تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



چۆکهەڵدان
چینچکان، ئەژنۆیەک بڵندکردن. قینچکان
چۆکهەڵنان
دانیشتن لە سەر قاچێک و هەڵنانی قاچەکەی تر
ڕێکهێنان
الضبط
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
کوشکهەڵاتن
کەنیشکهی
کچێتی. کچێنی٬ بن
یەکهاوی
گذران بدون تغیر، یکنواخت
یەکهاوی
لە یەکباری ژیاندا، بێ گۆڕان
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
یەکهۆ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
یەکهێشە
زەوییەکە کە یەکجار گاسنی لێ درابێ
یەکهەو
یَکهو، یَکسرە، یَکبارە، هوازی.
یەکهەو
پاچا، یەکسەر، کوتوپڕ. [بەیەکجاری، لەپڕ]
یەکهەو
مَرَّةً، دَفعَةً، بِالمَرَّة، مَرَّةً واحِدَةً. بَغتَةً.
بایبلکه
[[٣-با/١+ئیلكه]]
«نت.» «سیەگوڵی گیایەکی دڕکاوییه «گۆیا - کەڵەوی - یه»، پاییزان له گیایەکه دەبێتەوه و به شکڵی «گۆ» یەکی پچووک که هەمووی هەودا هەودای باریکە و لە ناوکێکی ڕەقی وەکوو ئاڵقە هەڵچەقیون بە دەشت و چۆڵاندا بڵاو د بێتەوه *«مک.» پشیله پاییزه، پەپووله پاییزه. «سیهباویلکه، باویلێ. «هل.» پشیلۆکه، گەورەگله. «سن.» شەلەمین کەره.
بریسکه بریسک
«نت.» بریسکەی یەک لەدوای یە ک، بریسکانەوه * ئەوه چیه لەوێ کەوتووه هەر بریسکەبرێیسکێتی.
برێشکه
[[برێژ+كه «تم:بچووكی.» ]]
«نت.» 1- گەنم و گوڵ پێغەمبەره «گەنمه شامی» ی ئیشک لەسەر ساج برژابێ. 2- «مج.» هەرشتێکی زیاتر لەوەی پێویسته له سەر ئا گر بمێنێتەوه و ببرژێ.
بنێشته خۆشکه
«نت.»، «مک.»، «کن.» تم: بنێشتکردن به بنێشته خۆشه ی...
بنەچەکه
[[بن/6+3-ئه/2+چه‌ك؟-ئه/1]]
«نت.»، «مک.» ئەسڵێکی خێزانی کەسێکی د ەچێتەوه سەر. پشتاوپشتی کەسێ یا خێزانی.:: به بنەچەکەیدا چووە خوارێ «ناوی چەند پشتی هەڵدا، جوێنی بە چەند پشتی دا.» * بناچه، بنەچە بنیچه، ڕەچەڵەک.* «جن.» بنجینه، ڕچڵەک.
بۆن خۆشکه
«تت.» گیایەکی بۆنخۆسه، لە زەوی بووره دەوڕوێ، نیو میترێک بەرز دەبێتەوه، لاسکی درێژه لق و پۆپی چڕ و پڕه، گۆڵی وەکوو ئی بابوونه وایه، شیرەیێکی لێ دەگیرێ و زۆر تاڵه، ژەهرە و زەمانی پێشوو بۆ چاک کردنی نەخۆشی ئیفلیجی، لۆغه، لەرزۆکی، فێداری، نەخۆشی مە عدە و جەرگ و کرمی ناو زگ، کەڵکیان لێ وەرگرتووه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
درشکه
[ا ]
(دوروشکه - duruske)
عه رەبانەی تریشقه، گالیسکه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دکه
[ا.ع ]
(دەککه - dekke)
سه کو، دوکانچه.
1-باوکه
[[باوك+٥-ئه/١]]
«مک» نێرەی باڵندە و پەلەوەری وەکوو چۆلەکه و پاساری و پەڕەسلێرکە و... و،....
2-باوکه
[[باوك+-ئه/١]]
١- تم: بابه /١ و٢و٣. ٢- هێندێ جاران دایک و باب بە منداڵی خۆیان دەڵێن «هەروەک بڵێن باوکەکەم» .
باریکه
تیلمه. [سیرمه، تیلماسک (لەتی باریکی چەرم یا پارچه.)]
باریکه
سَیر، قِدَّة، طَریدَة، شِقَّة.
بانکه
[[ڕووسی]]
«نا.»،«مک» ١-کوووپەڵەیەکی شوشەیه له شێوه ی ئوستوانه دروست کراوه، شیرینات و مرەباو ئەو جووره شتانەی تێدا هەڵدەگیرێ. ٢- تم: باکێش/٢ تێبــ.-یەم وشەیە لە ڕێگەی زمانی ئازەربایجانی یا بازرگانی ڕاستەوخۆ ی کوردستان دەگەڵ ڕووسیای پێش شۆڕشی ئۆکتۆبەر هاتۆته ناو زمانی کوردی.
باویلکه
«نت.»، «سیم.» تم: باییلکه.
باپووشووکه
باپووشووکه
پووش، [پەلاش، وشکەگیا]
باپووشووکه
غُساء، قَذی، قَذاة.
برووسکه
تیرک، کِنِشک.
برووسکه
دَرَخش، ذَرَخش، دَرَفش، دُرُخش، آدرَخش، آذَرَخش، آزرَخش، بیر، سَیَنجُر، سَیَنجُر، اَرتَجَک.