و دەستوبرد.

پەیامت هات و پەیکت ڕۆی، خەیاڵم نارد و نەیگەییێ
ڕەسووڵم کەوتە ڕێ، گرتی، هێنای وەک ئاگرەسوورە